шкада́,

1. безас. у знач. вык., каго-чаго або з інф. Пра пачуццё жалю, спагады і пад. да каго‑, чаго‑н. Ай, танцоры! Ай, музыкі! Пашкадуйце чаравікаў, Пашкадуйце свае ногі, Калі не шкада падлогі! Танк. Шуру шкада падсякаць гонкія, прыгожыя бярозкі. Навуменка.

2. безас. у знач. вык., чаго або з інф. Пра нежаданне аддаць, страціць і пад. што‑н. [Іліко:] — Сімон казаў, што яму нічога не шкада для мяне. Так ён мяне любіць. Самуйлёнак. Кроў не вада, разліць шкада. Прымаўка.

3. у знач. пабочн. На жаль. Прыехаць, шкада, часу няма.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мно́га нареч.

1. в разн. знач. мно́го;

м. ве́даць — мно́го знать;

м. прасі́ць — мно́го проси́ть;

2. в знач. сказ. мно́го;

гэ́тага мне м. — э́того мне мно́го;

◊ ні м. ні ма́ла — ни мно́го ни ма́ло;

м. ду́маць пра сябе́ — мно́го мнить о себе́;

ці м., ці ма́ла — до́лго ли, ко́ротко ли;

м. шу́му з нічо́га — погов. мно́го шу́ма из ничего́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

choose [tʃu:z] v. (chose, chosen)

1. выбіра́ць, адбіра́ць, падбіра́ць

2. аддава́ць перава́гу, лічы́ць за ле́пшае; выраша́ць; лічы́ць неабхо́дным;

Choose for yourself. Вырашай(це) сам(і);

cannot choose but паві́нен, вы́мушаны;

I cannot choose but agree. Мне нічога іншага не застаецца, як згадзіцца.

3. infml хаце́ць, жада́ць; (Do) just as you choose. (Рабіце) як хочаце. Воля ваша.

♦

there’s nothing/not much/little to choose between A and B яны́ адно́лькавыя

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

трэ́ба

1. (абавязкова):

мне трэ́ба ісці́ на пра́цу ich muss [soll] zur Árbeit géhen*;

2. (патрэбна):

на гэ́та трэ́ба сто рублёў man braucht [benötigt] dazú húndert Rúbel;

што вам трэ́ба? was wünschen Sie?;

мне нічо́га не трэ́ба ich bráuche nichts;

не трэ́ба бая́цца man braucht sich nicht zu fürchten;

не трэ́ба злава́цца man muss sich nicht ärgern;

трэ́ба было́ ба́чыць, як … man músste sehen*, wie …

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

пагро́за ж.

1. Dróhung f -, -en; Bedróhung f; Ándrohung f -; Gefáhr f -, -en (небяспека);

пагро́за вайны́ Kríegsgefahr-;

пад пагро́зай вайны́ únter Ándrohung éines Kríeges;

пагро́за мі́ру Gefährd ung des Fríedens;

быць пад пагро́зай чаго-н. in Gefáhr sein [schwében];

паста́віць пад пагро́зу gefährden vt, éiner Gefáhr áus setzen;

пагро́замі нічо́га не даб’е́шся [не во́зьмеш]! bánge máchen [Bángemachen] gilt nicht!; mit Dróhungen erréicht man gar nichts

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ма́ла прысл. wénig; nicht genügend, nicht genúg, nicht áusreichend (недастаткова);

ма́ла хто ве́дае гэта das weiß kaum jémand, das wíssen nur wénige;

ма́ла таго́ (у знач. пабочн слова) áußerdem; nicht nur, nicht alléin (не толькі);

ні мно́га ні ма́ла nicht mehr und nicht wéniger;

ма́ла што мо́жа зда́рыцца wer weiß, was álles passíeren [geschéhen] kann;

◊

лепш ма́ла, чым нічо́га étwas ist bésser denn nichts

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

де́лать несов., в разн. знач. рабі́ць;

◊

де́лать честь (кому) рабі́ць го́нар (каму);

де́лать одолже́ние рабі́ць ла́ску;

де́лать не́чего нічо́га не зро́біш;

от не́чего де́лать ад няма́ чаго́ рабі́ць;

де́лать ми́лость рабі́ць ла́ску;

