Ка́ніна, ка́нка ’льняны саламяны або з гнуткіх галінак (абшытых палатном) абручык вакол галавы замужняй жанчыны пад хусткай, на які накручвалі валасы’ (Маш.; слонім., Шн.; Тарн., Сакал.). Да тканіца < тканка (Помн. этнагр., 135).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Каранёк ’невялікі калодачны вулей’ (З нар. сл.), каранік ’калодачны стаячы вулей’ (З нар. сл., Жд. 3, Бяльк.). Магчыма, да kъrnъ ’кароценькі’, параўн. бел. карнаты (гл.), або першапачаткова ’вулей з кары’ (Бяльк., 221).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ко́мпал ’галава’ (Яўс.). Параўн. рус. пеяратыў кумпол ’галава ’. Гэтыя словы да рус. купол ’купал’, якое з’яўляецца запазычаннем з ням. Kuppel ’тс’ або франц. сойроіе (Фасмер, 2, 421; Шанскі, 2, 8, 448–449).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ну́ты ’прапілаваныя праёмы ў дошках дзвярэй, куды заганяецца шпона або пояс’ (Сцяшк.). Запазычанне праз польск. nut ’паз у драўніне, у які заходзіць адпаведны выступ’, nuty, мн. л. з ням. Nut(e) ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пабры́дзіень ’гультай, пустаход, які цягаецца па свеце’ (КЭС, лаг.). Відавочна, утварэнне ад дзеяслова *пабра‑ дзіць < брадзіць (гл.) з суф. ‑ень і пераходам а > ы ў пераднаціскным складзе або пад уплывам брысці (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пазі́раваць ’быць натурай для фатографа або мастака; прымаць позу’ (ТСБМ). З рус. пози́ровать ’тс’, якое з ням. posieren, першакрыніцай якога ў сваю чаргу з’яўляецца франц. poser ’класці, ставіць’ (параўн. Фасмер, 3, 303).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паладзі́н ’доблесны рыцар, адданы свайму гаспадару або даме’ (ТСБМ). З рус. палади́н ’тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 79), дзе праз ням. Paladin ад італ. paladino з лац. palatīnus ’дварцовы саноўнік’ (Фасмер, 3, 190).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Палу́каш ’плецены кораб, які ўстаўляецца ў драбіны воза або ў сані’ (ТСБМ, Янк. 3.; Сл. ПЗБ, Нар. сл.), палу́кашак ’тс’ (Дразд., Сержп. Земл., Яруш., Федар. VI). З пол(у) і кош (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Партыза́н ’удзельнік узброенай барацьбы, якая вядзецца атрадамі народных мас на акупіраванай тэрыторыі’ (ТСБМ). З рус. партиза́н ’тс’, якое праз ням. Partisan або франц. partisan ад італ. partigiano ’прыхільнік’ (гл. Фасмер, 3, 209).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паслядо́ўнік ’той, хто прытрымліваецца чыіх-н. поглядаў і кіруецца імі ў жыцці’ (ТСБМ). Укр. послідо́вник ’тс’. Утвораны ад прыметніка паслядоўны (і суфікса ‑ік) або гэта калька з рус. последователь < ст.-слав. послѣдьствовати.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)