Verbum

што́ра, -ы, мн. -ы, штор, ж.

Заслона на акно, якую можна падымаць, апускаць або рассоўваць у бакі.

Апусціць, падняць шторы.

Рассунуць шторы.

|| памянш. што́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

|| прым. што́равы, -ая, -ае і што́рны, -ая, -ае.

шып¹, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Востраканцовы выступ, нарасць на целе некаторых жывёл.

2. Невялікі выступ на чым-н.

Чаравікі з шыпамі.

Склеіць што-н. на шыпах (устаўляючы шыпы ў пазы).

|| прым. шыпавы́, -а́я, -о́е (да 2 знач.; спец.).

шы́рма, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Пакаёвая, складная перасоўная перагародка з рам-створак, абцягнутых тканінай, паперай.

Ложак стаіць за шырмай.

2. перан. Прыкрыццё чаго-н. (звычайна непрыгожага, нядобрага; кніжн.).

За шырмай гучных слоў.

|| прым. шы́рменны, -ая, -ае (да 1 знач.).

шыша́к¹, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Тое, што і гронка.

Ш. вінаграду.

2. Патаўшчэнне ў выглядзе шышкі на сцёблах некаторых раслін (разм.).

Шышакі чароту.

3. Вялікая колькасць насякомых, якія сабраліся ў адзін ком.

Ш. пчол.

|| прым. шыша́чны, -ая, -ае.

экспазі́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Размяшчэнне якіх-н. экспанатаў у пэўным парадку для агляду.

Э. твораў мастака.

2. Уступная частка літаратурнага ці музычнага твора, у якой выкладаюцца матывы і абставіны, што папярэднічаюць развіццю сюжэта (спец.).

|| прым. экспазіцы́йны, -ая, -ае.

э́лінг, -а, мн. -і, -аў, м. (спец.).

1. Спецыяльнае памяшканне на беразе, дзе будуецца ці рамантуецца корпус судна.

2. Памяшканне для дырыжабляў і аэрастатаў.

3. Збудаванне асобага тыпу для захоўвання спартыўных суднаў, вёслаў і іншага інвентару.

|| прым. э́лінгавы, -ая, -ае.

эне́ргія, -і, ж.

1. Адна з асноўных уласцівасцей матэрыі — мера яе руху, а таксама здольнасць выконваць работу.

Э. вады.

Ядзерная э.

Эканомія энергіі.

2. Рашучасць і настойлівасць у рабоце, дзеяннях.

Працаваць з энергіяй.

|| прым. энергеты́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

эпале́т, -а, М -е́це, часцей мн. -ы, -аў, м.

1. Наплечны знак адрознення воінскага звання на ваеннай форме (уст.).

2. Парадны пагон афіцэраў, генералаў і адміралаў, упрыгожаны махрамі, пазументамі (у некаторых арміях).

3. Элемент дэкору адзення.

|| прым. эпале́тны, -ая, -ае.

эпапе́я, -і, мн. -і, -пе́й, ж.

1. Вялікі твор эпічнага жанру, у якім апісваюцца значныя гістарычныя падзеі.

Э.

Івана Мележа «Людзі на балоце».

2. перан. Буйная, значная падзея, якая ахоплівае цэлы гістарычны перыяд.

Э.

Вялікай Айчыннай вайны.

|| прым. эпапе́йны, -ая, -ае.

я́шчар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Буйная млекакормячая жывёліна некаторых паўднёвых краін, якая мае пакрытае рагавой луской цела, невялікую галаву, доўгі хвост і кароткія лапы з моцнымі кіпцюрамі.

2. Устарэлая назва некаторых вымерлых паўзуноў і земнаводных.

|| прым. я́шчарны, -ая, -ае.