Knie

n -s, -í¦e

1) кале́на

in die ~ sínken* — апусці́цца на кале́ні

auf den ~n líegen* [stéhen*] — стая́ць на кале́нях

j-n in die ~ zwíngen* — паста́віць каго́-н. на кале́ні

ihm wúrden die ~ weich — у яго́ кале́ні падкасі́ліся (ад страху і т.п.)

2) вы́гін, згін; кале́на (у трубе)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Mist

I

m -(e)s, -e

1) гной, памёт

etw. auf den ~ schméißen* — вы́кінуць што-н. на сме́тнік [зва́лку]

2) разм. дрэнь, хлам, глу́пства, лухта́

so ein ~! — спра́ва дрэнь!

~ réden [verzápfen] — вярзці́ лухту́

◊ das ist nicht auf séinem ~ gewáchsen — ≅ гэ́та не яго́ заслу́га

II

m -s, -e тума́н, імгла́ (над морам)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

шэ́ры, ‑ая, ‑ае.

1. Колер, які атрымліваецца пры змяшэнні чорнага і белага; колер попелу. — А хіба наш Барсік не «вучоны»? — хітравата спытала маці і паклікала з кутка пушыстага шэрага ката. Шыловіч. На фоне шэрага неба Званчэй залаціцца восень, І крык жураўліны нема Для неба сінечы просіць. Тармола. Па цёмным балоце, Дзе шэры лішайнік, .. след у чароце Забыў парушальнік. Куляшоў. // Бледны, як попел (пра твар чалавека, пра чалавека з такім тварам). Твар шэры, скулы завастрыліся, шчокі запалі, пад вачыма мяшэчкі. Хомчанка. Пятро выпусціў лейцы і ўраз абмяк, згорбіўся, твар яго зрабіўся шэрым, як запылены попелам. Шамякін. // у знач. наз. шэ́ры, ‑ага, м.; шэ́рая, ‑ай, ж. Пра жывёлу такога колеру. З-за Урала Пад Ушачы Шэрага [ваўка] Вязуць з пашанай. Барадулін.

2. Хмурны, не сонечны (пра надвор’е). Шэры, непрыветлівы дзень наганяў маркоту. Асіпенка. Дажджлівая, шэрая ноч прайшла без трывогі. Брыль. Раніца выдалася шэрая, мароз паслабеў, паўднёвы вецер нёс пах блізкай адлігі. Хадкевіч. Грыша толькі цяпер заўважыў, што шэры асенні дзень пасвятлеў і ў суцэльнай пялёнцы туману сям-там віднеліся прагаліны. Пальчэўскі. / у вобразным ужыв. — Той сакавік усім даўно абрыд, Вятры яму хаўтурнае свісталі, І на душы быў шэры краявід З малой надзеяй вельмі на світанне. Лужанін.

3. перан. Бясколерны, бедны зместам, які не ўражвае. Нярэдка з’яўляліся малавыразныя, шэрыя творы. «Полымя». Даўні сябра галоўнага рэдактара прынёс апавяданне. Шэрае, доўгае, нецікавае. Бяспалы. Вершу б не быць неабчэсаным, шэрым І не ляжаць у пісьмовым стале, Калі б не пісалі яго на паперы, А высякалі яго — на скале. Смагаровіч. У яго [Пысіна] няма нудных і шэрых замалёвак, няма траскучых, напыш[лів]ых радкоў, няма доўгіх вершаў-вяровак. Бялевіч. // Аднастайны, будзённы, не напоўнены яркімі падзеямі. І пацягнуліся адзін за адным шэрыя, поўныя трывожнага чакання дні. Бяганская. Мінулася дзяцінства і юнацтва. А было яно шэрае, не сагрэтае ні мацярынскімі клопатамі, ні ласкай. Гаўрылкін. // Змрочны, нярадасны. Эх, агульная кватэра, І далася ты мне ў знак!.. Светлы дзень здаецца шэрым, Як мне быць, скажыце, як? Кляўко.

4. Непрыкметны знешне і ўнутрана, нецікавы. Мужчын-настаўнікаў — трое.. Астатнія — немаладыя жанчыны, шэрыя і нецікавыя. Навуменка. Нікому ніколі тут гэтая шэрая асоба не кідалася ў вочы. Чорны. // Раней — які не адносіўся да прывілеяваных класаў; просты. Ды яшчэ збіраліся пажылыя дзядзькі: скардзіліся адзін аднаму на свой лёс, расказвалі дзіўныя гісторыі, каб забыць хоць на час пра сваё шэрае жыццё. Шахавец.

5. Як састаўная частка некаторых заалагічных і батанічных назваў. Шэры папугай. Шэрая качка.

