жартава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; незак.
1. з кім і без дап. Весела і забаўна гаварыць, рабіць што-н. для пацехі.
Ж. з дзецьмі.
2. з каго-чаго і без дап. Насміхацца.
Не трэба ж., бо чалавек можа пакрыўдзіцца.
3. Весела вастрасловіць.
Тонка ж.
4. Адносіцца да чаго-н. несур’ёзна, недаацэньваць каго-, што-н.
Са здароўем нельга ж.
◊
Жартаваць з агнём — рабіць тое, пасля чаго можа быць непрыемны вынік.
|| зак. пажартава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й (да 1—3 знач.).
|| наз. жартава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жартаўлі́вы, -ая, -ае.
1. Схільны, ахвочы да жартаў.
Жартаўлівая дзяўчына.
2. Які ўспрымаецца як жарт, робіцца не ўсур’ёз.
Жартаўлівая размова.
3. Вясёлы, гуллівы.
Ж. настрой.
|| наз. жартаўлі́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жартаўні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
Чалавек, які любіць жартаваць (у 1 і 3 знач.).
|| ж. жартаўні́ца, -ы, мн. -ы, -ні́ц.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жа́ртачкі, -чак (разм.).
Забаўная выхадка.
Табе ўсё ж.
Кошцы ж., а мышцы смерць (прыказка).
◊
Не жартачкі (разм.) — пра што-н. важнае, сур’ёзнае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жарто́ўны, -ая, -ае.
Вясёлы, забаўны, які мае характар жарту.
Жартоўныя вершы.
|| наз. жарто́ўнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жа́рыць, -ру, -рыш, -рыць; незак. (разм.).
1. Моцна прыпякаць.
Нясцерпна жарыла сонца.
2. Рабіць што-н. з азартам.
Ж. польку.
Ж. з гармат.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жарэ́бная.
Цяжарная (пра кабылу, асліцу, ласіху, вярблюдзіцу).
|| наз. жарэ́бнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жа́тны, -ая, -ае (разм.).
Які служыць для жніва.
Жатная тэхніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жаўла́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
Цвёрдая, у выглядзе гуза, пухліна на целе чалавека, жывёлы.
|| прым. жаўла́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жаўна́, -ы́, мн. жо́ўны і (з ліч. 2, 3, 4) жаўны́, жо́ўнаў, ж.
Назва чорнага і зялёнага дзятла.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)