папакарчава́ць, ‑чую, ‑чуеш, ‑чуе; зак., што і чаго.
Разм. Карчаваць доўга, неаднаразова; выкарчаваць многа чаго‑н. За сваё жыццё .. [Тоня Вазылькевіч] бярвення папаварочваў і карчоў папакарчаваў. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папарва́ць, ‑рву, ‑рвеш, ‑рве; ‑рвём, ‑рвяце; зак., што і чаго.
Разм. Рваць доўга, неаднаразова; вырваць, сарваць многа чаго‑н. Папарваць ільну на полі. Папарваць яблыкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патрыярха́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць патрыярхальнага (у 2 знач.). Мірон у апавяданні «Летапісцы» з’яўляецца тыповым прадстаўніком той часткі народа, якая захавала ў сабе многа патрыярхальнасці. Каваленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прабе́глы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які многа бачыў, вопытны; хітры. — А быў сярод нас удалец такі, Марка Балук з-пад Цернішч. Прабеглы .. салдат старой арміі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прайгра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Гуляючы ў азартную гульню, застацца ў пройгрышы, прайграць многа грошай. — Вашаму Тумашэвічу яўна не павязло той раз — прайграўся ўшчэнт. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абяскро́віцца, ‑віцца; зак.
1. Стаць бяскроўным, страціўшы многа крыві; пабляднець. Нейкае імгненне.. [Пыжык] стаяў нібы скамянелы. Твар пабялеў, губы абяскровіліся. Шыловіч.
2. перан. Стаць слабым, нежыццяздольным.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збло́ціць, зблочу, зблоціш, зблоціць; зак., што.
Абл. Сапсаваць, зглуміць. Многа зблоціла, пад’ела І магла б ісці дадому, Ды па свінскай завядзёнцы Завалілася ў салому. Дзеружынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скрэ́сліць, ‑лю, ‑літ, ‑ліць; зак., што.
Разм.
1. Пакрыць рознымі штрыхамі, закрэсліць у многіх месцах. Скрэсліць увесь ліст паперы.
2. Унесці многа паправак. Скрэсліць рукапіс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Піцава́ць 1 ’многа працаваць, да стомы’ (докш., Янк. Мат.; шчуч., Сцяшк. Сл.; Нар. лекс.), ст.-бел. пицовати ’нарыхтоўваць харчы і фураж для войска’ (1511 г.) са ст.-польск. picować ’тс’, ’пасці’, відаць, пры ад’ідэацыі працаваць. Сюды ж піцу́га ’працавіты чалавек’ (Касп.; ушац., Филол. сб., 1966).
Піцава́ць 2 ’пакаваць, накладаць’ (навагр., Сцяшк. Сл.), ’многа накладаць, набіваць бітком’ (карэліц., Нар. сл.). Няясна. Магчыма, у сувязі з піцава́ць 1; параўн. яшчэ польск. picować ’напаўняць харчамі, прадуктамі’.
Піцава́ць 3 ’рэзаць тупым нажом або пілаваць тупой пілой’ (маладз., Янк. Мат.). Гукапераймальнае (?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трынды́каць ‘гаварыць абы-што’, ‘ледзьве хадзіць пасля хваробы’ (ТС), трынды́чыць ‘многа гаварыць’ (Мат. Маг.). Параўн. укр. тринди́кати ‘няўмела іграць на шчыпковым інструменце’, ‘несупынна гаварыць’. Экспрэсіўныя суфіксальныя ўтварэнні на базе імітатыва трынды, параўн. трындзець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)