Verbum

дзе́вяць, -і, Т -ццю́, ліч. кольк.

Лік, лічба і колькасць 9.

|| парадк. дзявя́ты, -ая, -ае.

дзевяцьсо́т, дзевяцісо́т, дзевяціста́м, дзевяццюста́мі, (аб) дзевяціста́х, ліч. кольк.

Лік і колькасць 900.

|| парадк. дзевяцісо́ты, -ая, -ае.

дзед¹, -а, М дзе́дзе, мн. дзяды́, дзядо́ў, м.

1. Бацькаў або матчын бацька.

2. Стары чалавек.

Сюды прыходзіў мудры д.

3. Муж (разм.).

Добра каша пры хлебе, добра баба пры дзедзе (прыказка).

◊

Дзед Мароз — казачны стары з сівой барадой, які ўвасабляе мароз і навагодняе свята.

Следам за дзедам — па прыкладзе старэйшых.

|| памянш.-ласк. дзядо́к, -дка́, мн. -дкі́, -дко́ў, м. (да 2 знач.; разм.).

|| ласк. дзяду́ля, -і, мн. -і, -ль, м., дзяду́ня, -і, мн. -і, -нь, м. і дзяду́ся, -і, мн. -і, -сь, м.

|| прым. дзе́даўскі, -ая, -ае і дзядо́ўскі, -ая, -ае.

Дзедаўская спадчына.

Дзядоўская паходка.

дзед², -а, М дзе́дзе, мн. дзяды́, дзядо́ў, м. (гіст.).

Прыстасаванне для асвятлення хаты з дапамогай лучыны.

дзе́даўскі і дзядо́ўскі, -ая, -ае.

1. гл. дзед¹.

2. перан. Атрыманы ў спадчыну ад продкаў; старадаўні або ўстарэлы.

Дзедаўская тэхніка.

Д. спосаб апрацоўкі зямлі.

дзе́даўшчына, -ы, ж. (разм.).

Спадчына пасля дзеда.

дзедаўшчы́на, -ы, ж.

У арміі: нераўнапраўныя і зневажальныя адносіны стараслужачых да маладых салдат, навабранцаў.

дзе́дзіч, -а, мн. -ы, -аў, м. (гіст.).

1. Спадчыннік дзедаўскага двара¹, маёнтка.

2. Уладар маёнтка, атрыманага ў спадчыну ад продкаў.

дзеепрыме́тнік, -а, мн. -і, -аў, м.

У граматыцы: форма дзеяслова, якая сумяшчае катэгорыі дзеяслова (час, стан і трыванне) і катэгорыі прыметніка (род, склон).

Д. цяперашняга часу.

Д. залежнага стану.

|| прым. дзеепрыме́тны, -ая, -ае.

дзеепрысло́ўе, -я, мн. -і, -яў, н.

У граматыцы: нязменная форма дзеяслова, якая спалучае ў сабе катэгорыі дзеяслова і прыслоўя.

|| прым. дзеепрысло́ўны, -ая, -ае.