Verbum

ру́ны, рун, адз. ру́на, -ы, ж.

1. Старажытныя пісьмёны пераважна скандынаваў, якія захаваліся ў надпісах на камянях, зброі і іншых прадметах.

2. Старадаўнія народныя эпічныя песні ў карэлаў, фінаў і эстонцаў.

|| прым. руні́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Рунічнае пісьмо.

руса́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.

У народных павер’ях — істота ў выглядзе аголенай жанчыны з доўгімі распушчанымі валасамі, якая жыве ў вадзе або жыце.

|| памянш.-ласк. руса́лачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. руса́лчын, -а.

рэзідэ́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў. м. (спец.).

1. Прадстаўнік каланіяльнай дзяржавы ў пратэктараце.

2. У некаторых краінах: чужаземец, які пастаянна пражывае ў дадзенай дзяржаве.

3. Тайны прадстаўнік разведкі ў якім-н. раёне замежнай дзяржавы.

|| прым. рэзідэ́нцкі, -ая, -ае.

рэфле́кс, -у, мн. -ы, -аў, м.

Міжвольная рэакцыя арганізма на знешнія або ўнутраныя раздражняльнікі.

Рэфлексы галаўнога мозга.

Безумоўны р. (прыроджаны). Умоўны р. (набыты ў выніку неаднаразовага ўздзеяння раздражняльнікаў).

|| прым. рэфлекто́рны, -ая, -ае і рэфлекты́ўны, -ая, -ае.

Рэфлекторная рэакцыя.

Рэфлектыўныя рухі.

рэцэ́птары, -аў, адз. рэцэ́птар, -а, м. (спец.).

У арганізме жывёл і чалавека: спецыяльныя адчувальныя ўтварэнні, якія ўспрымаюць раздражненні з навакольнага і ўнутранага асяроддзя і ператвараюць іх у нервовыя імпульсы, што перадаюцца ў цэнтральную нервовую сістэму.

|| прым. рэцэпто́рны і рэцэ́птарны, -ая, -ае.

садо́к², -дка́, мн. -дкі́, -дко́ў, м.

1. Штучны вадаём для развядзення рыбы; прыстасаванне для трымання злоўленай жывой рыбы.

2. Памяшканне (клетка, вадаём і пад.) для развядзення і трымання жывёл.

Гусіны с.

С. для рыбы.

|| прым. садко́вы, -ая, -ае.

Садковая рыба.

самакірава́нне, -я, н.

1. Права якой-н. арганізацыі, таварыства, гаспадарчай, адміністрацыйнай адзінкі вырашаць сваімі, мясцовымі сіламі пытанні свайго ўнутранага кіравання.

Студэнцкае с.

2. Права дзяржаўнай адзінкі мець свае ўрадавыя органы, вырашаць пытанні ўнутранага заканадаўства і кіравання.

|| прым. самакірава́льны, -ая, -ае.

сана́та, -ы, ДМ -на́це, мн. -ы, -на́т, ж.

Музычны твор для аднаго або некалькіх інструментаў, які складаецца з трох або чатырох кантрастуючых частак рознага характару і тэмпу, адна з якіх мае форму санатнага алегра.

С.

Бетховена.

|| прым. сана́тны, -ая, -ае.

боршч, баршчу́, м.

Вадкая страва, прыгатаваная з буракоў і іншай агародніны.

Апетытны б.

|| ласк. баршчо́к, -шчку́, м. і бо́ршчык, -у, м.

Добры баршчок, ды малы гаршчок (з нар.). Хлопчыку — раз хлеба, два разы боршчыку (з нар.).

|| прым. баршчо́вы, -ая, -ае.

брод, -у, М -дзе, мн. брады́, -о́ў, м.

1. Неглыбокае месца на ўсю шырыню ракі, возера, зручнае для пераходу, пераезду.

Пераправіцца бродам.

2. След, пракладзены на сенажаці, у полі, каб размежаваць участкі.

Правёў б. да самай ракі.

|| прым. бро́давы, -ая, -ае.