postępowanie

н.

1. рух наперад; прагрэс; развіццё;

2. паводзіны; абыходжанне;

3. юр. працэс;

postępowanie sądowe — судовы працэс;

wszcząć postępowanie — пачаць працэс

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

left​1 [left] n.

1. ле́вы бок/накіру́нак;

In Britain cars drive on the left. У Вялікабрытаніі левастаронні рух;

from the left зле́ва;

to the left нале́ва;

on/to my left зле́ва ад мяне́

2. the left/the Left pl. ле́выя (у палітыцы)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

акіянагра́фія

(ад акіян + -графія)

раздзел акіяналогіі, які вывучае памеры і глыбіню акіянаў і мораў, характар іх берагоў, будову дна. рух вады, цеплавыя, аптычныя і акустычныя з’явы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

буланжы́зм

[ад фр. G. Boulanger = прозвішча фр. генерала (1837—1891)]

шавіністычны рух у Францыі ў канцы 80-х гадоў 19 ст., накіраваны на ўстанаўленне ваеннай дыктатуры.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

гарві́зм

[ад англ. M. Garwey = прозвішча ідэолага нацыяналістычнага руху ў ЗША (1887—1940)]

буржуазна-нацыяналістычны рух у ЗША пач. 20 ст. за перасяленне неграў у Афрыку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Жэст ’рух рукі, галавы і г. д.’ Рус., жест, польск. gest. Ст.-бел. жестъ з пачатку XVII ст. (Булыка, Запазыч.). Паколькі рус. жест у 20–30‑я гады XVIII ст. (Біржакова, Очерки, 361), трэба лічыцца з самастойным шляхам запазычання з франц. geste < лац. gestus (з XV ст., Блох-Вартбург, 289), дзе ад gerō ’несці’ (Эрну-Мейе, 273; Вальдэ-Гофман, 1, 595). Калі не з франц., то, можа, з іншай раманскай крыніцы, дзе g > ž.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Па́рус ’умацаваны на мачце кавалак моцнай тканіны, якая надзімаецца ветрам і прыводзіць у рух судна; кавалак тканіны, што нацягнуты на крыло ветранога млына’ (ТСБМ). Рус. па́рус, ст.-рус. парусъ (пад 907 г.). Пэўнай этымалогіі няма. Лічыцца запазычаннем з грэч. φᾶρος, ацціч. φάρος ’тс’ (Міклашыч, 232; Фасмер, Этюды, 145; Праабражэнскі, 2, 19). Супраць Мікала (РФВ, 48, 277), які набліжае да ст.-рус. рухо ’адзенне’, але гэта версія няпэўная ў фанетычных адносінах (гл. яшчэ Фасмер, 3, 210).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыгру́ніць ’прымусіць, змусіць; падагнаць; прымусіць хутчэй рабіць што-небудзь’ (Шат.). Да гру́ніць з той самай семантыкай. Сюды ж прысл. грунь, угру́нь ’бягом, вельмі хутка (бегчы)’ (Гарэц.), грунём ’вельмі хутка; бягом; бегчы з усёй моцы’ (барыс., бых., клім., бялын., Бяльк., Нар. сл., Нар. словатв.), якія працягваюць зыходнае для вытворных прасл. *grǫdnь ’асаблівы конскі алюр; рысь’ (ЭССЯ, 7, 148). Семантычнае развіццё можа выглядаць наступным чынам: ’конскі алюр’ → ’вельмі хуткі, імклівы рух’ → ’прымушэнне рабіць хутчэй’ і г. д.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

eléktrisch

1.

a электры́чны

~e Léitung — электры́чны про́вад, электры́чная право́дка

2.

adv

~ geláden — зара́джаны то́кам

~ betréiben* — прыво́дзіць у рух электрато́кам

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Vórschub

m -(e)s -schübe

1) рух напе́рад; пада́ча (на станку)

2) дапамо́га, садзе́йнічанне

~ léisten (D) — (па)спрыя́ць, (па)садзе́йнічаць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)