Náse
f -, -n
1) нос
sich (D) die ~ schnáuzen [pútzen, schnéuzen] — вы́смаркацца
die ~ rümpfen [zíehen*] — змо́ршчыць нос, скрыві́ць нездаво́леную мі́ну
an der ~ herúmführen — вадзі́ць за нос
séine ~ in álles hinéinstecken — усю́ды со́ваць свой нос
ich hábe die ~ voll — мне надаку́чыла
2) нюх, чуццё
éine gúte [féine] ~ háben — мець до́бры [то́нкі] нюх
3) тэх. вы́ступ, шып
◊ er sieht nicht wéiter, als séine ~ reicht — ён не ба́чыць дале́й, як кане́ц но́са свайго́
die ~ hoch [in die Höhe] trágen* — мець му́хі ў но́се; дзе́рці хо́хлікі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
dabéi
adv
1) пры гэ́тым [тым, ім, ёй, іх]
das Gúte ~ ist, dass… — до́бра пры гэ́тым то́е, што…
es ist nichts ~ — гэ́та не ма́е значэ́ння; вы́рашана!, няха́й так і бу́дзе
ich bin ~ — я зго́дзен
~ sein etw. zu tun* — збіра́цца што-н. рабі́ць
2) да таго́ ж, ра́зам з тым
er ist klug und ~ sehr gútmütig — ён разу́мны і ра́зам з тым ве́льмі до́бры
3) каля́ (пры чым-н.); пры гэ́тым
er war ~ — ён быў [прысу́тнічаў] пры гэ́тым
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
brand
[brænd]
1.
n.
1) гату́нак -ку m.
a good brand of butter — до́бры гату́нак ма́сла
2) гандлёвая ма́рка
of the best brand — найле́пшае ма́ркі
3) кляймо́ n.
4) Figur. пля́ма га́ньбы, кляймо́
5) галаве́шка f.
6) са́жа f. (хваро́ба збо́жжавых расьлі́наў)
7) Poet. меч, мяча́ m.
2.
v.t.
1) кляймі́ць
2)
клеймава́ць, кляймі́ць
He has been branded as a traitor — Яго́ закляймі́лі як здра́дніка
3) вылуча́ць, адро́зьніваць, рабі́ць
Her hairstyle brands her as oldfashioned — Е́йная фрызу́ра ро́біць яе́ старамо́днай
4) Figur. урэ́звацца (ў па́мяць), рабі́ць вялі́кае ўра́жаньне
events branded on one’s memory — падзе́і ўрэ́заліся ў па́мяць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
old
[oʊld]
1.
adj.
1) стары́; старэ́нькі
old people — стары́я
old man — стары́ -о́га m.
old woman — стара́я f.
an old house — стары́ дом
old clothes — стара́я во́пратка, ла́хі pl.
to grow old — старэ́ць
2) (пры пыта́ньні пра век асо́бы)
How old is he? — Ко́лькі яму́ гадо́ў?
He is ten years old — Яму́ дзе́сяць гадо́ў
3) закаране́лы
to be old in wrongdoing — быць закаране́лым злачы́нцам
4) да́ўні; былы́
an old friend — да́ўні ся́бра
an old student — былы́ ву́чань
Old Belarusian — старабелару́ская мо́ва
good old fellow — (ласка́льны зваро́т) до́бры чалаве́ча
2.
n.
стары́я часы́
the heroes of old — геро́і стары́х часо́ў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
solid
[ˈsɑ:ləd]
1.
adj.
1) цьвярды́, цьвёрды
Water becomes solid when it freezes — Вада́ пры замярза́ньні цьвярдзе́е
2) мо́цны, трыва́лы
a man of solid build — чалаве́к салі́днай будо́вы
3) суцэ́льны
The cloth is a solid blue — Ткані́на аднаго́ сі́няга ко́леру
4) пава́жны, грунто́ўны (пра вывуча́ньне, дасьле́даваньне)
5) усто́йлівы, пава́жны, салі́дны
a solid citizen — пава́жны грамадзяні́н
6) фіна́нсава мо́цны (пра прадпрые́мства)
7) цэ́лы
I waited three solid hours — Я чака́ў цэ́лыя тры гадзі́ны
8) Math. трохвыме́рны
9) Sl. до́бры, даскана́лы; першакля́сны
2.
adv.
аднагало́сна
to vote solid — галасава́ць аднагало́сна
3.
n.
1) цьвёрдае це́ла
2) Math. геамэтры́чнае це́ла
•
- solid ground
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
smak, ~u
м.
