Verbum

зацямні́ць, -цямню́, -це́мніш, -це́мніць; -цямнёны; зак., што.

1. Зрабіць цёмным або закрыць чым-н. цёмным, не прапускаючым святло.

Хмары зацямнілі сонца.

З. фон карціны.

2. Замаскіраваць.

З. горад.

3. перан. Зрабіць менш ясным.

З. свядомасць.

|| незак. зацямня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

З. сутнасць справы (перан.).

|| наз. зацямне́нне, -я, н.

зая́ўка, -і, ДМ -я́ўцы, мн. -і, -я́вак, ж.

1. Заява аб сваіх правах або аб атрыманні правоў на што-н.

З. на агародна-садовы ўчастак.

2. Заява з указаннем на патрэбу ў чым-н. (у грашах, матэрыялах і пад.).

З. на будаўнічыя матэрыялы.

|| прым. зая́вачны, -ая, -ае.

перакулі́ць, -улю́, -у́ліш, -у́ліць; -у́лены; зак. (разм.).

1. каго-што. Перавярнуць уверх дном, нізам або паваліць набок, на спіну.

П. човен.

2. каго-што цераз каго-што. Нагнуўшы, перакінуць цераз каго-, што-н.

П. цераз борт.

3. што. Выпіць да дна.

П. чарку.

|| незак. пераку́льваць, -аю, -аеш, -ае.

перама́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак.

1. каго-што. Зрабіць брудным, запэцкаць.

П. рукі чарнілам.

2. што. Замазаць, намазаць зноў або ўсё, многае.

П. аконныя рамы.

П. усе падшыпнікі салідолам.

|| незак. перама́зваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. перама́званне, -я, н. і перама́зка, -і, -зцы, ж. (да 2 знач.).

перапыні́ць, -ыню́, -ы́ніш, -ы́ніць; -ы́нены; зак.

1. што. Спыніць або прыпыніць якое-н. дзеянне.

П. сяўбу.

2. каго-што. Умяшаннем спыніць таго, хто гаворыць, робіць што-н.

П. дакладчыка пытаннем. П. на паўслове.

3. каго-што. Спыніць, затрымаць у час руху.

Прахожых перапыніў патруль.

|| незак. перапыня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

акія́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Усё воднае покрыва Зямлі або яго частка паміж мацерыкамі.

Паўночны Ледавіты а.

2. перан. Што-н. неабсяжнае, неабдымнае, нязмерная маса чаго-н.

○

Паветраны акіян — пра атмасферу, паветраную прастору.

|| прым. акія́нскі, -ая, -ае і (спец.) акіяні́чны, -ая, -ае.

Акіянскі флот.

Акіянічнае рыбалоўства.

альбо́м, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Сшытак або кніга з чыстымі лістамі для малюнкаў, фатаграфій, якіх-н. калекцый і пад.

Сямейны а.

А. для марак.

2. Кніжнае выданне з рэпрадукцыямі карцін, малюнкаў, фатаграфій і пад., іх тэматычны збор.

А. з краявідамі Полаччыны.

Архітэктурны а.

|| прым. альбо́мны, -ая, -ае.

апячы́, апяку́, апячэ́ш, апячэ́; апячо́м, апечаце́, апяку́ць; апёк, апякла́, -ло́; апячы́; апе́чаны; зак., каго-што.

1. Агнём або чым-н. гарачым, едкім, пякучым і інш. пашкодзіць скуру; абпаліць, прычыніць боль.

А. руку.

А. крапівой ногі.

2. перан. Уразіць, усхваляваць.

Рэзкае слова апякло сэрца.

|| незак. апяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

балаці́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны і балатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак., каго-што.

Выбраць (выбіраць) каго-н. галасаваннем шляхам падачы бюлетэняў або ставіць што-н. на галасаванне.

Б. прапанову.

|| наз. балаці́раванне, -я, н. і балатава́нне, -я, н.

|| прым. балаціро́вачны, -ая, -ае.

Б. бюлетэнь.

бало́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Спецыяльная пасудзіна для вадкасцей ці газаў.

Газавы б.

2. Гумавая аўтамабільная або іншая камера, якая напаўняецца паветрам.

Залатаны б.

3. Абалонка аэрастата, дырыжабля, якая напаўняецца газам (спец.).

|| памянш. бало́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).

|| прым. бало́нны, -ая, -ае.