•••

Шэрая гадзіна гл. гадзіна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыяле́ктыка

[гр. dialektike (techne) = майстэрства весці размову, спрэчку]

1) навука пра найбольш агульныя законы руху і развіцця прыроды, чалавечага грамадства і мыслення, навуковы метад пазнання з’яў прыроды і грамадства ў іх вечным руху і зменах шляхам ускрыцця ўнутраных супярэчнасцей і барацьбы процілегласцей, якія прыводзяць да скачкападобнага пераходу з адной якасці ў другую;

2) працэс развіцця чаго-н. ва ўсёй разнастайнасці яго формаў;

3) уст. уменне спрачацца, прымяняць лагічныя довады ў спрэчках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

інвалю́цыя

(лац. involutio = згортванне)

1) рэдукцыя або страта ў эвалюцыі асобных органаў (напр. рэдукцыя адростка сляпой кішкі ў драпежных жывёл);

2) адваротнае развіццё органаў, тканак, клетак (напр. і. маткі ў пасляродавы перыяд);

3) атрафія органаў пры паталогіі і старэнні;

4) дэгенератыўныя змены ў прасцейшых і бактэрый, выкліканыя неспрыяльнымі ўмовамі жыцця;

5) мат. такое адлюстраванне некаторай сукупнасці ў сабе, што пры паўторным яго прымяненні кожны элемент вяртаецца на сваё месца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

канверге́нцыя

(с.-лац. convergentio)

1) біял. супадзенне якіх-н. уласцівасцей у няроднасных арганізмаў у выніку іх прыстасавання да аднолькавых умоў існавання (параўн. дывергенцыя 1);

2) анат. сыходжанне зрокавых восей вачэй на блізкім прадмеце пры яго разгляданні (параўн. дывергенцыя 2);

3) лінгв. прыпадабненне элементаў адной або некалькіх моў (параўн. дывергенцыя 3);

4) узнікненне ў розных месцах незалежна адна ад другой падобных або аднолькавых культурных з’яў пад уздзеяннем агульных законаў грамадскага развіцця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

экспазі́цыя

(лац. expositio = выкладанне, паказ)

1) размяшчэнне выставачнага матэрыялу, экспанатаў для агляду (музейная э.);

2) уступная частка літаратурнага твора, у якой апісваюцца абставіны, што папярэднічаюць пачатку дзеі, развіццю сюжэта;

3) першы раздзел музычнага твора (санаты, фугі), дзе выкладаецца яго асноўная тэма;

4) колькасць асвятлення, якую атрымлівае святлоадчувальны матэрыял у час фатаграфавання або кіназдымкі;

5) час, на працягу якога аб’ектыў фотаапарата застаецца адкрытым у час фатаграфавання (напр. кароткая э.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

agree [əˈgri:] v. (with, to)

1. згаджа́цца, пагаджа́цца; пагадня́цца, дамаўля́цца;

I agree. Я згодны/згодная;

Do you agree? Вы згодныя?

2. супада́ць, сыхо́дзіцца;

His story agrees with mine in everything except small details. Яго аповед сыходзіцца ва ўсім з маім, акрамя неістотных падрабязнасцей.

3. : The food didn’t agree with me. Ад гэтай яды мне стала кепска.

4. ling. дапасо́ўваць; дапасо́ўвацца;

The adjective agrees with the noun in the given language. У гэтай мове прыметнік дапасуецца да назоўніка.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

flat​2 [flæt] adj.

1. пло́скі, пляска́ты ( камень); ро́ўны;

a flat roof пло́скі дах;

a flat surface ро́ўная паве́рхня;

flat foot med. плоскаступнёвасць;

flat shoes ту́флі без абца́саў;

a flat tyre спу́шчаная шы́на;

The battery is flat. BrE Батарэйка села.

2. катэгары́чны, канчатко́вы;

a flat refusal катэгары́чная адмо́ва

3. су́мны, аднаста́йны, ну́дны;

Life here seems flat. Жыццё тут здаецца сумным;

His story fell flat. Яго аповед не выклікаў зацікаўленасці.

♦

and that’s flat гэ́та маё канчатко́вае рашэ́нне

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

rip​2 [rɪp] v.

1. (і)рва́ць; (і)рва́цца;

I’ve ripped my skirt on a nail. Я парвала сваю спадніцу аб цвік.

2. зрыва́ць

♦

let rip (at smb.) infml крыча́ць (на каго-н.), ла́яць (каго-н.)

rip off [ˌrɪpˈɒf] phr. v. infml : rip smb. off вымага́ць гро́шы, шантажы́раваць;

rip smth. off кра́сці, займа́цца плагія́там

rip up [ˌrɪpˈʌp] phr. v. (і)рва́ць на шматкі́/кава́лкі;

Kate ripped his photo into tiny bits. Кэт парвала яго фотакартку на дробныя кавалачкі.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)