наду́в м.
1. (действие) надзіма́нне, -ння ср.;
2. (то, что надуто, нанесено ветром) на́мець, -ці ж.; (снега — ещё) сумёт, -та м., гу́рба, -бы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
предвеща́ние книжн., уст.
1. (то, что предсказано) прадвяшча́нне, -ння ср., прадрака́нне, -ння ср., прадказа́нне, -ння ср., прадка́званне, -ння ср.;
2. (предвестие) прадве́сце, -ця ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
твори́ться несов.
1. (происходить) разг. рабі́цца;
с ним что́-то твори́тся з ім не́шта ро́біцца;
2. страд. твары́цца, ствара́цца; рабі́цца; чыні́цца; см. твори́тьI.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
тлен м., уст.
1. (действие) тле́нне, -ння ср.; гніе́нне, -ння ср.;
2. (то, что подвержено тлению) тлен, род. тле́ну м., тло, род. тла ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
пра́вда в разн. знач. пра́ўда, -ды ж., мн. нет;
◊
ве́рой и пра́вдой (служи́ть) ве́рай і пра́ўдай (служы́ць);
все́ми пра́вдами и непра́вдами усі́мі пра́ўдамі і няпра́ўдамі;
смотре́ть пра́вде в глаза́ глядзе́ць пра́ўдзе ў во́чы;
по пра́вде говоря́ (сказа́ть) па пра́ўдзе ка́жучы (сказа́ць);
пра́вда-ма́тка пра́ўда-ма́тка;
пра́вду-ма́тку ре́зать пра́ўду-ма́тку рэ́заць;
что пра́вда, то пра́вда што пра́ўда, то пра́ўда;
пра́вду иска́ть пра́ўды шука́ць;
чи́стая пра́вда чы́стая пра́ўда;
ва́ша пра́вда ва́ша пра́ўда;
доби́ться пра́вды дайсці́ (дабі́цца) пра́ўды;
в нога́х пра́вды нет погов. у нага́х пра́ўды няма́; но́гі для даро́гі;
пра́вда глаза́ ко́лет посл. пра́ўда во́чы ко́ле;
что пра́вда, то не грех посл. што пра́ўда, то не грэх;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
а́ркуш, ‑а, м.
Стандартны кавалак паперы, кардону, фанеры і пад. Аркуш ватмана, кардону. □ Пракоп раздаў аркушы паперы ў косую лінейку, агрызак хімічнага алоўка. Грахоўскі. Ля сцяны стаяў вялікі аркуш фанеры. Лупсякоў. [Собіч] браў то адны карткі, то другія, запісваў на аркушах паперы лічбы, паціскаў плячыма, дзівіўся. Скрыган. Аўгіння пацела над літарамі. Аркуш паперы здаваўся ёй велізарным жытнім полем, якога яна не здолее зжаць. Бядуля.
•••
Аўтарскі аркуш — адзінка вымярэння аб’ёму літаратурнага твора, роўная 40 000 друкарскіх знакаў.
Друкаваны аркуш — шаснаццаць старонак друкаванага тэксту як адзінка вымярэння аб’ёму кнігі.
[Польск. arkusz з лац. arcus— дуга.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ме́ркнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. меркнуў, ‑нула і мерк, ‑ла; незак.
1. Траціць паступова яснасць; цямнець. У прагаліне паміж дрэў відно было неба. Яно меркла і з кожнай секундай здавалася глыбейшым. Чорны. Водбліскі ад агню то ўспыхвалі, то раптам мерклі, знікалі, праглынутыя цемрай ночы. Лынькоў.
2. перан. Траціць сілу, значэнне; слабець. Мінаюць гады, а веліч нашай рэвалюцыі не меркне. «ЛіМ». У яго [Стафанковіча] душы меркла і траціла сэнс усё іншае, што жыло ў людзях і не належала да тых спраў, якія поўнілі ўсю яго істоту. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскрыча́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Разм.
1. Падняць моцны крык. А калі вечарам прыйдуць з работы сын з нявесткай, дык дзеці часамі і раскрычацца, то да маткі, то да бацькі прыстаюць. Колас. — Дзядуля, а чаго .. так раскрычаліся? — спытаў Андрэйка. Ляўданскі.
2. на каго. Пачаць гаварыць павышаным тонам; накінуцца на каго‑н. з крыкам. — Ну, ты, таго, не крыўдуй, што я раскрычаўся так. Галавач. Бацькі нашага тады яшчэ дома не было, ён быў у палоне .., і маці наша раскрычалася на Радчукоў, абзывала іх усякімі брыдкімі словамі... Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запужа́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад запужаць.
2. у знач. прым. Палахлівы ад частых пагроз; настрашаны. — Гэтымі днямі прыйду, цётачкі. — Вось жа будзем рады, — азвалася жанчына, — а то мы нічога не ведаем, запужаныя мы. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
натрэ́сціся, ‑трасуся, ‑трасешся, ‑трасецца; ‑трасёмся, ‑трасяцеся; пр. натросся, ‑трэслася і ‑трэслася, ‑трэслася і ‑траслося; зак.
Разм. Патрэсціся доўга, многа. Натрэсціся на ўхабах. // Падрыжаць доўга, многа. Калі ўлетку на сонцы не папячэшся, то ўзімку з холаду натрасешся. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)