Све́дар, свэ́дар, свэ́тар ‘світэр’ (Сл. ПЗБ, Сл. Брэс.), свэ́тар, свэ́дар (Сцяшк., Жд. 2), свэ́дар (Нар. сл.), свэ́тар (Скарбы) ‘тс’. З польск. sweter ‘тс’, формы з д з дыял. інтэрвакальным азванчэннем; этымалогію гл. пад сві́тэр. Параўн. швэдар, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скла́пка ‘стрэмка’ (круп., Жыв. сл.). Відаць, да скабка1 (гл.) пад уплывам склобка ‘скобля’ (гл.), параўн. укр. засколобипи ‘застраміць’ (< *skolbiti, гл. Варбат, ОЛА, Исследов., 1975, 137). Да змяшэння асноў параўн. скабі́ць і скло́біць ‘скрэсці бульбу’ (Мат. Гом.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Су́мрак ’падазрэнне, дрэннае прадчуванне?’: так па душы і пашоў сумрак — пачуяла ворага (Пятк. 2), сумро́к ’змрок’ (пух., З нар. сл.). Гл. сумарак, сумарок; магчыма, формы з сінкопай (пропускам галоснага а перад р) ці пад уплывам змрок, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сушке́ (suszkiè) мн. л. ’хмызняк, кусты’ (Тур.). Няясна; магчыма, гукапераймальнага паходжання, параўн. шу́шкаць ’шалясцець, шамацець’, макед. шушек ’апалае лісце’ і пад., з распадабненнем зычных або вытворнае ад сухі (гл.), параўн. су́шка ’засохлае на корані дрэва’ (ЛА, 1).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тамо́жня ’мытня’ (ТСБМ). Русізм, зыходнае ст.-рус. тамъга (гл. тамга), ад якога прыметнік таможьный (< *тамъжьный) ’той, які мае адносіны да тамгі’, што паслужыў асновай для ўтварэння назоўніка на ‑ня па ўзору овчарня і пад. (Чарных, 2, 227).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Таўке́ль ’штурханец’ (Сцяц. Сл.), ’чалавек, які перашкаджае нешта рабіць’ (лях., ЖНС). Да таўкаць (гл.), магчыма, пад балтыйскім уплывам (пра аддзеяслоўныя ўтварэнні на ‑ėlis гл. Атрэмбскі, Gramatyka, 2, 119–120), параўн. таўку́нь, таўху́нь ’пра тоўханне’ (мсцісл., Нар. лекс.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тлуна́ ’непатрэбныя рэчы’ (чэрв., Жд. 3). Відаць, аддзеяслоўны назоўнік, параўн. тлу́ніць ’збіраць грошы’ (ТС). Да тлум1, тлуміць (гл.) з менай м > н, як у клумак/клунак, параўн. польск. tłum ’вялікая колькасць, мноства’, tłumić ’заціскаць’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Rausch

m -es, Räusche

1) ап’яне́нне, хмель

2) захапле́нне, зачарава́нне;

er hat inen ~ ён пад хмялько́м;

im rsten ~ у пе́ршым пары́ве;

es kam über ihn wie ein ~ ён быў у захапле́нні [зачарава́ным];

er hat inen ~ ён падвы́піўшы [пад ча́ркай]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ffe

m -n, -n

1) ма́лпа

2) вайск. ра́нец

inen ~n (stzen) hben, sich (D) inen ~n kufen [nlegen] — разм. быць падпі́ўшы, пад ча́ркаю

an j-m inen ~n gefrssen hben — тра́ціць ро́зум, вар’я́це́ць ад каго́-н.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Fhne

f -, -n

1) сцяг, штанда́р

mit flegenden ~n — з разго́рнутымі сцяга́мі

ine ~ ufpflanzen [hssen] — узня́ць сцяг

die ~ snken — апусці́ць [спусці́ць] сцяг

zu den ~n ilen — стаць пад знамёны

2) флю́гер

3) палігр. гра́нка

4) хвост (паляўнічага сабакі)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)