епіскапа́т

(лац. episcopatus, ад гр. episkopos = епіскап)

1) улада епіскапа;

2) епіскапы дадзенай царкоўнай акругі, дадзенага краю.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

throne [θrəʊn] n.

1. трон, прасто́л;

come to/mount/ascend the throne заня́ць прасто́л;

an address from the throne тро́нная прамо́ва

2. the throne ула́да караля́, карале́вы;

the heir to the throne насле́днік прасто́ла

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

каімпе́рыум

(ад ка- + лац. imperium = улада)

сумеснае панаванне некалькіх дзяржаў над чужой тэрыторыяй, якая атрымлівае асобы міжнародны статус.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

executive

[ɪgˈzekjətɪv]

1.

adj.

1) выкана́ўчы (камітэ́т, ула́да)

2) адміністрацы́йны

2.

n.

выкана́ўчая ўла́да, во́рган

•

- Chief Executive

- the chief executive

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

мана́рхія, ‑і, ж.

Форма дзяржаўнага кіравання, пры якой вярхоўная ўлада належыць адной асобе — манарху, а таксама дзяржава з такой формай кіравання. Абмежаваная манархія. Неабмежаваная манархія.

•••

Абсалютная манархія — манархія, у якой уся ўлада належыць толькі манарху.

Канстытуцыйная манархія — форма дзяржаўнага ладу, пры якім улада манарха абмежавана канстытуцыяй.

Саслоўная манархія — форма феадальнай дзяржавы, пры якой каралеўская ўлада апіралася на органы прадстаўніцтва дваран, духавенства і гараджан.

[Ад грэч. monarchia — адзінаўладства.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тырані́я, ‑і, ж.

1. У Старажытнай Грэцыі — праўленне, заснаванае на неабмежаванай аднаасобнай уладзе тырана (у 1 знач.). Апалінарый Феакціставіч расказваў пра Авідзія, пра яго .. нянавісць да тырана. «Полымя».

2. Праўленне, улада, заснаваная на самавольстве і дэспатызме. Многія гады, жыццё цэлага пакалення аддзяляюць нас ад вялікай перамогі, якая выратавала чалавецтва ад жахаў гітлераўскай тыраніі. «Помнікі».

3. перан. Дэспатызм, жорсткасць у адносінах да каго‑н.

[Грэч. tyrannis.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэхнакра́т

(ад гр. techne = майстэрства + kratos = улада)

прадстаўнік тэхнакратыі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

аўтарытары́зм

(фр. autoritarisme, ад лац. auctoritas = улада)

антыдэмакратычная сістэма палітычнага ўладарання, якая характарызуецца рэжымам асабістай улады, дыктатарскімі метадамі кіравання.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

герантакра́тыя

(ад гр. geron, -ntos = стары чалавек + -кратыя)

уяўная ранняя форма арганізацыі грамадства, пры якой улада нібыта належала старэйшым.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

каро́на, -ы, мн. -ы, -ро́н, ж.

1. Галаўны ўбор манарха з каштоўнымі ўпрыгожаннямі, які з’яўляецца сімвалам улады манарха.

Царская к.

2. перан. Улада, першынство ў чым-н.

Барацьба за карону.

Барацьба за шахматную карону.

3. Тое, што і крона¹.

4. Светлы арэол вакол Сонца, бачны ў час сонечнага зацьмення (спец.).

Сонечная к.

5. у знач. прысл. каро́най. Вакол галавы (пра жаночую прычоску).

Улажыць касу каронай.

◊

Карона з галавы не зваліцца (не спадзе) (разм.) — гонар не будзе закрануты, аўтарытэт не пацерпіць.

|| прым. каро́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)