БУЙНІ́ЦКІ Ігнат Цярэнцьевіч
(22.8.1861,
Літ.:
Няфёд У.І. Ігнат Буйніцкі — бацька беларускага тэатра.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Verbum
анлайнавы слоўнікГІДРАЛО́ГІЯ
(ад гідра... + ..логія),
навука пра прыродныя воды, іх пашырэнне, уласцівасці, працэсы і з’явы, што ў іх адбываюцца. Прадмет вывучэння гідралогіі — водныя аб’екты: акіяны, моры, рэкі, азёры, вадасховішчы, сажалкі, балоты, вільгаць, што назапашана ў снегавым покрыве і ледавіках, грунтавыя і падземныя воды. Падзяляецца на акіяналогію, гідралогію сушы і гідрагеалогію, у якой да гідралогіі належаць раздзелы аб рэжыме падземных вод. Цесна звязана з навукамі
Тэрмін «гідралогія» з’явіўся ў канцы 17
На Беларусі даследаванні ў галіне гідралогіі праводзяць Камітэт па гідраметэаралогіі (Гідраметэаралагічная служба),
Літ.:
Калинин Г.П. Проблемы глобальной гидрологии. Л., 1968;
Чеботарев А.И. Общая гидрология. 2 изд. Л., 1975;
Плужников В.Н., Макаревич А.А. Итоги гидрологических исследований в Беларуси // Развіццё геаграфіі Беларусі: вынікі, прабл., перспектывы: Тэз. дакл.
А.А.Макарэвіч.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Жуда́ 1 ’жах’ (
Жуда́ 2 ’дзеці’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дакла́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Які адпавядае ісціне; сапраўдны.
2. Поўнасцю адпаведны якому‑н. узору, якім‑н. патрабаванням, устаноўленым законам, правілам.
3. Канкрэтны, вычарпальны, правільны; не прыблізны, не агульны.
4. Акуратны, пунктуальны.
5. Такі, у якім асобныя элементы выразна аддзелены адзін ад другога.
6. Добра арганізаваны; акуратны; зладжаны.
•••
дакладны́, ‑а́я, ‑о́е.
1. Які змяшчае ў сабе даклад, прызначаны для даклада (у 2 знач.).
2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адазва́цца, адзавуся, адзавешся, адзавецца; адзавёмся, адзавяцеся;
1. Адказаць на кліч, адгукнуцца.
2. Падаць голас, абазвацца.
3. Прагучаць у адказ на які‑н. гук, удар.
4.
5. Выказаць сваю думку аб кім‑, чым‑н., даць ацэнку каму‑, чаму‑н.
6. Даць сябе адчуць, выявіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
до́бра,
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пла́ваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае;
1. Перамяшчацца ў розных напрамках па паверхні вады або ў вадзе, робячы адпаведныя рухі рукамі і нагамі (лапамі, плаўнікамі і пад.).
2.
3.
4.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разва́жыць 1, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць;
Раздзяліць на часткі з дапамогай вагаў.
разва́жыць 2, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць;
1.
2.
3. Падумаць над чым‑н., абдумаць што‑н.
разва́жыць 3, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць;
1. Рассеяць, развеяць (непрыемнае пачуццё, гора і пад.).
2. Супакоіць, адцягнуць ад якіх‑н. непрыемных пачуццяў, перажыванняў, займаючы каго‑н. размовамі, справамі і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скруці́цца, скручуся, скруцішся, скруціцца;
1.
2.
3. Злучыцца ў выніку скручвання; зліцца.
4.
5. Сапсавацца пры зашрубоўванні, адкручванні.
6.
7. Разбэсціцца, разлайдачыцца.
8.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
А́ТАМНАЯ ФІ́ЗІКА,
раздзел фізікі, прысвечаны вывучэнню будовы і ўласцівасцяў атамаў, а таксама элементарных працэсаў, у якіх яны ўдзельнічаюць. У шырокім сэнсе атамная фізіка (субатамная фізіка) — фізіка мікраскапічных з’яў, якім характэрна перарыўнасць рэчыва і электрамагнітнага выпрамянення і якія падпарадкоўваюцца квантавым законам (
Гіпотэза, што матэрыя складаецца з атамаў як найменшых непадзельных і нязменных часціц, узнікла ў
Тэарэтычныя асновы атамнай фізікі закладзены ў 1925—28 працамі В.Гайзенберга, Э.Шродынгера, М.Борна, П.Дзірака і
Літ.:
Зубов В.П. Развитие атомистических представлений до начала XIX века. М. 1965;
Хунд Ф. История квантовой физики Киев, 1980;
Джеммер М. Эволюция понятий квантовой механики:
Ельяшевич М.А. Развитие Нильсом Бором квантовой теории атома и принципа соответствия // Успехи физ. наук. 1985. Т. 147,
М.А.Ельяшэвіч.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)