дэмабіліза́цыя, -і, ж.
1. Перавод арміі і звязаных з ёю галін народнай гаспадаркі з ваеннага становішча на мірнае.
Д. арміі.
Д. прамысловасці.
2. Звальненне з ваеннай службы ў запас.
Д. радавога і афіцэрскага складу.
3. перан. Аслабленне актыўнасці, гатоўнасці да выканання якіх-н. задач.
|| прым. дэмабілізацы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэмаго́г, -а, мн. -і, -аў, м.
Той, хто займаецца дэмагогіяй, карыстаецца дэмагагічнымі прыёмамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэмаго́гія, -і, ж.
1. Заснаванае на наўмысным скажэнні фактаў і падмане ўздзеянне на пачуцці, інстынкты маласвядомай часткі мас з разлікам на дасягненне сваіх мэт.
Прапагандысцкая д.
2. Разважанні або патрабаванні, заснаваныя на груба аднабаковым асэнсаванні і вытлумачэнні чаго-н.
Яго выступленне на сходзе — адна д.
|| прым. дэмагагі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэмагра́фія, -і, ж.
1. Навука, якая вывучае насельніцтва і заканамернасці яго развіцця ў грамадска-гістарычнай абумоўленасці.
2. Паказчыкі колькаснага складу, размяшчэння і змянення насельніцтва дадзенай краіны.
Д. гарадоў.
|| прым. дэмаграфі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэмакра́т, -а, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Прыхільнік дэмакратыі.
Дэмакраты выказалі свае погляды.
2. Член дэмакратычнай партыі.
3. Чалавек дэмакратычнага (у 2 знач.) укладу жыцця, поглядаў.
|| ж. дэмакра́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэмакратызава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што.
Здзейсніць (здзяйсняць) што-н. на дэмакратычных (або больш дэмакратычных) пачатках.
Д. выбарчую сістэму.
|| звар. дэмакратызава́цца, -зу́юся, -зу́ешся, -зу́ецца; -зу́йся.
|| наз. дэмакратыза́цыя, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэмакраты́зм, -у, м.
1. Дэмакратычная форма кіравання, дэмакратычная будова грамадства, наяўнасць дэмакратычных свабод для шырокіх мас.
2. Прастата ладу жыцця, даступнасць у зносінах з людзьмі.
Д. поглядаў.
Д. ва ўкладзе жыцця.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэмакраты́чны, -ая, -ае.
1. гл. дэмакратыя.
2. Просты і даступны ў сваіх адносінах да людзей.
Д. начальнік.
|| наз. дэмакраты́чнасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэмакра́тыя, -і, ж.
1. Палітычны лад, заснаваны на прызнанні прынцыпаў народаўладства, свабоды і роўнасці грамадзян.
2. Прынцып арганізацыі калектыўнай дзейнасці, пры якім забяспечваецца актыўны і раўнапраўны ўдзел у ёй усіх членаў калектыву.
|| прым. дэмакраты́чны, -ая, -ае.
Д. лад.
Дэмакратычная рэспубліка.
Дэмакратычная партыя.
Дэмакратычныя пераўтварэнні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дэ́ман, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. У антычнай міфалогіі: добры або злы дух, які аказвае ўплыў на лёс, жыццё чалавека.
2. У хрысціянскіх уяўленнях: злы дух, д’ябал.
3. перан., чаго. Увасабленне якой-н. схільнасці, захаплення, заганы (уст.).
Д. нецярпення.
Д. разладу.
|| прым. дэ́манскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)