маскара́д
(фр. mascarade, ад іт. mascherata)
1) баль, вечар, на які прыходзяць у масках і спецыяльных касцюмах (напр. навагодні м.);
2) перан. прытворства, ашуканства, якое скрывае сутнасць справы (напр. м. выбараў).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
маскірава́ць
(ням. maskieren, ад фр. masquer)
1) закрываць, прыкрываць што-н., робячы непрыкметным, нябачным (напр. м. ваенную тэхніку);
2) перан. скрываць учынкі, пачуцці чым-н. паказным, штучным (напр. м. свой намер).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
німб
(лац. nimbus = літар. воблака)
1) выява ззяння ў выглядзе круга вакол галавы як сімвал святасці на іконах, карцінах рэлігійнага зместу;
2) перан. атмасфера поспеху вакол каго-н. (напр. н. славы).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
радыка́льны
(с.-лац. radicalis = карэнны, ад лац. radix = корань)
1) які мае адносіны да радыкалізму 1 (напр. р-ая партыя, р-ыя перакананні);
2) перан. рашучы, карэнны (напр. р-ыя меры).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
сіндро́м
(гр. syndromos = які разам бяжыць)
1) комплекс сімптомаў, характэрных для якога-н. захворвання;
2) перан. сукупнасць прымет якой-н. грамадскай з’явы, падзеі, што мае звычайна негатыўныя вынікі (напр. чарнобыльскі с.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
фарысе́й
(гр. pharisaios, ад ст.-яўр. paruchim = адшчапенец)
1) член рэлігійна-палітычнай секты ў Старажытнай Іудзеі, што абараняла інтарэсы заможных слаёў насельніцтва і вызначалася фанатызмам і крывадушнасцю;
2) перан. ханжа, крывадушнік.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
эквілібры́стыка
(ад лац. aequilibritas = раўнавага)
1) жанр цыркавога мастацтва, заснаваны на ўменні выканаўцы рабіць складаныя акрабатычныя практыкаванні, захоўваць раўнавагу ў разнастайных становішчах;
2) перан. уменне лёгка прыстасоўвацца, лавіраваць у розных абставінах.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
экзо́тыка
(гр. eksotikos = чужаземны)
1) сукупнасць характэрных прадметаў, з’яў, рыс, уласцівых далёкім краінам, раёнам (напр. незвычайная прырода, звычаі, мастацтва паўднёвых краін з пункту гледжання жыхароў поўначы);
2) перан. нешта вычварнае, незвычайнае.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
эпіло́г
(гр. epilogos, ад ері = пасля + logos = слова)
1) заключная частка літаратурнага твора, у якой паведамляецца пра далейшы лёс герояў;
2) заключная сцэна ў оперы;
3) перан. завяршэнне, развязка чаго-н.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
зга́снуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. згас, ‑ла; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Перастаць гарэць, свяціць; патухнуць, загаснуць. Ракета прарэзала заслону дажджу, зашыпела ў вышыні і згасла. Шамякін. Пад вечар згаслі яркія кастры. Танк. / Пра канец дня і надыход ночы. Дзень згас.
2. перан. Знікнуць, кончыцца (пра пачуцці, надзеі і пад.). Не згасне той запал агністы, З якім пад шолах кумача Кляліся сэрцам урачыста Ва ўсім браць прыклад з Ільіча. Бялевіч. На задні план сышлі згрызоты, Агонь і жар у сэрцы згас. Колас. / Пра жыццё, сілы. Яшчэ ў грудзях не згаслі сілы, Яшчэ не слабнуць сэрца крылы, Не адцвіла ў душы вясна! Гілевіч. // Зачахнуць, памерці (пра чалавека). [Маці] хутка згасла на непасільнай працы, як свечка на ветры, у свае трыццаць дзевяць год. Клышка. Згас стары дзядок без болю, Раз ці два адно зяхнуў. Колас. // Страціць жывасць, выразнасць (пра вочы, позірк, усмешку). Вясёлая, але пустая гаманлівасць пакінула.. [Васіля], усмешка на чырванашчокім твары згасла. Мележ.
3. перан. Страціць значэнне, забыцца. Ніколі не згасне слава аб тых, хто аддаў сваё жыццё ў імя людскога шчасця. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)