Verbum

далі́на, -ы, мн. -ы, -лі́н, ж.

Роўная прастора ўздоўж рачнога ложа або падоўжаная ўпадзіна паміж гор ці ўзгоркаў.

Рачная д.

Горная д.

◊

Сіліконавая даліна — цэнтр высокіх тэхналогій з развітай інфраструктурай, у якім у асноўным размешчаны прадпрыемствы электроннай прамысловасці.

|| прым. далі́нны, -ая, -ае.

Далінныя лугі.

до́за, -ы, мн. до́зы, доз, ж.

1. Дакладна адмераная колькасць чаго-н. (якога-н. рэчыва, лякарства і пад.).

Прымаць лякарства невялікімі дозамі.

Д. радыеактыўнага апрамянення.

2. перан. Некаторая колькасць чаго-н. (іроніі, смеху і пад.).

Д. яўнай іроніі і знявагі.

|| прым. до́завы, -ая, -ае (спец.).

дро́вы, дроў, Д дро́вам і дрыва́м.

Распілаваныя і паколатыя дрэвы, якія ідуць на паліва.

Сухія д.

Калоць д.

◊

Наламаць дроў (разм.) — нарабіць памылак, недарэчнасцей.

Хто ў лес, хто па дровы — нязладжана, уразброд.

|| ласк. дро́ўцы, -аў.

|| прым. дрывяны́, -а́я, -о́е.

Д. склад.

Дрывяная павець.

Дрывяное ацяпленне.

дылета́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

Той, хто займаецца навукай ці мастацтвам без спецыяльнай падрыхтоўкі, маючы толькі павярхоўнае ўяўленне аб прадметах свайго занятку.

Д. у музыцы.

Д. у мовазнаўстве.

|| ж. дылета́нтка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. дылета́нцкі, -ая, -ае.

дэмакра́тыя, -і, ж.

1. Палітычны лад, заснаваны на прызнанні прынцыпаў народаўладства, свабоды і роўнасці грамадзян.

2. Прынцып арганізацыі калектыўнай дзейнасці, пры якім забяспечваецца актыўны і раўнапраўны ўдзел у ёй усіх членаў калектыву.

|| прым. дэмакраты́чны, -ая, -ае.

Д. лад.

Дэмакратычная рэспубліка.

Дэмакратычная партыя.

Дэмакратычныя пераўтварэнні.

дэпута́т, -а, М -та́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Выбарны прадстаўнік, член выбарнай дзяржаўнай установы.

Гарадскі Савет дэпутатаў.

Д.

Нацыянальнага сходу.

2. Выбарная асоба, упаўнаважаная выконваць якія-н. даручэнні.

|| ж. дэпута́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. дэпута́цкі, -ая, -ае.

Д. мандат.

д’я́бал, -бла, мн. -блы, -блаў, м.

1. У рэлігійным уяўленні: злы дух, чорт, сатана, які супрацьстаіць Богу.

2. Ужыв. як лаянкавае слова, а таксама ў некаторых выразах.

Куды цябе д. нясе?!

Якога д’ябла я там не бачыў?

|| прым. д’я́бальскі, -ая, -ае (да 1 знач.).

жале́за, -а, н.

1. Хімічны элемент, цяжкі коўкі метал серабрыстага колеру, асноўная састаўная частка чыгуну і сталі.

Каваць ж.

2. Вырабы з гэтага металу.

Дахавае ж.

3. Жалезістыя рэчывы як лячэбны сродак.

У яблыках шмат жалеза.

|| прым. жале́зны, -ая, -ае (да 2 знач.).

Жалезныя вароты.

журна́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Кніга або сшытак для перыядычнага запісу падзей, здарэнняў і пад.

2. Школьная кніга для рэгістрацыі прысутнасці, уліку паспяховасці вучняў і запісу пройдзенага за дзень матэрыялу па адпаведных прадметах праграмы.

Класны ж.

|| прым. журна́льны, -ая, -ае.

Ж. запіс.

ваго́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Транспартны сродак для перавозкі пасажыраў або грузаў па рэйкавых дарогах.

Таварны в.

Пасажырскі в.

Трамвайны в.

В.-ляднік.

В.-рэстаран.

В. дроў (колькасць, якая змяшчаецца ў ім).

|| памянш. ваго́нчык, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. ваго́нны, -ая, -ае.