Verbum

пазіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Накіроўваць позірк куды-н., на каго-, што-н., глядзець.

Задуменна п. удалеч.

2. Выглядваць з-за чаго-н., адкуль-н.

П. з-за вугла.

3. Час ад часу глядзець на каго-, што-н., куды-н.

Часта п. на гадзіннік.

па́льма, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

Паўднёвае вечназялёнае дрэва з прамым негалінастым ствалом і кронай з перыстых або веерападобных лістоў.

Какосавая п.

Фінікавая п.

◊

Пальма першынства — першае месца ў дасягненні чаго-н., перавага ў чым-н. [ад звычаю ў Старажытнай Грэцыі ўзнагароджваць пераможцу ў спаборніцтвах пальмавай галінкай або вянком].

|| прым. па́льмавы, -ая, -ае.

Пальмавая галіна.

Пальмавы алей.

па́мятны, -ая, -ае.

1. Які захаваўся ў памяці; незабыўны.

Памятная падзея.

2. Які служыць для заметак, даведак, для захавання чаго-н. у памяці.

Памятная кніжка.

3. Які служыць для напаміну пра каго-, што-н., які зроблены як памяць пра што-н.

П. падарунак.

П. медаль.

пракасі́ць, -кашу́, -ко́сіш, -ко́сіць; -ко́шаны; зак., што.

1. Выкасіць вузкую паласу пасярод чаго-н.

П. дарожку.

2. Правесці які-н. час у касьбе.

Пракасілі да абеду.

|| незак. прако́шваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).

|| наз. прако́шванне, -я, н.

|| прым. прако́сны, -ая, -ае (да 1 знач.).

працэду́ра, -ы, мн. -ы, -ду́р, ж.

1. Афіцыйны парадак дзеянняў, выканання, абмеркавання чаго-н. (кніжн.).

П. падпісання дагавора.

2. звычайна мн. Асобны працэс лячэння (напр., ванна, кампрэс і пад.), загартоўвання, гігіены цела.

Хадзіць у паліклініку на працэдуры.

Водныя працэдуры.

|| прым. працэду́рны, -ая, -ае.

П. кабінет.

проціпаста́віць, -та́ўлю, -та́віш, -та́віць; -та́ўлены; зак., каго-што, каму-чаму.

1. Параўнаць, указаўшы на розніцу, процілегласць прымет аднаго і другога.

П. новае мысленне ўстарэлым поглядам.

2. Процідзейнічаючы, накіраваць супраць каго-, чаго-н.

П. насіллю ўзброеную сілу.

|| незак. проціпастаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. проціпастаўле́нне, -я, н.

прыгарну́ць, -арну́, -о́рнеш, -о́рне; -арні; -о́рнуты; зак.

1. што. Прыгрэбці, зграбаючы, сабраць каля чаго-н.

П. жар да чыгункоў.

2. што чым. Прыкрыць, прысыпаць чым-н.

П. зямлёй карэнне.

3. каго (што). 3 ласкаю, пяшчотай прытуліць да сябе.

П. дачку.

|| незак. прыго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.

прыма́зацца, -а́жуся, -а́жашся, -а́жацца; -а́жся; зак. (разм.).

1. Бесцырымонна або з карыслівымі мэтамі прымкнуць да чаго-н., пранікнуць у якую-н. кампанію, асяроддзе, грамаду.

2. У азартных гульнях: прыняць удзел у гульні, дадаўшы якую-н. суму да стаўкі іграка.

|| незак. прыма́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.

пы́рхаць², -аю, -аеш, -ае; незак.

1. 3 шумам выпускаць паветра з ноздраў.

Пырхаюць коні.

2. перан. Смяяцца, утвараючы гукі носам, губамі (разм.).

3. перан. Злавацца, выказваць незадавальненне чым-н. (разм.).

Чаго пырхаеш, чым незадаволены?

|| аднакр. пы́рхнуць, -ну, -неш, -не; -ні́.

|| наз. пы́рханне, -я, н.

пясня́р, песняра́, мн. песняры́, песняро́ў, м. (паэт.).

1. Пра народнага паэта, вершы якога перакладаюцца на музыку, становяцца песнямі.

Народны п.

2. перан., чаго. Той, хто апявае што-н. (кніжн.).

П. рэвалюцыі.

|| ж. пясня́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. пясня́рскі, -ая, -ае.