Verbum

абаткну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.

1. Заткнуць чым-н. дзіркі, шчыліны і пад.

А. пазы мохам.

А. і засмаліць лодку.

2. Абгарадзіць што-н., абсадзіць што-н., наўтыкаўшы галінак або палак, абкружыць чым-н. уваткнутым.

А. галінкамі градку.

|| незак. абтыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

абнаві́ць, -наўлю́, -но́віш, -но́віць; -но́ўлены; зак.

1. што. Замяніць устарэлае (або папоўніць) чым-н. новым.

А. рэпертуар.

2. каго-што. Надаць чаму-н. новы выгляд, паднавіць.

А. мэблю.

3. што. Упершыню ўжыць, выкарыстаць новую рэч (разм.).

А. набытае паліто.

|| незак. абнаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. абнаўле́нне, -я, н.

каляро́вы, -ая, -ае.

1. Які афарбаваны або мае які-н. колер ці колеры (акрамя чорнага і белага).

Каляровае шкло.

Каляровыя металы (усе металы, акрамя жалеза і яго сплаваў). К. фільм.

2. Пра людзей, якія належаць не да белай расы.

Каляровае насельніцтва.

|| наз. каляро́васць, -і, ж. (да 1 знач.).

ка́мерны, -ая, -ае.

1. гл. камера.

2. Пра музычны твор: які прызначаны для аднаго або некалькіх выканаўцаў абмежаванай колькасці інструментаў і выконваецца ў невялікай канцэртнай зале.

Камерная музыка.

3. Які выконвае такія творы.

К. аркестр.

К. спявак.

4. Прызначаны для вузкага кола слухачоў, гледачоў.

Камернае мастацтва.

К. голас.

кары́та, -а, М -ры́це, мн. -ы, -ры́т і -аў, н.

Прадаўгаватая пасудзіна, збітая з дошак або выдзеўбаная з дрэва, якая звычайна выкарыстоўваецца для кармлення жывёлы.

Збіць к.

◊

Застацца ля разбітага карыта — ні з чым, страціўшы ўсё набытае.

|| памянш. кары́тца, -а, мн. -ы, -аў, н.

|| прым. кары́тны, -ая, -ае.

катле́та, -ы, ДМ -ле́це, мн. -ы, -ле́т, ж.

Засмажаны кусок мяса з рабрынкай (адбіўная катлета) або кулінарны выраб авальнай ці круглай формы з рыбнага, мяснога фаршу, кашы і г.д.

Катлеты з цяляціны.

Рыбныя катлеты.

|| памянш. катле́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

|| прым. катле́тны, -ая, -ае.

ківа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. Рытмічна хістацца з боку ў бок або зверху ўніз.

Галінкі ківаюцца на ветры.

2. Ісці з цяжкасцю, хістаючыся (ад стомы, хваробы і пад.).

Ледзь ківаецца стары дзядок.

|| аднакр. кіўну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся (да 1 знач.).

|| наз. ківа́нне, -я, н.

кіру́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Узяты напрамак куды-н.

Эшалон узяў к. на ўсход.

2. перан., чаго або які. Шлях развіцця, накіраванасць якога-н. дзеяння, з’явы і пад.

К. ваеннай палітыкі.

Гаворка ішла ў розных кірунках.

3. Грамадская, навуковая, літаратурная і пад. плынь; групоўка, школа.

Літаратурныя кірункі.

ко́рпацца, -аюся, -аешся, -аецца і карпа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак. (разм.).

1. Капацца ў чым-н., перабіраючы, шукаючы што-н.

К. ў пяску.

К. ў паперах.

2. перан. Рабіць што-н. марудна, не спяшаючыся або няўмела.

К. ля стагоў сена.

|| наз. ко́рпанне, -я, н. і карпа́нне, -я, н.

стры́жань, -жня, мн. -жні, -жняў, м.

1. Прадмет прадаўгаватай формы, які звычайна з’яўляецца воссю або асновай чаго-н.

Пластмасавы с.

С. шарыкавай ручкі (напоўнены чарнільнай пастай).

2. перан., чаго. Асноўная, галоўная частка чаго-н.

С. усяго рамана — тэма народнай вайны.

|| прым. стрыжнёвы, -ая, -ае.

Стрыжнёвы громаадвод (заземлены металічны стрыжань).