узбраенне назоўнік | ніякі род

  1. гл. узброіцца, -ць,

  2. Зброя і боепрыпасы для вядзення вайны, бою.

    • Новыя віды ўзбраення.
    • Быць або знаходзіцца на ўзбраенні (пра зброю, якой аснашчаны войскі).
    • Прыняць (узяць) на ў. (таксама пераноснае значэнне: актыўна выкарыстаць што-н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

вязацца дзеяслоў | незакончанае трыванне

  1. (1 і 2 ас. не ўжыв), з чым. Знаходзіцца ў адпаведнасці з чым-н., узгадняцца.

    • Версія не вяжацца з фактамі.

  2. да каго. Прыставаць, чапляцца.

    • Не вяжыся да чалавека.
    • Не вяжацца гаворка (размоўнае) — не атрымліваецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

дамоклаў прыметнік

Дамоклаў меч (кніжнае) — пра пастаянную небяспеку, пагрозу [са старажытнага падання пра сіракузскага тырана Дыянісія, які ў час банкету пасадзіў на сваё месца зайздроснага Дамокла і павесіў над ім на конскім воласе меч].

  • Знаходзіцца пад дамоклавым мячом.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

дэкрэт назоўнік | мужчынскі род

  1. Пастанова вярхоўнай улады.

    • Д. аб міры.
    • Д. аб зямлі.

  2. У некаторых словазлучэннях: тое ж, што і дэкрэтны водпуск (размоўнае).

    • Пайсці ў д.
    • Знаходзіцца ў дэкрэце.

|| прыметнік: дэкрэтны.

  • Дэкрэтны водпуск — водпуск па цяжарнасці і родах.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

поко́ящийся

1. прич. які́ (што) знахо́дзіцца ў спако́і; які́ (што) спачыва́е; які́ (што) абапіра́ецца (апіра́ецца) (на што); які́ (што) ляжы́ць (на чым); які́ (што) стаі́ць (на чым); які́ (што) грунту́ецца; см. поко́иться;

2. в знач. прил. які́ (што) знахо́дзіцца ў спако́і;

поко́ящееся те́ло физ. це́ла ў спако́і;

поко́ящаяся по́чка бот. спачыва́ючая пупы́шка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Гаршч ’жменя’ (Шатал.). Зыходзячы з вакалізму а, які тут знаходзіцца пад націскам, і з кансанантнай групы ‑шч, можна думаць, што гэта прамое запазычанне з польск. garść ’тс’ (слав. *gъrstь). Параўн. гарсць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

глыбі́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які знаходзіцца на вялікай глыбіні (у 2 знач.). Глыбінныя рыбы. // Які дзейнічае на вялікай глыбіні. Глыбінная бомба. // Які праводзіцца на вялікай глыбіні. Глыбінная лоўля.

2. Які знаходзіцца ў глыбіні краіны, вобласці і пад. Вёска была глыбіннай — за цэлых сорак кіламетраў ад чыгункі. Навуменка.

3. Які выражае сутнасць, унутраны змест чаго‑н.; істотна важны. Раскрыць глыбінныя працэсы ў літаратуры. // Скрыты, патаемны. Глыбінныя жаданні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сельсаве́т, ‑а, М ‑веце, м.

1. Сельскі Савет. Бывае, што ў роздумах успамінаецца той час, калі мой бацька быў першым у гэтых месцах старшынёй сельсавета. Кулакоўскі. // Будынак, дзе знаходзіцца сельскі Савет. [Людзі] збіраліся ля старога дома ў садзе, дзе быў сельсавет. Чорны.

2. Частка раёна, якая знаходзіцца ў веданні сельскага Савета. Аўгіння пабыла да сябе павагі не толькі ў роднай вёсцы, але ва ўсім сельсавеце. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыста́льны

(ад лац. distare = знаходзіцца на адлегласці)

самы аддалены ад сярэдняй плоскасці цела (пра частку цела, орган); проціл. таксімальны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дэкана́т

(ням. Dekanat, ад с.-лац. decanatus)

кіраўніцтва факультэта на чале з дэканам, а таксама памяшканне, дзе яна знаходзіцца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)