1. смак;
bez ~u — без смаку;
przyprawić co do ~u — прыправіць чым па смаку;
2. смак; апетыт;
jeść co ze ~iem — есці што са смакам (з апетытам);
przypaść do ~u — спадабацца; прыйсці да спадобы;
nie w smak mu to poszło — гэта яму не спадабалася; не прыйшлося да смаку;
3. ~i мн. прыправа; смакавыя рэчывы;
4. густ;
dobry smak — добры густ;
ubierać się ze ~iem — апранацца з густам (густоўна)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
прае́хаць, ‑еду, ‑едзеш, ‑едзе; зак.
1. Перамясціцца ў якім‑н. напрамку (на кані, аўтамашыне і інш.). Сурвіла горадам праехаў паволі, каб не трэсла па бруку. Чорны. Падпольшчыкі праехалі па шашы, пасля, кіламетры праз два, збочылі. Новікаў. // Перамясціцца па якім‑н. шляху (аб транспарце). Праедзе грузавік, даверху нагружаны бульбай, прамчыць матацыкл. І наступае цішыня. Навуменка. Падвода крыху праехала ў бок лесу і спынілася. Курто. // Прабыць некаторы час у дарозе. Праехаць пяць гадзін. // Разм. Адправіцца куды‑н. на чым‑н.; паехаць. [Дырэктар:] «Канікулы, няхай хлопцы праедуць у горад, ды і прывучыць іх трэба да самастойнасці, каб ведалі, як і што». Нядзведскі. [Мароз:] — Думаю, Васільевіч, праехаць па калгасах, ярыну паглядзець, як узышла. Лобан.
2. што і без дап. Едучы, мінуць, пакінуць убаку, ззаду. Праехалі яшчэ дзве-тры вёскі. Усюды панавала стоеная цішыня. Навуменка. [Машыністы] праехалі міма вакзала, міма таварнай канторы, мінулі гідраўлічную калонку... Васілёнак. // Едучы, пераадолець якую‑н. адлегласць. — Можа нам па дарозе? — Мне ў Варавец, — сказаў Залуцкі. — Тады якраз палавіну дарогі праедзеш. Чыгрынаў. // Едучы, пераадолець што‑н. Праехаць балота. □ — Добры шафёр усюды праедзе, — запэўніў Алік. Кулакоўскі. // што. Едучы, прапусціць патрэбны прыпынак, пункт, не спыніцца, дзе трэба, у час язды. Нехта праехаў сваю станцыю. Праспаў, прахапіўся на наступнай. Лужанін.
3. Праехацца, пракаціцца. У час летніх канікул юнак гадзінамі прападаў каля трактарыстаў, і для яго было вялікай радасцю праехаць у кабіне машыны. Шымук.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распусці́цца, ‑пушчуся, ‑пусцішся, ‑пусціцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раскрыцца, разгарнуцца (пра пупышкі, кветкі, лісты). На тонкіх рабенькіх бярозках абапал гасцінца вось-вось павінны распусціцца клейкія зубчастыя лісточкі. Брыль. На верхавіне сцябла парасонам сабраліся пучкі, гатовыя распусціцца ў кветкі. Маўр. // Пакрыцца лістамі, кветкамі, коцікамі (пра расліны). А Толік сам сабе дзівіўся: Чаму так хутка распусціліся тыя бярозы? Некалькі ж дзён назад пад вясновым ветрыкам трымцелі толькі пупышкі. Даніленка. // Разм. Разгарнуцца (пра што‑н. згорнутае, складзенае). Спачатку .. [пакунак] ляцеў шпарка ўніз, потым распусціўся белым парасонам, пад якім, нібы на качэлях, загойдаўся чалавек. Якімовіч.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Расплесціся, развіцца (пра што‑н. заплеценае). Каса распусцілася. // Раскідацца, ператварыцца ў ніткі (пра вязаныя рэчы). Рукавіца распусцілася. // Развязацца. Воз распусціўся. Вяроўкі распусціліся.
3. Разм. Пачаць весці сябе непрыстойна; даць волю сваім пачуццям, настроям. Бабы старыя плёткі па сялу пусцілі, што распусцілася ў горадзе Ніна, гуляць з усімі стала, а цяпер ад таго хварэе. Галавач. // Стаць распушчаныя, раздураным, недысцыплінаваным. [Супрон:] — Я хацеў сказаць, Макар Сымонавіч, што вы гэткі добры чалавек, дык трэба было, каб сын да нейкай работы прылаўчаўся. Куды ж гэта, распусціцца, разбазырыць. Ермаловіч. [Мар’я:] — Вось я скажу настаўніку, дык ён за цябе возьмецца. Распусціўся за лета, як пуга... Васілевіч.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Перайсці ў вадкі або напаўвадкі стан. Воск распусціўся. // Разысціся ў якой‑н. вадкасці. Соль распусцілася ў вадзе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спра́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не мае пашкоджанняў, прыгодны для выкарыстання. [Перагуд:] Праверыць гранаты, каб былі спраўныя. Крапіва. Машын тут некалькі, усе грузавыя, з магутнымі маторамі і не зусім спраўнымі глушыцелямі. Кулакоўскі. Нэля падняла ўгору сцяжок, даючы знаць машыністу, што пуць спраўны. Васілёнак.
