Verbum

сентыменталі́зм, -у, м.

1. Кірунак у літаратуры і мастацтве 18 — пачатку 19 ст., які характарызуецца асаблівай увагай да духоўнага жыцця чалавека, пачуццёвасцю і ідэалізаваным паказам людзей, жыццёвых сітуацый, прыроды.

2. Сентыментальныя (у 2 знач.) адносіны да чаго-н. (кніжн.).

|| прым. сентыменталі́сцкі, -ая, -ае.

скіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. Скінуць з чаго-н. у некалькі прыёмаў.

С. сена з машыны.

2. Кідаючы, сабраць што-н. у адно месца.

С. траву ў кучу.

С. стог.

3. Зрабіць сяк-так якую-н. будыніну (разм.).

С. лазеньку.

смець, сме́ю, сме́еш, сме́е; незак., з інф.

1. Адважвацца, мець смеласць для чаго-н.

Не с. спрачацца.

2. Мець права на што-н.

Ніхто не смее парушаць закон.

◊

Не смей(це) (разм.) — строгая забарона што-н. рабіць.

|| зак. пасме́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.

му́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца; незак.

1. Цярпець мукі, пакуты ад чаго-н.

М. ад болю.

2. з кім-чым і над чым. Рабіць што-н. з цяжкімі, вялікімі намаганнямі.

М. над складанай задачай.

|| зак. заму́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца і зму́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца.

наве́сіць, -ве́шу, -ве́сіш, -ве́сіць; -ве́шаны; зак., што.

1. Павесіць, прымацаваўшы да чаго-н. або надзеўшы на што-н.

Н. дзверы.

2. У спартыўных гульнях: накіраваць мяч у бок варот або падняць над сеткай.

|| незак. наве́шваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. наве́шванне, -я, н.

наво́дчык, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Баец, які наводзіць гармату, кулямёт на цэль.

2. Спецыяліст, які займаецца наводкай чаго-н.

Н. мастоў.

3. Саўдзельнік зладзейскай шайкі, які высочвае і наводзіць на месца, дзе можна красці (разм.).

|| ж. наво́дчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

нагле́дзецца, -джуся, -дзішся, -дзіцца і наглядзе́цца, -джу́ся, -дзі́шся, -дзі́цца; -дзі́мся, -ледзіце́ся, -дзя́цца; зак.

1. Уволю паглядзець.

Дзяўчына не магла н. ў люстэрка.

Н. адзін на аднаго.

2. Паглядзець, убачыць многа чаго-н.; убачыць не адзін раз што-н.

Н. за доўгае жыццё.

наты́каць, -аю, -аеш, -ае, зак., чаго.

1. Уваткнуць што-н. у якой-н. колькасці.

Н. іголак у падушачку.

2. Расставіць, размясціць дзе-н. (разм.).

Н. сцяжкоў на карце.

3. і што. Накалоць (разм.).

Н. слівы перад варкай.

|| незак. натыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

наўсця́ж, прысл. і прыназ. (разм.).

1. прысл. Ва ўсю даўжыню чаго-н.

Н. кладуцца пракосы.

2. прысл. Ва ўсіх напрамках, навокал.

Н. праляглі дарогі.

3. прыназ. з Р. Ужыв. пры ўказанні на прадмет, уздоўж якога што-н. размяшчаецца, рухаецца.

Ісці н. дарогі.

незале́жны, -ая, -ае.

1. Які не залежыць ад каго-, чаго-н.; самастойны, свабодны.

Н. эксперт.

Н. чалавек.

2. Які выражае самастойнасць у чым-н.

Незалежныя думкі.

Трымаць сябе незалежна (прысл.).

3. Самастойны ў міжнародных адносінах; суверэнны.

Незалежная дзяржава.

|| наз. незале́жнасць, -і, ж.