дыпло́м, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Пасведчанне аб заканчэнні навучальнай установы або аб прысваенні вучонай ступені або якога-н. звання.
Д. кандыдата навук.
2. Дакумент, што выдаецца як узнагарода за паспяховае выступленне на конкурсе, фестывалі, спартыўным спаборніцтве і пад.
Д. першай ступені.
○
Дыплом з адзнакай — дыплом спецыяліста, які закончыў вышэйшую навучальную ўстанову з выдатнымі адзнакамі.
|| прым. дыпло́мны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ве́чар, -а, мн. вечары́ і (з ліч. 2, 3, 4) ве́чары, вечаро́ў, м.
1. Час сутак ад канца дня да надыходу ночы.
Зімовы в.
Прыйшлі дамоў пад в.
2. Грамадскі вячэрні сход, прысвечаны якой-н. даце.
Урачысты в.
В. сустрэчы з ветэранамі.
|| памянш. вечаро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м. (да 1 знач.).
|| прым. вячэ́рні, -яя, -яе (да 1 знач.).
Вячэрняя школа.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
вы́нік, -у, мн. -і, -аў, м.
1. Канчатковы паказчык якіх-н. дзеянняў, намаганняў і пад.
Падвесці вынікі работы за дзень.
Вынікі конкурсу.
2. Паказчык майстэрства (звычайна спартыўнага).
В. плаўца.
В. забегу на сто метраў.
Лепшы в. дня.
3. Тое, што вынікае з чаго-н., з’яўляецца лагічным вывадам.
Поспехі з’яўляюцца вынікам напружанай штодзённай працы.
Пажар быў вынікам нядбайнага абыходжання з агнём.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
каса́², -ы́, мн. ко́сы і (з ліч. 2, 3, 4) касы́, кос, ж.
Ручная сельскагаспадарчая прылада, якая складаецца з доўгага загнутага ляза, насаджанага на касільна, і служыць для скошвання травы, збожжа і пад.
Кляпаць касу.
◊
Найшла каса на камень — сутыкнуліся розныя непрымірымыя погляды, інтарэсы, характары.
Хоць касою касі — вельмі многа.
|| памянш. ко́ска, -і, ДМ -сцы, мн. -і, -сак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пакло́н, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Нахіленне галавы або верхняй часткі тулава ў знак прывітання, удзячнасці, пакорнасці і пад.
Нізкі п.
Зямны п. (да зямлі). Адбіваць паклоны (кланяцца). Біць паклоны (кланяцца ў час малітвы).
2. перан. Пажаданне дабра, шчасця, прывітанне.
Паслаць, перадаць п. каму-н.
◊
Ісці з паклонам да каго (разм.) — звяртацца з просьбай аб дапамозе, садзейнічанні да каго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
суправаджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. каго-што. Ісці, ехаць разам з кім-н. у якасці спадарожніка, правадніка, перакладчыка, аховы і пад.
С. турыстаў на экскурсіі.
С. дэлегацыю.
2. што. Адбывацца, рабіць адначасова з чым-н., спадарожнічаць чаму-н.
С. гаворку жэстамі.
3. што чым. Служыць дапаўненнем да чаго-н.
С. даклад дэманстрацыяй фільма.
|| зак. суправадзі́ць, -ваджу́, -во́дзіш, -во́дзіць.
|| наз. суправаджэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
за́мша, ‑ы, ж. і замш, ‑у, м.
Мяккая скура з аксамітнай паверхняй, якая вырабляецца са шкуры аленя, лася і пад. шляхам спецыяльнай апрацоўкі. Чаравікі з замшы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэпе́ша, ‑ы, ж.
1. Спешнае данясенне (дыпламатычнае, ваеннае і пад.). Паслаць кур’ера з дэпешай. □ А ў Токіо пойдзе дэпеша з тэкстам зашыфраваным. Дудар.
2. Уст. Тэлеграма.
[Фр. dépêche.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перыско́п, ‑а, м.
Аптычны прыбор для назірання за чым‑н. з закрытага месца. Падводнай лодкі перыскоп На ўсходзе з-пад хваляў вынырнуў і знік назад. Аўрамчык.
[Ад грэч. periskopéō — гляджу вакол.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заплы́ў, ‑плыву, м.
Спаборніцтва па плаванню, веславанню, паруснаму спорту і пад. з аднаго старту. Трэніровачны заплыў. Эстафетны заплыў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)