Палыха́ць ’гарэць зыркім, яркім полымем; свяціцца яркім святлом’. Рус. полыха́ть ’тс’, укр. полохну́ти ’успыхнуць, разгарэцца’. Звязваюць з паласнуць (гл.) або з по́лах (Фасмер, 3, 321).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пана́ма ’летні шыракаполы капялюш’ (ТСБМ). Праз рус. пана́ма або польск. panama ’тс’ з зах.-еўрап. моў. Крыніца слова — назва лацінаамерыканскай краіны Панама (Голуб-Ліер, 335).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Па́нты ’маладыя, закасцянелыя рогі высакародных або плямістых аленяў, якія выкарыстоўваюцца для вырабу лекавых сродкаў’ (ТСБМ). З рус. па́нты ’тс’, дзе з манг. (ССРЛЯ, 10, 231).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Про́серка ’просвіра’ (беласт., Сл. ПЗБ). Ад про́свірка (гл. просвіра) або праскур(к)а (гл.), якія ў дыялектах маюць вельмі разнастайныя формы з нерэгулярнымі фанетычнымі змяненнямі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пяку́р ’пячнік’ (ЛА, 3). Няясна. Магчыма, з пячку́р ’тс’ (гл.) з пропускам ч, каб адрозніць ад пячкур (назва рыбы, гл.), або з пячкур ’пячнік’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пілюха́, шлюха ’тонкая мякіна, якая атрымоўваецца ад прасейвання збожжа праз рэшата або шляхам палання’ (Нік. Очерки; Касп.). З ’псяюха, якое ўзыходзіць да літ. pelai ’мякіна’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ры́мдзіць ’размаўляць аб дробязях’ (Сцяшк. Сл.). Магчыма, да ры́мзаць (гл.) або да рэ́йдзіць (гл.). З іншага боку параўн. літ. rim̃timi ’рабіць сур’ёзным’, rim̃téti ’рабіцца сур’ёзным’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сёструха ‘сястра (дваюрадная, траюрадная і г. д.’)’ (Клім.). Да сёстра < польск. siostra ‘сястра’. Параўн. рус. пск. сестру́ха, сестру́шка ‘дваюрадная або траюрадная сястра’. Гл. таксама сястранец.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Та́нчык ’танец’ (Ян.), та́ньчык ’танец, скокавыя спевы’ (Байк. і Некр.). З польск. tańczyk ’невялікі музычны твор’ (з XVII ст.) або самастойнае ўтварэнне ад танчыць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тра́нне ’старое парванае адзенне, рвань, лахманы, транты’ (Юрч.; Юрч. Сін.). Магчыма, ад церці (гл.) або ад транты (гл.). Суфікс зборных назоўнікаў ‑нне, як у адзенне.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)