та́машні, ‑яя, ‑яе.
Разм. Які знаходзіцца, ёсць там, у тым месцы, у той мясцовасці, пра якую ідзе гаворка. У тамашніх следчых была думка шукаць грабежнікаў дзе-небудзь пад Двума Хатамі. Чорны. Як жа буду я спаць, Калі квецень духмяную, белую, На букеты ламаць Хлопцам тамашнім можна насмелую! Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фат, ‑а, М фаце, м.
1. Самаздаволены франт, фарсун, які любіць рысавацца, пазіраваць; пусты, пошлы чалавек. Чужы грамадству мот і фат, Уцех жыццёвых знаўца — Ну што яму там да брыгад Камуністычнай працы. Звонак.
2. Уст. Роля палюбоўніка-пазёра ў тэатральнай п’есе, а таксама акцёр, які іграе гэтую ролю.
[Фр. fat ад лац. fatuus — дурны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фестыва́ль, ‑ю, м.
Грамадская ўрачыстасць з паказам і праглядам якога‑н. віду мастацтва. Фестываль мастацкіх фільмаў. □ У нядзелю раніцай да Шаманскага зайшоў Наварка, каб дагаварыцца, як аформіць калгасны хор, які меўся выступаць на раённым фестывалі калгаснай самадзейнасці. Дуброўскі. / у іран. ужыв. — Бабкі, бабкі!.. Цішэй там, фес[ты]валь устроілі. Пташнікаў.
[Фр. festival — урачыстасць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Multae manus onus levant/levius reddunt
Шмат рук аблягчаюць/робяць больш лёгкім цяжар.
Много рук облегчают/делают более лёгкой тяжесть.
бел. Грамада ‒ вялікі чалавек. Моцны статак чарадою, а людзі грамадою. Калі робіш укупе, не баліць у пупе.
рус. Семьёй и горох молотят. Верёвка крепка с повивкой, а человек с помощью. В одиночку не одолеешь и кочку, артелью и через гору впору. Где руки и охота, там спорная работа. Берись дружно, не будет грузно/тяжело. У одного с трудом, у двух смехом. Где двое работают, там и песня слышна.
фр. П faut se tenir la main (Следует держаться вместе/помогать друг другу). On ne peut se battre seul (Нельзя сражаться в одиночку).
англ. Many hands make light work (Много рук облегчают работу).
нем. Viele Hände machen schnell ein Ende (Много рук ‒ быстрый конец). Viele Hände haben bald Feierabend (Много рук ‒ быстрый конец рабочего дня).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
◎ Ке́пша ’тоўстая непаваротлівая жанчына’ (Сл. паўн.-зах.). З літ. Параўн. літ. kepšys ’няўмека’ (там жа, 457).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Клані́ця ’ручка вузгалаўя ў возе’ (Сл. паўн.-зах.). Паланізм. Параўн. польск. kłonica ’тс’ (там жа, 478).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Клаўса́ ’хлус’ (Сл. паўн.-зах.). Балтызм. Параўн. літ. klausytis ’падслухоўваць’ (там жа, 473). Гл. таксама хлус.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Клі́пша ’крываногі чалавек’ (Сл. паўн.-зах.). З літ. klipsas ’хто кульгавы’ (там жа, 477). Гл. клыпша.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Крышэ́ць ’запякацца (пра кроў)’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. kreseti ’тс’ (там жа, 2, 547). Балтызм.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кушма́к ’лабок’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. kūšmakas ’палавыя органы жанчыны’ (Там жа, 2, 596). Балтызм.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)