Гадані́на ’людскія размовы, балбатня, пагалоска’ (Нас., Яруш.). Бясспрэчна, запазычанне з польск. gadanina ’балбатня’ (да gadać ’балбатаць, гаварыць’). Параўн. гада́ць. Бернекер (1, 288) беспадстаўна лічыць гаданіну бел. словам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прадрака́ць ’наперад прадказываць тое, што будзе’ (ТСБМ), прадрачэ́ння ’прадраканне’ (Бяльк.). Праз рус. предрекать (Крукоўскі, Уплыў, 56) з ц.-слав. прѣдъречи, предречи ’прадракці’ да прасл. *rekti, rekǫ ’гаварыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
plädíeren
vi гавары́ць прамо́ву (перад судом); перан. адсто́йваць [абараня́ць] яко́е-н. вучэ́нне, выступа́ць (за што-н. – für A)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
erbáulich
a уст.павуча́льны, навуча́льны
das ist ja recht ~! — іран. гэ́та ве́льмі мі́ла!, няма́ чаго́ і гавары́ць!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ánrede
f -, -n
1) (an A) зваро́т (да каго-н.)
2) ты́тул
éine ~ hálten* — гавары́ць прывіта́льную прамо́ву
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
straight2 [streɪt] adv.
1. пра́ма, напрасткі́;
stra ight ahead пра́ма напе́рад
2. неадкла́дна, ад ра́зу, за́раз жа
♦
go straight жыць без хі́трыкаў;
speak straight from the shoulder рубі́ць з пляча́, гавары́ць пра́ма
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
speak
[spi:k]
v.i. spoke, spoken
1) гавары́ць
2) выступа́ць з прамо́вай, прамаўля́ць
Who is going to speak at the meeting? — Хто бу́дзе прамаўля́ць на схо́дзе?
3) гавары́ць, размаўля́ць
Do you speak French? — Ці ты гаво́рыш па-францу́ску?
•
- so to speak
- speak for
- speak of
- speak up
- speak out
- speak well for
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Момра, му́мра (груб.) ’маўклівы чалавек’ (ваўк., Сцяшк. Сл.), момрыць (груб.) ’невыразна гаварыць’ (шчуч., Сцяшк. Сл.). Старое анаматапеічнае ўтварэнне. Параўн. славен. momljáti (Бязлай, 2, 194). Да мумра, мума (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Курдая́чыць ’гаварыць незразумела’ (Шатал., Нар. лекс., ДАБМ). Магчыма,⇉курдаячыць < *курдзячыць. Апошняе да *курдзяк (параўн. польск. kurdiak ’нарасць на языку’). Этымалогія апошняга няпэўная (Слаўскі, 3, 399). Параўн. курдзюкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Перасаке́рыць ’перахітрыць’ (Ян.), перэсокерыць ’перагаварыць’: её не перэсокерыш! (ТС). Да пера- (гл.) і сакерыць, якое, магчыма, узыходзіць да літ. sakyti ’гаварыць, казаць’; суф. ‑erėti дзеясловам дадае значэнне імгненнасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)