паро́дыя

(гр. parodia = спевы навыварат)

1) твор, сатырычна або камічна падроблены пад іншы твор; жанр сатырычнай літаратуры, заснаваны на камічным перайманні стылю асобнага твора ці пісьменніка;

2) перан. няўдалае, чыста знешняе перайманне чаго-н., скажонае падабенства да чаго-н.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ры́са

(польск. rysa, ад ням. Riss)

1) вузкая палоска, лінія;

2) рэальны ці ўяўны рубеж паміж чым-н. (напр. р. пад’ёму ўзроўню вады);

3) адзін з абрысаў чаго-н. (напр. рысы твару);

4) перан. прымета, асаблівасць (напр. рысы характару).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рэвалю́цыя

(фр. révolution, ад лац. revolutio = пераварот)

1) карэнны пераварот у жыцці грамадства, які заключаецца ў насільным звяржэнні старога грамадскага ладу і ўстанаўленні новага;

2) перан. карэнныя змены ў якой-н. галіне (навуцы, тэхніцы, мастацтве), якія прыводзяць да абнаўлення.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

смакава́ць

(польск. smakować, ад с.-в.-ням. smacken)

1) есці або піць паволі, з асалодай, стараючыся адчуць смак чаго-н.;

2) спрабаваць якую-н. страву або пітво;

3) перан. цешыцца з чаго-н., радавацца чаму-н. (напр. с. навіну).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шабло́н

(ням. Schablone = узор)

1) профіль, контур, абрыс, які з’яўляецца ўзорам для іншых вырабаў;

2) інструмент для праверкі правільнасці формы і памеру гатовых вырабаў;

3) чарцёж архітэктурнай дэталі ў натуральную велічыню;

4) перан. збіты ўзор, які слепа пераймаюць; штамп.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

экзэмпля́р

(лац. exemplar = узор)

1) асобны прадмет з шэрагу аднародных прадметаў, асобная адзінка чаго-н. (напр. э. кнігі);

2) асобны прадстаўнік якой-н. пароды, віду, разнавіднасці (пра жывёл і раслін);

3) перан. асоба, якая вызначаецца незвычайнымі або адмоўнымі ўласцівасцямі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эмпірэ́й

(ад гр. empyros = вогненны)

1) паводле ўяўлення старажытных грэкаў і ранніх хрысціян, самая высокая частка неба, напоўненая агнём і святлом, дзе жывуць багі, святыя;

2) перан. сфера мар, летуценнасці;

лунаць у эмпірэях — аддавацца далёкім ад жыцця марам, летуценням.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

бо́ўтнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

1. Аднакр. да боўтаць.

2. Тое, што і боўтнуцца (у 1 знач.); плюхнуць. Вунь боўтнула з разгону лягушка, аж пырскі дасталі да задзірыстага Паўлікавага носа. Даніленка.

3. Разм. Кінуць што‑н. у ваду. Па дарозе.. [Тварыцкі] боўтнуў аплецены дротам гаршчок у ваду. Чорны.

4. перан. Разм. Сказаць што‑н. недарэчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бро́сня, ‑і, ж.

1. Мікраскапічны грыбок, які развіваецца на заражанай гніллю вадкасці або волкай паверхні чаго‑н.; плесня. Смятана пакрылася тоўстым слоем бросні.

2. Зялёная паверхня з водарасцей, якой пакрываецца застаялая вада. Ні параходы, ні баржы, ні плыты не плылі па Дзвіне; бросняй зарасталі рачныя затокі. Хадкевіч. // перан. Атмасфера застойнасці, праяўленне адмоўных з’яў, пошласці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бяззбро́йны, ‑ая, ‑ае.

Які не мае зброі, няўзброены. [Рыль:] — Два, тры чалавекі бяззбройныя лёгка справяцца з адным узброеным, калі толькі зробяць гэта борзда і спрытна. Колас. // перан. Пазбаўлены якіх‑н. сродкаў абароны або нападу. Рудзін уяўляў, што вось перад ім бяззбройны стаіць Андрэй, а ён кідае яму ў вочы свае словы, і Андрэй маўчыць. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)