мала, нямнога, няшмат, небагата, недастаткова, крыху, крышку, трохі, трошкі; вобмаль (разм.); скупа, нягуста, жменя (перан.) □ у абрэз, пад абрэз, капля ў моры, кот наплакаў, як кот наплакаў, каціныя слёзы, як панюхаць, на панюх табакі, на макава зерне, хоць на зуб, хоць запалі, пад языком, з камароў нос, як у камара, не бог ведае колькі, як бабе сесці
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
бухма́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Пышны, пушысты. З аднаго боку бухматымі голлямі шапацелі хвоі, а з другога — пад ветрам ракаталі хвалі. Броўка. Грабель мільганнем, звонам кос Трымцяць ліловыя прасторы, І вось, нібы ў зялёным моры, Плыве бухматы воз. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́цатны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да воцату, уласцівы воцату. Воцатны пах. // Прызначаны для воцату, з-пад воцату. Воцатная бутля.
•••
Воцатнае дрэва — воцатнік.
Воцатная кіслата — арганічнае бясколернае рэчыва з рэзкім пахам.
Воцатная эсенцыя — назва моцнага раствору воцатнай кіслаты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ілюзіяні́зм, ‑у, м.
1. Антынавуковы суб’ектыўна-ідэалістычны светапогляд, згодна якому матэрыяльны свет з’яўляецца ілюзіяй.
2. Від цыркавога і эстраднага мастацтва, заснаваны на ўменні артыста пры дапамозе спецыяльнай апаратуры ствараць уражанне «цудаў» (знікненне або з’яўленне прадметаў, людзей і пад.).
[Ад фр. illusionner — уводзіць у зман.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гі́бкасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і якасць гібкага (у 1 знач.). Гібкасць стальнога прута. // перан. Багацце адценняў, выразнасць (пра голас, мову і пад.). Гібкасць думкі.
2. перан. Уменне хутка прыстасоўвацца да ўмоў, абставін. Гібкасць палітыкі. Гібкасць партыйнага кіраўніцтва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глі́на, ‑ы, ж.
Асадкавая горная парода, вязкая ў вільготным стане, якая ляжыць на паверхні зямлі або пад глебай (скарыстоўваецца для ганчарных вырабаў, будаўнічых і скульптурных работ).
•••
Белая гліна — тое, што і каалін.
Змяняць гаршкі на гліну гл. змяняць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дадра́ць, ‑дзяру, ‑дзярэш, ‑дзярэ; ‑дзяром, ‑дзераце; зак., што.
Разм.
1. Скончыць драць (у 1–6 знач.). Дадраць паперы.
2. і чаго. Надраць дадаткова. Дадраць моху. Дадраць бульбы.
3. Разм. Канчаткова надраць, знасіць (адзенне, абутак і пад.). Дадраць боты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
захлю́паць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Абпырскаць, абліць вадой, граззю і пад. Ядзя стаяла, абтрасалася, нібы мокрая курыца. — Захлюпаю падлогу, — апраўдвалася яна. — Бач, як цячэ... Новікаў.
захлю́паць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Пачаць хлюпаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зво́льніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.
Часова або канчаткова вызваліцца ад выканання якіх‑н. абавязкаў, звязаных з вучобай, службай і пад. Звольніцца з вайсковай службы. Звольніцца па ўласнаму жаданню. □ Якраз у гэты дзень звольнілася з працы кур’ерка студыі. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
блю́да, ‑а, М ‑дзе, н.
Неглыбокая пасудзіна круглай або авальнай формы, на якой падаецца да стала смажаніна, печыва, фрукты і пад. Столік у зальчыку гнуўся ад блюд са смажаным, вараным, печаным, ад бутэлек з півам і віном. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)