стра́жніцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да стражніка. У пілотцы, са скаткай з лесу Верасень выйшаў у дасветны туман каля стражніцкіх вышак. Вялюгін. // Які належыць стражніку. Усе леснікі былі ўжо ў зборы У лепшым стражніцкім уборы. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сце́жачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Памянш.-ласк. да сцежка. Лабановіч дайшоў да сцежачкі каля ветракоў і накіраваўся ў школу. Колас. Сцежачка вузкая, як толькі дваім размінуцца, бо ідзе яна праз саўгасныя пасевы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тахта́, ‑ы, ДМ ‑хце, ж.
Шырокая канапа без спінкі. Васіль Пятровіч ляжаў на тахце ў сталовай і чытаў. Карпаў. На тахце ляжала многа розных шаўковых падушак і валікаў, каля тахты стаяў таршэр з чырвоным абажурам. Рамановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хітру́ха, ‑і, ДМ ‑русе, ж.
Хітрая жанчына, махлярка. І гэтая прыгажуня з першага ж дня пачала неяк занадта шчыра завіхацца каля ўрача. Хітруха. Шамякін. [Касперскі:] Хітруха! Не так лёгка мяне, старога, правесці. Бачу, што да чаго. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цясля́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Выконваць цяслярскія работы, займацца рамяством цесляра. Бацька цяслярыў у пана, і там яго прыбіла каля зруба. Брыль. Мала каму верылася, што толькі год таму, як .. [Кандрат] яшчэ на поўную сваю сілу цяслярыў. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Плаку́н 4 ’човен’ (Яўс.), рус. наўг. плаву́н ’вялікая рыбацкая лодка, за якой ззаду ідуць (’плывуць’) рыбалоўныя сеткі’. Да прасл. *рla© > ь < *plavitL гл. плавіць (Талстой, Геогр., 175), параўн. серб.-харв. дыял. плав ’судна, лодка’.
◎ Плаку́н 5 дрыгва, зыбаўка на балоце, каля возера’ (полац., ЛА, 2), ’топкае балота’ (пін., ЛА, 2). Да плаў i̯ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Про́йгра ’апладненне пчалінай маткі’ (Сцяшк. Сл.), про́jигра ’тс’ (Анох.), про́игра ’вясенні вылет пчол’ (Манаенкава, Словарь). Рус. про́игра ’вылет і таўкатня пчол каля вулля, каб прасушыцца і ачысціцца перад зімоўкай’. Да ігра, іграць (гл.); што да семантыкі слова, то параўн. такія значэнні дзеяслова іграць, як ’спарвацца (аб птушках)’, ’аб злучцы жывёлы’ і да т. п.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bei
prp (D)
1) у (каго-н.)
er wohnt ~ séinem Brúder — ён жыве́ ў свайго́ бра́та
2) (ка)ля́, по́бач, по́руч, пры (пра месца)
Pótsdam liegt ~ Berlín — Патсда́м знахо́дзіцца каля́ Берлі́на [пад Берлі́нам]
3) у, пры, у час (пра час)
~ Begínn — у пача́тку
~ Táge — удзе́нь, днём
4) пры (пра якую-н. магчымасць)
~ all(e)dém — пры ўсім тым
~ wéitem nicht — далёка не
5) каля́ (пра колькасць)
~ húndert Mann — каля́ ста чалаве́к
~ wéitem — зна́чна, шмат
6) за (што-н. узяць)
~ der Hand fássen — узя́ць за руку́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
увіха́цца
1. (хутка і спрытна рабіць) schnell fértig wérden (што-н mit D);
2. (спрытна спраўляцца з працай) (geschäftig) wírtschaften vi;
3. разм (заляцацца) den Hof máchen (каля каго-н D), die Cour [ku:r] schnéiden* (D), flírten [´flœrtən]vi (mit D)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
залатні́к 1, ‑а, м.
Старая мера масы, роўная 1/96 фунта (каля 4,26 г), якая ўжывалася да ўвядзення метрычнай сістэмы.
залатні́к 2, ‑а, м.
Механізм для аўтаматычнага кіравання патокам пары, газу, вадкасці ў цеплавых, гідраўлічных і пнеўматычных машынах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)