паразіты́зм

(ад паразіт)

1) форма адносін паміж арганізмамі розных відаў, пры якой адзін арганізм корміцца за кошт другога, спажываючы яго тканкі або перавараную ім ежу;

2) перан. жыццё з чужой працы, дармаедства.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

праду́кцыя

(лац. productio)

1) сукупнасць прадуктаў вытворчасці краіны, галіны прамысловасці, адной асобы за пэўны час, а таксама самі прадукты вытворчасці;

2) вынікі працы ў галіне навукі, літаратуры, мастацтва, увогуле прадукты разумовай дзейнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

белару́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; м. і ж.

Той, хто з пагардай ставіцца да фізічнай працы або не прывык да сур’ёзнай работы. Рука ў хлопца мазолістая, працавітая — сціснуў ён бацькаву так, што Іван Васільевіч, сам чалавек дужы, не беларучка, парадаваўся яго сіле. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

буя́н, ‑а, м.

Той, хто схільны буяніць; скандаліст. Яшчэ на рэпетыцыях Іван, гэты ўсяму інстытуту добра вядомы буян, калі трэба было цалавацца, чырванеў і адмаўляўся. Карпюк. Усё мяне здзіўляла. Жанчыны, не па-вясковаму баявыя і спрытныя на язык, мужчыны — маўклівыя ў працы і буяны, калі вып’юць. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́дпуск, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. адпускаць — адпусціць (у 1, 4 і 8 знач.).

2. Вызваленне ад працы на пэўны тэрмін для адпачынку, лячэння і пад. Узяць чарговы водпуск. Дэкрэтны водпуск. □ У сяле ўсім было вядома, што Антонаў водпуск канчаецца і цераз тыдзень ён едзе... Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асе́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Які ўшчыльніўся, зляжаўся, стаў ніжэйшы, чым быў, асеў. Аселы снег. Аселая зямля. Аселая хата.

2. Які апусціўся, апаў, асеў на дно чаго‑н., на паверхню якога‑н. прадмета. Аселае парушынне. Аселы пыл. Аселы туман.

3. Які знайшоў сабе пастаяннае месца (жыхарства, працы).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

запа́мятаваць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго-што, на каго-што, са злучн. «што» і без дап.

Абл. Забыць. — Нібы падмянілі мяне. Азарт такі да працы з’явіўся, да канала, што на ўсё запамятаваў. Галавач. Чытаючы, [Зося] запамятавала, што час быў позні і жыццё на вуліцы пачало глухнуць. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кваліфіка́цыя, ‑і, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. кваліфікаваць.

2. Ступень годнасці, падрыхтаванасці да якой‑н. працы. Рабочы сярэдняй кваліфікацыі. Спецыяліст высокай кваліфікацыі. Павышаць кваліфікацыю.

3. Прафесія, спецыяльнасць. Набыць кваліфікацыю. □ Каб добра, якасна будаваць, трэба, каб у брыгадзе былі людзі некалькіх кваліфікацый: цесляры, муляры, тынкоўшчыкі. Кулакоўскі.

[Ад лац. qualis — якой якасці і facere — рабіць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кошт, ‑у, М ‑шце, м.

Выражаная ў грашах вартасць чаго‑н. або велічыня затрат на што‑н. Кошт гадзінніка. Кошт вытворчасці. Кошт працы.

•••

За кошт чаго — выкарыстоўваючы што‑н. для якой‑н. мэты.

На чый (які) кошт; за чый (які) кошт — на чые‑н. сродкі, грошы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падвяза́цца, ‑вяжуся, ‑вяжашся, ‑вяжацца; зак.

Падвязаць на сабе што‑н.; падперазацца. Падвязацца вяроўкай. □ Ён, падвязаўшыся жончыным доўгім фартухом, перамываў у памыйніцы бульбу, ссыпаў яе ў вялікі чыгун. Гаўрылкін. Пахнуць градкі кменам і чарнушкай, Памідоры — проста дзіву дацца: Падвязаўся кожны куст істужкай, Быццам ён звярэдзіўся ў працы. Кляўко.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)