паўзла́зіць, ‑лазіць; ‑лазім, ‑лазіце, ‑лазяць; зак.
Узлезці — пра ўсіх, многіх. Невялікія, супроць доўгага тулава, галоўкі [баскетбалістаў] ледзь не на паўметра ўзвышаліся над мяккімі крэсламі, і можна было падумаць, што гэта і ёсць дзеці; раздурэліся і паўзлазілі з нагамі на сядзенне. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суме́сна, прысл.
Разам, супольна. Яны [дружбакі] — З аднаго палка. Сумесна трывогі спазналі, Ішлі па дарогах вайны. Калачынскі. / З прыназ. «з» утварае спалучэнне з Т. [Егер:] — Я сам бачыў выдру, якая жыла сумесна з бабрамі ў хатцы на Бярозе, супроць вусця капала. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Су́праць і супро́ць ’насупраць’, ’наперакор’, ’насустрач’, ’у параўнанні’ (ТСБМ, Ласт., Некр. і Байк., Шымк. Собр., Гарэц., Бяльк., Касп., Барад.), супраціў ’тс’ (Нас., Некр. і Байк.), супро́ціў ’тс’ (Сл. ПЗБ, Ян.), ст.-бел. супротиву ’тс’ (Сл. Скар.). Рус. супроти́в прысл. і прыназ., стараж.-рус. супроти́въ, серб.-харв. супрот, супроћ ’у параўнанні’, дыял. супро́тив(а) ’насупраць, у параўнанні’, ст.-слав. сѫпротивъ. Далей гл. су- і проціў (Фасмер, 3, 805; ESSJ SG, 1, 242).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wogégen
1.
pron, adv супро́ць чаго́
2) conj у той час як; тады як
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
прыпну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.
Тое, што і прыпяць. Колькі дзён мінула пасля гэтага, гляджу, прыгнаў Сенька аднекуль новенькую лодку і прыпнуў у загоне супроць сваёй хаты. Краўчанка. — Чакай, Рыгор, я адвяду .. каня і прыпну яго на момант. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чалавеказна́ўства, ‑а, н.
Кніжн. Вывучэнне, веданне псіхалогіі чалавека, усёй сукупнасці адносін яго да навакольнага свету. Велізарную культуру чалавеказнаўства і чалавекалюбства, сабраную ў класічнай літаратуры, — гэтую гуманістычную памяць чалавецтва аб самім сабе бярэ К. Чорны ў саюзнікі супроць фашысцкага здзічэння і азвярэння. Адамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эпіго́н, ‑а, м.
Творча неарыгінальны паслядоўнік якога‑н. напрамку (у палітыцы, навуцы, мастацтве і пад.). Беларуская літаратура амаль не ведала класіцызму, а вось прагрэсіўным рускім пісьменнікам і крытыкам давялося змагацца супроць эпігонаў гэтага аджылага, звыраднелага напрамку нават у трыццатых і саракавых гадах. Казека.
[Ад грэч. epígonos — нашчадак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
athwart [əˈθwɔ:t] adv., prep. fml
1. упо́перак; наўско́с;
They put a table athwart the doorway. Яны паставілі стол упоперак дзвярэй.
2. су́праць, супро́ць; насу́перак;
His statement ran athwart what was previously said. Яго словы супярэчылі таму, што было сказана раней.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
галяна́сты, ‑ая, ‑ае.
1. З тонкімі доўгімі галёнкамі. Так яны стаялі моўчкі адзін супроць аднаго — малады, худы, галянасты хлопец і пажылы дзядзька з касматым тварам. Дуброўскі.
2. у знач. наз. галяна́стыя, ‑ых. Назва атрада даўганогіх птушак, да якога адносяцца журавель, бусел, чапля і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выслу́хваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да выслухаць.
2. Збіраць чуткі, падслухваць. [Паўлюк:] — Ці ж .. [брат], думаеце, мяне як чалавека прымае? Як сабаку якому кіне костку дый патурыць вон... А яшчэ прымушае хадзіць усюды, выслухваць, што дзе пра яго гавораць, што дзе ладзяць супроць яго. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)