фра́ер, ‑а, м.

Разм. пагард. Пра франтаватага, пустога чалавека. [Сяргей:] — І мой сябрук, Толька Авераў, таксама цяпер дома. — Толька? — Ага. Там такі, пішуць, фраер, зямлі пад сабой не чуе. Ракітны.

[Ад ням. Freier — жаніх.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хутаро́к, ‑рка, м.

Памянш. да хутар. На другі дзень, раніцай, на невялікім хутарку.. [Грэчку] удалося дастаць крыху хлеба. Мележ. Насупраць хутарка паляўнічага Вышамірскага, на зямлі карчмара стаяла пустая хата. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ця́ўе, ‑я, н., зб.

Абл. Націнне. Іншы раз уяўляецца, што і сонца тут свеціць, як на паверхні зямлі, і раса іскрыцца, як на грэчцы або на бурачным цяўі. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цяце́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Самка цецерука. Цецерукі ўзляталі з зямлі вывадкамі: старая цяцерка і маладыя з ёй — штук пяць, а то і восем. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шпіта́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да шпіталя. На палі вярталіся Людзі ад зямлі, — У каго шпітальныя Раны зажылі. Куляшоў. Пасля шпітальнай палаты ў лесе дыхалася надзвычай лёгка. Федасеенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

я́лавіна, ‑ы, ж.

Зямля, не араная некалькі гадоў запар; аблога. Юрась заараў ялавіну. Чорны. [Грушка:] — На вашай зямлі за вайну стала многа аблог ці, як кажуць у нас, ялавін. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

антрапаге́н

(ад гр. anthropos = чалавек + genos = нараджэнне)

геал. сучасны перыяд геалагічнай гісторыі Зямлі, які налічвае каля мільёна гадоў і звязаны з узнікненнем чалавека.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

фе́рма​1

(англ. farm)

1) прыватнае сельскагаспадарчае прадпрыемства на ўласнай або арандаванай зямлі;

2) дзяржаўнае або кааператыўнае прадпрыемства, занятае жывёлагадоўляй (напр. малочная ф.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

падыма́нне н.

1. (чаго-н. з зямлі і г. д.) Áufheben n -s;

2. (магчымасць утрымаць што-н. цяжкае, аддзяліўшы ад зямлі) Hében n -s, Hébung f -;

3. (перамяшчэнне знізу ўверх) Hóchheben n -s;

падыма́нне дзіця́ці das Hóchheben des Kíndes;

4. (перавод у вертыкальнае становішча) Hébung f;

падыма́нне на́крыўкі die Hébung des Déckels;

5. (прыманне больш высокага становішча) Erhébung f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

◎ Куме́ць ’кавалак зямлі, які атрымаў селянін за працу’ (Яшк.). Гэта значэнне, зафіксаванае на Ваеншчыне, суадносіцца з кумець (гродз.) ’жменя’, якое запазычана з літ. kumšte ’кулак’ (Цыхун, Лекс. балтызмы, 52). Параўн. Лаўчутэ, Балтизмы, 46.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)