Verbum

дзядзі́нец, -нца, мн. -нцы, -нцаў, м.

1. Цэнтральная частка старажытнага горада, умацаваная валамі, а пазней мураванымі сценамі і драўлянымі вежамі (гіст.).

2. Прасторны двор, агароджаны пляц (звычайна перад маёнткам, царквой; разм.).

дзя́дзька, -і, м.

1. мн. -і, -аў. Бацькаў або матчын брат.

У госці прыехаў д.

Лявон.

2. мн. -і́, -о́ў. Дарослы мужчына наогул; зварот да старэйшага мужчыны.

Скажыце, д., як прайсці ў бальніцу?

◊

І квіта, дзядзька Мікіта (разм.) — і ўсё тут.

|| ласк. дзя́дзечка, -і, мн. -і, -чак, м.

дзядзькава́нне, -я, н. (гіст.).

Стары звычай шляхты ў беларускіх землях аддаваць дзяцей у сялянскую сям’ю на выхаванне.

дзя́дзькаў, -кава.

Які належыць дзядзьку.

Дзядзькава хата.

дзя́дзя, -і, мн. -і, -яў, м.

Дарослы мужчына (у мове дзяцей).

Мама, у таго дзядзі смешны капялюш.

дзядо́ўнік, -у, м.

Каліўе, зараснік дзядоў².

дзядо́ўскі гл. дзе́даўскі.

дзяды́, -о́ў.

1. Людзі, якія жылі раней, продкі.

Д. і прадзеды нашы.

2. (з вялікай літары). Абрад памінання нябожчыкаў, а таксама дзень, калі выконваўся гэты абрад.

Восеньскія Д.

дзяды́, -о́ў, адз. дзед, -а, М дзе́дзе, м.

1. Пустазелле з калючым лісцем і сцяблом, з лілавата-чырвоным суквеццем; бадзяк.

2. Пустазелле з шырокім лісцем і ўчэпістымі суквеццямі; лопух.

На штаны начаплялася дзядоў.

дзяжа́, -ы́, мн. дзе́жы і (з ліч. 2, 3, 4) дзяжы́, дзеж, ж.

Вялікая дзежка для заквашвання цеста на хлеб.

Хлебная д.