де́лать акце́нт рабі́ць акцэ́нт;

де́лать вид рабі́ць вы́гляд;

де́лать ми́ну рабі́ць мі́ну;

де́лать из му́хи сло́на рабі́ць з му́хі слана́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

таи́ться

1. (утаивать, скрывать) таі́цца;

она́ таи́тся и ничего́ не расска́зывает яна́ то́іцца і нічо́га не раска́звае;

2. (прятаться, скрываться) таі́цца, хава́цца;

лиса́ таи́тся в норе́ ліса́ то́іцца (хава́ецца) у нары́;

3. (заключаться в себе, не обнаруживаться) таі́цца, хава́цца;

в э́той злове́щей тишине́ таи́лась трево́га у гэ́тай злаве́снай цішыні́ таі́лася (хава́лася) трыво́га.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Няду́га (nieduha) ’хвароба, слабасць’ (Федар., Маш., ТС). Сюды ж няду́жыць ’хварэць’ (Нас.), неду́говаты ’тс’ (Булг.), нэду́гі ’нядужы, слабы’ (беласт., Сл. ПЗБ), няду́жы, неду́жы ’слабы, хваравіты’ (Нас., Сцяшк., Янк. 1, ТС, Сл. ПЗБ), няду́жны, неду́жны ’тс’ (Бяльк., Булг.), укр. неду́га ’хвароба, слабасць’, рус. не́дуга, н́еду́г ’тс’, кашуб. ńedåga ’тс’, чэш., славац. neduh, neduha ’тс’, славен. дыял. nedȏžje ’тс’, макед. недуг ’хвароба; фізічны недахоп’, балг. недъ́г, недъ́га, неду́г, неду́га ’тс’. Суадносяць з чэш., славац. duh ’добрае адчуванне, удача’, кашуб. dåga ’моц, сіла’, ст.-польск. dążyć ’перамагаць’, рус. не в дугу́ ’нічога не разумець’ (Фасмер, 3, 59; Бязлай, 2, 218), што дае падставы, нягледзячы на фармальныя цяжкасці, узвесці да прасл. *dǫgъ ’сіла, моц’; магчыма, тут адбылося змяшэнне асноў *dǫg‑ і *dug‑ (гл. дужы), пра што сведчыць паралелізм формаў з ‑ǫ‑ і ‑u‑ (Слаўскі, 1, 142; Папоўска–Таборска, Szkice z Kaszubszczyzny, Gdańsk, 1987, 24), што, аднак, ставіцца пад сумненне (Трубачоў, Эт. сл., 5, 100)). Паводле Махэка₂, 394, *nedǫgъ < *nedolǫgъ, гл. недалягаць, недалужны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

О́тхлань ’супакаенне душы на тым свеце, чысцец’ (Нас., Багд., Федар. I). Параўн. вотхлань (гл.) ’чысцец’ (Шэйн. 2). Значэнне ’чысцец’ не зусім дакладнае. Федароўскі (1, 221) дае для гэтага слова наступны кантэкст: «У ночы між Усіх святых а Задушным днём, душы змарлые з неба, з пекла, з атлхлані і з чысьца прыходзяць да дому», з якога відаць, што отхлань і чысцец — розныя сферы таго свету. Насуперак Булыку (Запазыч., 232) нічога агульнага з польск. otchłań ’бездань’ не мае. Аб гэтым сведчаць іншыя значэнні гэтага слова і ў першую чаргу ’адпачынак, перапынак’ (Нас.). Параўн. без атхлані ’без перапынку’ (Нас., Яруш.). Не даваць атхлану ’адбывацца бесперапынна’. Звязана па паходжанню з адхлан (гл.) ’адпачынак, перапынак’ (Нас., ТС), ’прахалода, халадок’ (Нас.). Магчыма, што ў ТС (3, 290) прадстаўлена таксама гэта другое значэнне: не даваць атхлану ’не даваць прахалоды’. Параўн. адзіны кантэкст: «Дождж не дае нам атхлану». Тады ўся гэта група слоў да *ад‑халод‑нь/*ад‑халод‑н. Параўн. халонна ’холадна’, халонны ’халодны’ (Бяльк., 470), гл. халонуць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)