разбіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да разабраць.
2. што і чаго. Разм. Выбіраць, адбіраць, уважліва разглядаючы, углядаючыся. Не разбіраючы сцежкі,.. пабеглі.. [людзі] цераз балота да лесу. Чорны.
3. Разм. Тое, што і разбірацца (у 3 знач.). [Сцяпан:] — Маўчы, баба!.. Ты, каханенькая, родненькая, нічога не разбіраеш. Валасы доўгія, а розум кароткі. Купала. — Дурніца яшчэ [Зоська]: не разбірае нічога... Павер, — няйначай к табе вернецца, — пачакай адно... Гартны. — Эх вы, смаркачы. Нічога вы не разбіраеце. Вам толькі табліцу грызці: два ў два — чатыры. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскудла́чаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад раскудлаціць, раскудлачыць.
2. у знач. прым. Ускалмачаны, кудлаты (пра валасы). З-пад плашч-палатак, як куля, вылецеў Колька Казак з раскудлачанымі валасамі і чырвонай шчакой. Карпюк. [Андрэй] праводзіць пяцярнёй па валасах і напускае на лоб раскудлачаную чупрыну. Мехаў. // З ускалмачанымі, кудлатымі валасамі. [Міхаль], відаць, нядаўна прачнуўся, бо сядзеў на нарах раскудлачаны, пануры і злосны. Чарнышэвіч. // З няроўнымі, рванымі краямі. Нудна шапацела сухая асака, нібы серп аб серп скрыгатала чаратовае лісце, па небе вецер гнаў раскудлачаныя хмары. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
руча́йка, ‑і, ДМ ‑айцы; Р мн. ‑аек; ж.
1. Верацяно з наматанымі на яго ніткамі. Маці ўздыхнула, наматала на ручайку апошнюю нітку і ўстала з-за прасніцы. Пестрак. Белы, з серабрыстым адлівам кужаль пад яе рукамі ўмомант наматваўся ніткай на ручайку. Паўлаў.
2. Абл. Жменя лёну (валакна). За паклонамі б’юць церніцы паклон, За ручайкаю ручайку — грызуць лён, А з-пад церніцаў кастрыца — быццам снег. Крапіва. Яе русыя валасы, заплеценыя ў слабую касу, адразу кідаліся ў вочы: былі, як ачэсаная ручайка льну. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узя́цца, вазьмуся, возьмешся, возьмецца; пр. узяўся, узялася, ‑лося; заг. вазьміся.
Зак. да брацца.
•••
Адкуль (толькі) ногі ўзяліся; дзе (толькі) ногі ўзяліся гл. нага.
Узяцца за галаву — тое, што і брацца за галаву (гл. брацца).
Узяцца за гуж — тое, што і брацца за гуж (гл. брацца).
Узяцца за розум — тое, што і брацца за розум (гл. брацца).
Узяцца ўчубкі — а) учапіцца адзін аднаму ў валасы, пер’е. Верабейчыкі, як дзеці, дурэюць, чырыкаюць, а часамі і ўчубкі возьмуцца. Колас; б) пачаць бурна спрачацца з кім‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ду́бам, ды́бам прысл, разм:
станаві́цца ду́бам тс перан sich bäumen, sich auf die Hínterbéine stéllen;
конь станаві́ўся ду́бам das Pferd stéllte sich auf die Hínterbéine;
у мяне́ валасы́ ста́лі ду́бам mir sträubten sich die Háare, die Háare stánden mir zu Bérge
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
najeżony
najeżon|y
1. натапыраны;
~e włosy — натапыраныя валасы;
2. перан. ашчацінены;
szeregi ~e lasem dzid — шэрагі, ашчаціненыя лесам дзідаў;
sytuacja ~a trudnościami — цяжкія (складаныя) абставіны
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
burzyć
burzy|ć
незак.
1. разбураць; ламаць;
2. хваляваць;
wiatr burzyć wodę — вецер уздымае хвалі;
3. кудлаціць (валасы);
4. падбухторваць; бунтаваць;
~ć krew — хваляваць; узбуджаць; бударажыць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Haar
n -(e)s, -e во́лас, валасі́на; зборн. валасы́; по́ўсць; ворс
das ~ wáchsen* lássen* — адпуска́ць валасы́
die ~e wáschen* [trócknen, färben] — мыць [сушы́ць, фарбава́ць] валасы́
die ~e máchen — прычэ́свацца
◊ sich in die ~e geráten* — (па)свары́цца
sie gléichen* sich aufs ~ — яны́ падо́бны адзі́н да друго́га як дзве кро́плі вады́
um ein ~ — на валасо́к, ледзь
um kein ~, nicht um ein ~ — ні на валасо́к, ні на ёту
sich wégen etw. (G) kéine gráuen ~e wáchsen* lássen* — не хвалява́цца нако́нт чаго́-н., не браць чаго́-н. да галавы́
kein gútes ~ an j-m lássen* — разбіра́ць каго́-н. па ко́стачках
~e auf den Zähnen háben — ≅ быць зуба́стым
er hat ihm kein ~ gekrümmt — ён і па́льцам яго́ не крану́ў
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
bob
I [bɑ:b]
v. bobbed, -bbing
1) сту́каць
2) рапто́ўна схілі́цца
He bobbed suddenly and avoided the blow — Ён ра́птам схілі́ўся, каб пазьбе́гнуць уда́ру
•
- bob up
II [bɑ:b]
1.
n.
1) ко́ратка падстры́жаныя валасы́ (у жанчы́ны ці дзіця́ці)
2) вузел -ла́, зьвя́зак -ка, пук пука́ m.
3) падрэ́заны хвост
4) падве́ска f., адве́с -а m.
5) плаво́к, паплаво́к -ўка́ m.
6) са́ні pl.
7) мадуля́цыя f.
2.
v.t.
1) стры́гчы ко́ратка валасы́
2) падраза́ць хвост (каню́ ці саба́ку)
III [bɑ:b]
1.
n.
лёгкі штуршо́к, уда́р; лёгкае сту́каньне
2.
v.t. bobbed, -bbing
1) лёгка штурха́ць, шлёпаць
2) сту́каць
IV [bɑ:b]
n., pl. bob, Brit., Sl.
шы́лінг -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
lóse
1.
a
1) свабо́дны
2) сла́бы, хі́сткі
3) распу́шчаны (пра валасы)
4) легкаду́мны, распу́шчаны (пра чалавека)
◊ ~ Zúnge — балбатлі́вы язы́к
~r Streich — сваво́льства
5) не(рас)фасава́ны
2.
adv
1) свабо́дна
2) сла́ба
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)