2. Які знаходзіцца ў добрым стане; добры. — І як яму ўдаецца трымаць такую спраўную гаспадарку? — не пакідала.. [Петруся] думка. Якімовіч. [Траншэя] была глыбокая, спраўная, зробленая з нямецкай акуратнасцю. Марціновіч. / Пра скаціну. Хто мае такога спраўнага каня і выязную жарабку ў дадатак, як.. [Бабейка]? Хадкевіч. // Заможны. Гаспадаром станавіўся [Васіль], не абы-якім, спраўным; зямлі пабольшала, пабольшала ў гумне і ў клеці. Мележ.
3. Старанны, добрасумленны. Спраўны вучань. □ Баранавых аказаўся вельмі рупным і спраўным работнікам. Хведаровіч.
4. Удалы, прыгожы, здаровы (пра чалавека). Нядаўна быў завітаў [Міша] ў госці, дык такі кавалер вырас, такім спраўным стаў — паглядзець ды падзівіцца толькі. Кірэйчык. [Алаіза:] — Думаю, што ў такіх спраўных дзяўчат, як вы, кавалераў хапае. Арабей. Я паварочваюся да свайго суседа, спраўнага ружовага дзядка: ён з усяе сілы ўпяўся, каб стрымаць людзей, што наваліліся яму на плечы. Палтаран. Спраўны ён, Мацей, хлопец, павінен я сказаць. Ды і не толькі ён — у Якуба ўсе дзеці галавастыя. Савіцкі. // Які характэрны для такіх людзей. [Петрык] хуценька садзіцца за тэлеграфны апарат і пачынае перабіраць у спраўных руках стужку. Шынклер. [Жанчына:] — Але такую справу адкладваць няможна! — І яна спакойна, спраўным крокам зноў пайшла да салдата. Мікуліч. // Спрытны, абаротлівы, энергічны. Дзед Банэдык аказаўся вельмі спраўным хаўруснікам. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утрыма́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Трымаючыся за што‑н., захаваць раўнавагу, застацца на нагах, не ўпасці пры штуршку, удары і пад. Сахараў ухапіўся за стрэмя, нахіліўся набок, але на нагах утрымаўся. Асіпенка. [Конь] падскочыў і так ірвануў убок, што я ледзь утрымаўся на ім. Ляўданскі. // Устаяць пры катанні, слізганні. Воўка ніяк не мог утрымацца на лыжах. Кавалёў. // Затрымацца на паверхні, не праваліцца. А калі балота стала такое, што толькі птушка магла на ім утрымацца, папаўзлі, пасунуліся жыватамі. Кулакоўскі. // Разм. Захаваць сваё становішча, знаходжанне дзе‑н., у якой‑н. якасці. Бязвольны і няздольны генерал Лянгевіч доўга не ўтрымаўся ў ролі дыктатара. Якімовіч. Старшыня цяпер прывёз з мястэчка Гуціна — кажуць, добры будзе каваль. Кал і гэты яшчэ ўтрымаецца. Кухараў. Каб утрымацца на вяршыні сваёй бацькоўскай педагогікі, я не крычаў на дзяцей і не ўшчуваў іх. Васілевіч. / Пра надвор’е, пагоду. Сёння ўдзень у рэспубліцы ўтрымаецца малавоблачнае, сухое надвор’е. «Звязда».
2. Не адступіць пад націскам непрыяцеля, затрымацца на якім‑н. рубяжы. Хоць пехацінцы ішлі амаль адразу за артылерыйскімі выбухамі, якія, здавалася, змяталі са шляху ўсё жывое і нежывое, вораг яшчэ спрабаваў утрымацца. Мележ.
3. Разм. Стрымаць сябе ад якога‑н. учынку, дзеяння, не даць праявіцца чаму‑н. Сапраўды было смешна, але я ўтрымаўся ад смеху. Шамякін. Шыманскаму хацелася сказаць: «Ніякі ты не салдат, а разбойнік з вялікай дарогі», але ўтрымаўся. Гурскі. Чубар таксама не ўтрымаўся ад спакусы — падаўся ў будан. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)