хра́пнуць, ‑не; зак. і аднакр.

Зламацца з трэскам. Ды раптам сакавіта храпне граб. Успыхнуць росаў зыркія вясёлкі. Барадулін. Хоць хворага не бачыш месца, Дуб храпне так, што браце мой! Гаўрусёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

läuten

vt, vi звані́ць; звіне́ць

es [man] läutet! — звано́к! [зво́няць!]

Sturm [Féuer] ~ — біць у наба́т [звон]

◊ er hat's ~ hö- ren, aber nicht zusámmenschlagen — ≅ ён чуў звон, ды не ве́дае, дзе ён

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

stack​1 [stæk] n.

1. стог (сена); тарпа́, сці́рта (саломы)

2. ку́ча, гру́да; шта́бель;

a stack of books стоc кніг

3. infml мно́ства, бе́зліч;

a stack of time про́цьма ча́су

4. ко́мін (фабрыкі)

5. comput. «завіса́нне»

6. pl. stacks кні́жныя палі́цы

♦

a stack of bones AmE ску́ра ды ко́сці;

stacks of the ready ≅ гро́шай ку́ры не клюю́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

свабо́да ж., в разн. знач. свобо́да;

суадно́сіны ~ды і неабхо́днасці — соотноше́ние свобо́ды и необходи́мости;

заваява́ць ~ду — завоева́ть свобо́ду;

с. дру́ку — свобо́да печа́ти;

○ с. вы́бару веравызна́ння — свобо́да со́вести

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

адцура́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак., каго-чаго.

Адрачыся, пакінуць прызнаваць роднае, блізкае, сваё; парваць сувязь, адносіны з кім‑, чым‑н. [Мужчына:] — Хто ж табе прынясе.. [зямлю]? Думаеш, сам пан Ёдка адцураецца ды прыйдзе, ды пакланіцца табе, ды скажа: — Дарагія мае мужчынкі! Так мне абрыдла гэта зямля! Скрыган. Хто роднага краю цураецца, той і маткі сваёй адцураецца. Прыказка. // Кінуць, забыць што‑н. у страху, паніцы. [Тварыцкага] апанаваў такі жах, што ён кінуўся адгэтуль ходу, адцураўшыся і знойдзенага на дарозе недаломка дугі. Чорны. // Пакінуць верыць чаму‑н., перастаць прызнаваць за ісціну што‑н. А цётка Магда не стрывае І Дзівака свайго палае: — Чаго, кацьмак, там заваліўся? Пайшоў бы ў цэркву, памаліўся, Зусім ты бога адцураўся: Пятнаццаць год як спавядаўся! Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хлябта́ць, хлябчу, хлебчаш, хлебча; незак., што.

1. Піць, зачэрпваючы вадкасць языком (пра некаторых жывёлін). Тады Слава падштурхнуў шчаня да сподачка. Нахіліў галоўку. Толькі пасля гэтага яно і пачало прагна хлябтаць, распырскваючы на падлозе драбнюткія кропелькі малака. Шыловіч.

2. Прагна піць. Ды Дзед Мароз ужо хлебча з конаўкі ваду, выцірае бараду і глядзіць, ладкуецца, дзе б гэта аблюбаваць месца на шырокім палку прылегчы. Кухараў. [Апенька] хлябтаў на поўны рот, пакуль не спаражніў пасудзіны. Навуменка.

3. Разм. груб. Піць (віно, спіртныя напіткі) у вялікай колькасці. — Мала мы з табою, ты [Халімон], нежанаты, ды я, пры жонцы халасты, той гарэлкі папілі ды ў дурня пагулялі?! — на вачах Кірдуна выступіла вільгаць. — Мне, думаеш, лёгка? Буду там чорт ведае з кім тую гарэлку хлябтаць. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

косць, ✂, ж.

  1. Асобная састаўная частка шкілета хрыбетных жывёл і чалавека.

    • Ключычная к.
    • Скура ды косці (пра вельмі худога чалавека).
    • Да касцей (вельмі моцна прамокнуць, прамерзнуць і пад.).
    • Косці парыць (памерці).
    • Легчы касцьмі (загінуць; высок.).

  2. мн. Астанкі цела нябожчыка.

  3. зб. Іклы, біўні некаторых жывёл, якія скарыстоўваюцца для дробных вырабаў.

    • Слановая к.
    • Упрыгожанні з косці.

  4. мн. Кубікі або пласцінкі з рознага матэрыялу для гульні.

    • Гуляць у косці.

  5. якая. Пра сацыяльнае паходжанне (уст.).

    • Панская к.

|| памянш. костачка, ✂.

  • Разабраць па костачках (перан. вельмі падрабязна).
  • Перамываць костачкі каму-н. (перан. абгаворваць, пляткарыць).

|| прым. касцявы, ✂ і косны, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

згалада́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Нацярпецца голаду; знясіліцца ад працяглага недаядання. — Згаладаўся... Сілы зусім мала. Вы ўжо не крыўдуйце, што аб’еў вас тут. Каліна. // Прагаладацца. — Ты ж згаладаўся ў дарозе. Хадзем на кухню. Савіцкі.

2. перан.; па чым. Доўга не маючы чаго‑н., адчуць вострую неабходнасць у гэтым. За хараство, ды вось за гэту цёплую ўсмешку і ўзяў Юзік Зосю. Згаладаўся ён у панурай суровай сям’і па ласкавым слове ды прыветнай усмешцы. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распа́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.

1. Апрацаваць парай, варам для ачысткі, размякчэння і пад. Распарыць зерне. □ [Валодзя] выразаў кавалак дубовай кары і распарыў яго. Федасеенка. З грабу высек палазы Ды загнуў, як рожкі, Ды распарыў ён вязы, Выгабляваў дошкі. Бялевіч.

2. Моцна прагрэць, мыючы ў лазні з парай. Распарыць цела. // Разм. Разагрэць да поту; разгарачыць. Чарка гэта была не першая.. Капейка, відаць, і сам палічыў, што ўжо даволі распарыў мужыка. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

схадзі́ць, схаджу́, схо́дзіш, схо́дзіць; зак.

1. Пайсці куды‑н. і, пабыўшы там, вярнуцца назад. У лес .. [дзед Талаш] не пойдзе, вось толькі сходзіць на сяло ды паслухае, што гавораць людзі. Колас. Яня схадзіла ў гастраном, і калі вярнулася, Настачка, прыбраная, стаяла перад люстрам. Ракітны. [Чарнавус Аўдзею:] — Ты вось што, ты мо схадзіў бы ў брыгаду Глінскага ды паглядзеў, як там што, га? Кулакоўскі.

2. Разм. Зрабіць ход (пры гульні ў шахматы, карты і пад.). Схадзіць сланом.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)