◎ Ласкату́ха ’лекавая расліна?’ (мін., КЭС). Магчыма, да лас капіца (гл.)

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ка́ліва, -а, мн. -ы, -ліў і -ліваў, н.

1. Асобна ўзятая расліна, сцябліна, саломіна і пад.

К. пшаніцы.

2. перан. Пра самую малую колькасць чаго-н. (разм.).

К. надзеі.

3. у знач. прысл. Крыху (разм.).

◊

Да апошняга каліва (разм.) — усё, цалкам.

Ні каліва (разм.) — ніколькі, ані.

|| памянш.-ласк. ка́ліўца, -а, мн. -ы, -аў, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

боб¹, -у, м.

1. Аднагадовая агародная расліна сямейства бабовых з авальным насеннем у струках.

2. Плады гэтай расліны.

Параны б.

◊

Бобу ў гаросе шукаць (разм., неадабр.) — рабіць што-н. недарэчнае, бяссэнсавае.

Пад’есці жалезнага бобу (разм.) — мець вялікую вытрымку, цярпенне.

Хто ў боб, хто ў гарох (разм., неадабр.) — пра нязладжаныя, няўзгодненыя дзеянні.

|| прым. бабо́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жураві́ны, ‑він; адз. журавіна, ‑ы, ж.

1. Ягадная вечназялёная расліна сямейства бруснічных, якая расце на мохавых балотах.

2. зб. Чырвоныя кіслыя ягады гэтай расліны. На бліжнім балоце жанчыны збіраюць журавіны і брусніцы — восеньскія ягады. Каваль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вало́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Травяністая расліна сямейства складанакветных, якая расце звычайна ў азімых пасевах і цвіце сінімі кветкамі; васілёк. З густога лесу жыта.. вытыркалі ўперад сінія галоўкі цыбатае валошкі. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

а́стра, ‑ы, ж.

Травяністая дэкаратыўная расліна сямейства складанакветных з буйнымі кветкамі рознай афарбоўкі без паху. На тумбачцы каля ложка хворага ў шкляным збанку стаялі прыгожыя свежыя кветкі — белыя і ружовыя астры, цёмна-карычневыя гваздзікі. Краўчанка.

[Ад грэч. astron — зорка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

джут ​1, ‑у, М джуце, м.

Травяністая трапічная расліна сямейства ліпавых, валокны якой ідуць на выраб грубых тканін, вяровак.

[Англ. jute.]

джут ​2, ‑у, М джуце, м.

Масавая гібель жывёлы ад бяскорміцы ў мясцовасцях з круглагадовай пашай.

[Манг.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плывуне́ц, ‑нца і ‑нцу, м.

1. ‑нца. Жук, які жыве ў стаячай або павольна цякучай прэснай вадзе.

2. ‑нцу. Водная расліна з шарыкападобнымі пухіркамі на лісцях, якія служаць для вылоўлівання і пераварвання дробных жывёлін планктону.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэ́дзька, ‑і, ДМ рэдзьцы; ж.

1. Агародная караняплодная расліна сямейства крыжакветных.

2. зб. Караняплоды гэтай расліны з гаркаватым вострым смакам і пахам.

3. Асобны плод гэтай расліны.

•••

Як горкая рэдзька — вельмі, надта (надакучыць, абрыднуць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаарганізава́льны, ‑ая, ‑ае.

У выразе: самаарганізавальная сістэма — сістэма, якая мае ўласцівасць змяняць свае функцыі і будову ў залежнасці ад задач і знешніх умоў з мэтай захавання сваёй жыццяздольнасці або аптымальных параметраў. Расліна як самаарганізавальная сістэма.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)