Verbum

тало́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Частка якога-н. дакумента, якая аддзяляецца ад цэлага або, наадварот, застаецца пасля аддзялення, а таксама кантрольны лісток на атрыманне чаго-н., карыстанне чым-н.

Т. на праезд.

Адрыўны т.

Т. на дровы.

|| памянш. тало́нчык, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. тало́нны, -ая, -ае.

трэск, -у, м.

1. Сухі, рэзкі гук, які ўтвараецца пры ламанні, трэсканні, разрыванні і пад. чаго-н.

Т. галля.

2. Шум, які ўтвараецца пры рабоце механізмаў, інструментаў і пад.

Т. матора.

Т. кулямёта.

3. перан. Шуміха, пустая балбатня (разм.).

◊

З трэскам (выгнаць, праваліцца і пад.) — ганебна, з вялікім скандалам.

ты́сячны, -ая, -ае.

1. гл. тысяча.

2. Які складаецца з тысячы якіх-н. адзінак.

Т. мітынг.

3. Вартасцю ў тысячу рублёў або які ацэньваецца тысячамі.

4. Які атрымліваецца пры дзяленні на тысячу.

Адна тысячная доля секунды.

5. у знач. наз. ты́сячная, -ай, ж. Тысячная частка чаго-н.

Адна тысячная.

увабра́цца, убяру́ся, убярэ́шся, убярэ́цца; убяро́мся, убераце́ся, убяру́цца; увабра́ўся, -ра́лася; убяры́ся; зак. (пераважна ў прошлым часе).

1. Пранікнуць унутр чаго-н., паглынуцца, уцягнуцца.

Дзёгаць увабраўся ў юхтовыя боты.

2. Усяліцца куды-н. або забрацца, залезці куды-н. (разм.).

У. ў новую кватэру.

У. ў гушчар.

|| незак. убіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

узру́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.

1. каго. Моцна ўсхваляваць, устрывожыць.

Гэта падзея ўзрушыла ўсіх.

2. што. Узрыхліць, узварушыць паверхню чаго-н. (разм.).

У. зямлю на градах.

Вецер узрушыў паверхню возера.

|| незак. узруша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і узру́шваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. узрушэ́нне, -я, н. (да 1 знач.).

умо́віцца, -о́ўлюся, -о́вішся, -о́віцца; зак., з кім пра што, аб чым і з інф.

Дамовіцца, прыйсці да агульнай згоды адносна чаго-н.

У. пра тэрмін або аб тэрміне ад’езду.

У. з кім-н. пра сустрэчу або аб сустрэчы ці сустрэцца.

|| незак. умаўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. умаўле́нне, -я, н.

факты́чны, -ая, -ае.

1. Які адлюстроўвае сапраўдны стан чаго-н., адпавядае фактам; заснаваны на дакументальнай дакладнасці або які адпавядае ёй.

Фактычныя звесткі.

Фактычныя доказы.

Фактычна (прысл.) ён з’яўляецца кіраўніком гэтай тэмы.

Фактычныя выклады.

2. Які існуе ў наяўнасці, але не ўзаконены юрыдычна.

Ф. шлюб.

|| наз. факты́чнасць, -і, ж.

футрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак., што.

1. У тэхніцы: абліцоўваць унутраную паверхню чаго-н. вогнетрывалымі або хімічна стойкімі матэрыяламі.

Ф. металургічную печ.

2. У кравецкай справе: падшываць футрам вопратку.

3. У сталярскай справе: абшываць дошкамі, абшалёўваць.

|| наз. футрава́нне, -я, н. і футро́ўка, -і, ДМ -о́ўцы, ж.

чацвярці́на, -ы, мн. -ы, -ці́н, ж. (разм.).

1. Чацвёртая частка чаго-н.

Ч. яблыка.

2. Чацвёртая частка бервяна, распілаванага ўдоўж накрыж (спец.).

3. Старажытная пасудзіна ёмістасцю ў адну чацвёртую частку вядра.

4. Тое, што і чацвяртак (у 2 знач.).

|| памянш. чацвярці́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

экано́мны, -ая, -ае.

1. Які ашчадна расходуе што-н., які садзейнічае эканоміі (у 2 знач.), сціплы ў расходах.

Эканомная гаспадыня.

Эканомна (прысл.) расходаваць ваду.

Э. ў пакупках.

2. Які патрабуе невялікіх затрат, дазваляе абысціся меншай колькасцю чаго-н.; эканамічны.

Э. від рухавіка ўнутранага згарання.

|| наз. экано́мнасць, -і, ж.