emerge

[ɪˈmɜ:rdʒ]

v.

1) усплыва́ць; пака́звацца, выхо́дзіць, зьяўля́цца (пра со́нца, ме́сяц)

2) выяўля́цца, выкрыва́цца, станаві́цца ве́дамым (пра фа́кты)

3) выхо́дзіць

Many distinguished men have emerged from slums — Шмат выда́тных людзе́й вы́йшла з трушчо́баў

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

gleam

[gli:m]

1.

n.

1) бліск -у m., праме́нь сьвятла́; слабо́е сьвятло́

2) про́бліск -у m. (надзе́і, со́нца)

2.

v.i.

1) сьвяці́цца, ясьне́ць

2) міга́ць, мігаце́ць, мігце́ць (пра зо́ркі)

3) праблі́скваць, блі́скаць імгне́нна

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

узысці́, -ыду́, -ы́дзеш, -ы́дзе; -ышо́ў, -шла́, -ло́; -ыдзі́; зак.

1. Ідучы, падняцца наверх.

У. на ўзгорак.

У. на другі паверх.

2. Ступіць, уз’ехаць на паверхню чаго-н. або ўвайсці, уехаць куды-н.

У. на кладку.

Цягнік узышоў на мост.

У. на двор.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра нябесныя свяцілы: узняцца над гарызонтам.

Сонца ўзышло.

4. Праросшы, паказацца на паверхні глебы (пра пасеянае).

Лубін густа ўзышоў.

|| незак. узыхо́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць і усхо́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць (да 1 знач.).

|| наз. узыхо́д, -у, М -дзе, м. (да 1 і 3 знач.) і узыхо́джанне, -я, н. (да 1 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цень, -ю, мн. -і, -яў, м.

1. Месца, заслоненае чым-н. ад сонца.

Пад дрэвамі быў ц.

2. Невыразныя абрысы фігуры, сілуэт.

У акне прамільгнуў нечы ц.

3. перан., чаго. Адлюстраванне ўнутранага стану чалавека (смутку, трывогі, болю і пад.).

Па твары прамільгнуў ц. страху.

4. перан., чаго. Здань, дух.

Цені мінулага.

Цені продкаў.

5. перан., чаго. Нязначная, вельмі малая колькасць, доля.

І ценю праўды тут няма.

6. Пра каго-н. вельмі аслабленага, худога.

Не чалавек, а ц.

◊

Кідаць цень на каго-што (разм.) — выклікаць падазрэнне да каго-н.

Як цень (разм.) — неадчэпна (хадзіць за кім-н.).

|| прым. ценявы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

задыя́к [

гр. zodiakos (kyklos) = звярыны (круг)]

дванаццаць сузор’яў, праз якія Сонца праходзіць свой бачны шлях на працягу года;

знакі задыяка — абазначэнні 12 сузор’яў, якія размешчаны ўздоўж экліптыкі і названы пераважна імёнамі жывёл (Рак, Леў, Скарпіён і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ззяць несов.

1. сия́ть, сверка́ть; блиста́ть, блесте́ть;

со́нца ззя́е — со́лнце сия́ет;

ззя́юць агні́ го́рада — сия́ют (сверка́ют, блиста́ют) огни́ го́рода;

2. перен. сия́ть;

во́чы ззя́лі — глаза́ сия́ли;

ён уве́сь ззяў ра́дасцю — он весь сия́л ра́достью

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прысмалі́ць I сов.

1. припали́ть;

п. ву́сы — припали́ть усы́;

2. припе́чь;

со́нца ~лі́ла — со́лнце припекло́

прысмалі́ць II сов. (смолой)

1. слегка́ просмоли́ть; присмоли́ть;

2. (прикрепить) присмоли́ть

прысмалі́ць III сов., разг. (быстро прибежать, приехать) примча́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АТМАСФЕ́РА ЗО́РАК,

паверхневы слой зорак, у якім фарміруецца лінейчасты спектр выпрамянення зорак. У атмасферы зорак вылучаюцца 3 слоі: фотасфера — самы глыбокі і тонкі, які дае асн. частку бачнага выпрамянення, над ёй размяшчаюцца больш празрыстыя слаі — храмасфера і працяглая карона. Веды пра зоркі атрыманы пры вывучэнні спектра выпрамянення атмасферы зорак. Характар зоркавага спектра вызначаецца хім. і фіз. ўласцівасцямі атмасферы зорак, іх т-рай, ціскам, шчыльнасцю, хім. саставам і інш. Больш вывучана фотасфера зорак, храмасфера і карона — у Сонца.

т. 2, с. 76

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БА́ЧНАСЦЬ,

непасрэднае, пачуццёвае ўспрыманне чалавекам з’яў прыроды і грамадства. У філасофіі называецца ўяўнасцю. Па сутнасці мае аб’ектыўную аснову, але звычайна не адпавядае ёй, бо адлюстроўвае тое, што ляжыць на паверхні, што бачна вонкава і часта залежыць ад рэальных умоў назірання, будовы органа ўспрымання (напрыклад, уяўны злом прадмета, часткова апушчанага ў ваду; бачны рух Сонца вакол Зямлі і інш.). Задача пазнання — звядзенне бачнасці да аб’ектыўнай сутнасці і вытлумачэнне яе ў знешніх формах, з’явах (гл. Сутнасць і з’ява).

т. 2, с. 363

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АЛЕКСІ́С (Alexis) Жак Стэфен

(22.4.1922, г. Ганаіў, Гаіці — крас. 1961),

гаіцянскі пісьменнік. Урач-неўрапатолаг. Пісаў на франц. мове. Забіты агентамі дыктатара Дзювалье. Аўтар раманаў «Добры генерал Сонца» (1955), «Дрэвы-музыканты» (1957), «Вокамгненна» (1959), кн. казак «Рамансера ў святле зор» (1960). У цэнтры твораў Алексіса — вобраз шматпакутнай гаіцянскай зямлі. Яго рэалізм, жорсткі і горкі, адначасова мае рамантычна-палымяны характар. Прыхільнік шырокага выкарыстання фальклору ў л-ры.

Тв.:

Рус. пер. — Добрый генерал Солнце. М., 1960;

Деревья-музыканты. М., 1964.

т. 1, с. 243

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)