дзе́канне, ‑я, н.

Вымаўленне афрыкаты «дзь» на месцы мяккага «д», уласцівае беларускай мове і некаторым дыялектам рускай мовы, напрыклад: дзень, ідзі, людзі; параўн. цеканне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саўінфармбюро́, нескл., н.

Савецкае інфармацыйнае бюро. Дзень і ноч з рэпрадуктара на ўсю вакзальную плошчу чуліся гукі марша, баявых песень. Перадаваліся зводкі Саўінфармбюро. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

blustery [ˈblʌstəri] adj. бу́рны, ве́льмі мо́цны;

a blustery wind гвалто́ўны ве́цер;

The day was cold and blustery. Дзень быў халодны, і дзьмуў рэзкі вецер.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

speech day [ˈspi:tʃˌdeɪ] n. а́ктавы дзень (урачысты сход у канцы навучальнага года з прамовамі, уручэннем атэстатаў і да т.п. у не каторых брытанскіх школах)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

stinker [ˈstɪŋkə] n.

1. infml падо́нак, падлю́га; мярзо́тнік;

2. infml дрэнь, барахло́ (пра фільм, кнігу і да т.п.)

3. AustralE пе́кла, ве́льмі гара́чы дзень

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

troop2 [tru:p] v. збіра́цца, ру́хацца (гуртам, натоўпам);

Trooping the Сolour урачы́стасць, асаблі́ва ў дзень нараджэ́ння мана́рха, калі́ пе́рад стро́ем нясу́ць штанда́р (у Брытаніі)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ДЗЯДЫ́,

народны памінальны абрад у беларусаў, рытуальная вячэра ў памяць памерлых родзічаў. Дзядамі называлі таксама дзень, калі адбываўся абрад, і нябожчыкаў, якіх ушаноўвалі. Паходзяць ад дахрысц. ўсх.-слав. звычаю трызны; звязаны з культам продкаў. Пазней абрад ускладніўся напластаваннем хрысц. культу. Дз. спраўлялі ў пэўныя дні 3—4 і больш разоў на год (у залежнасці ад мясцовасці) вясною і ўвосень. Галоўнымі былі змітраўскія Дз. (асяніны) — у суботу перад Змітравым днём (26 кастр. с. ст.), на радаўніцу, а таксама перад масленіцай, сёмухай. На Дз. гатавалі святочныя і абрадавыя стравы (абавязковымі былі куцця, бліны, клёцкі, яечня, мяса). Паводле звычаю ад кожнай з іх сімвалічна адкладвалі ў асобны посуд нябожчыкам. У наш час Дз. (Дзень памяці) адзначаюць 2 лістапада.

т. 6, с. 136

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВАСІЛЕ́ЎСКІ Пятро

(Пётр Савельевіч; н. 15.5.1922, в. Сямёнаўка Клімавіцкага р-на Магілёўскай вобл.),

бел. пісьменнік, кінарэжысёр. Скончыў Усесаюзны ін-т кінематаграфіі (1953). У 1953—88 на кінастудыі «Беларусьфільм». Друкуецца з 1942. Піша на рус. і бел. мовах. Аўтар аповесцей «Новы дзень» (1956), «Першапутак» (1959), «Вечныя маладажоны» (1987), п’ес «Год дзевяцьсот семнаццаты» (паст. 1957), «Чалавек вярнуўся» (паст. 1959), «Любоў, Надзея, Вера...» (паст. 1960) і інш., п’есы для тэлебачання «Руслан плюс Людміла» (1984). Пісьменніка цікавяць пераважна маральна-этычныя праблемы. Рэжысёр фільмаў «Палеская легенда» (1957, з М.Фігуроўскім), «Рагаты бастыён» (1965) і інш.

Тв.:

Твой заўтрашні дзень: П’есы. Мн., 1968;

Красота человеческая: Повесть и рассказы. Мн., 1980;

Образ жизни: Пьесы. Мн., 1984.

І.У.Саламевіч.

т. 4, с. 24

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

няпо́ўны nvollständig; nicht voll; nvollzählig (паводле колькасці);

няпо́ўная вага́ kein vlles Gewcht;

працава́ць няпо́ўны рабо́чы дзень Tilzeit rbeiten;

няпо́ўны сказ грам. nvollständiger Satz

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Кудзе́ньдзень’ (Сцяшк. Сл.). Ці не да *kъ‑dьnь? Параўн. такія выразы, як рус. к вечеру, польск. k wieczoru, н.-луж. ku dnju (ESSJ SG, 1, 102). Магчыма, форма кудзень рэальна не існуе. Параўн. адзіны прыклад: «Такийа ўжо куднʼи зрабʼилʼисʼа малыйа» (Сцяшк. Сл., 223).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)