уну́рыцца

1. (панурыцца) den Kopf hängen lássen*;

2. (пільна, не зводзячы вачэй, глядзець на каго-н, што-н) ánstarren vt, fixíeren vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

веліча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго.

1. Называць па імені і па бацьку, па званню і пад. Памочнік саліднага дзядзькі ўважліва і пільна паглядзеў на зайшоўшага чалавека і вельмі сур’ёзна пацікавіўся, як падарожнага завуць-велічаюць. Вірня.

2. Уст. Віншаваць песнямі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прышэ́лец, ‑льца, м.

Прышлы, чужы, не тутэйшы чалавек. Тут [у Канадзе] вельмі многа былых прышэльцаў з усходняй Еўропы. Брыль. — Ого, без дакументаў! — мнагазначна сказаў малады, пільна разглядаючы пакрытыя рубцамі з яшчэ не загоенымі ранамі рукі прышэльца. Лупсякоў. Гаспадар падхапіўся, замітусіўся ля прышэльцаў. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

та́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Прадмет кухоннага ўжытку — металічная пласцінка з дзіркамі, якая служыць для раздрабнення, расцірання чаго‑н. Наўкол пляменнікі сядзелі, На дзядзьку пільна ўсе глядзелі, Як ён, рукавы закасаўшы, Па тарцы шоргаў, шапку зняўшы. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пі́льніца ’гарачая пара ўлетку, калі шмат работы і мітрэнгі’, ’спешка ў рабоце, пільная патрэба’ (Сл. ПЗБ; полац., Нар. лекс.; смарг., Сцяшк. Сл.; в.-дзв., ушац., беш., докш., ЛА, 2). Ад прыметніка пільны (гл. пільна) і суф. ‑іца (< прасл. *‑ica), магчыма, у выніку семантычнай кандэнсацыі словазлучэння, напрыклад, пільная пара ’жніво’ (іўеў., тамсама).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дупле́т, ‑а, М ‑леце, м.

1. У більярднай гульні — удар шаром у другі шар, які, ударыўшыся аб борт і адскочыўшы ад яго, трапляе ў лузу.

2. Тое, што і дублет (у 2 знач.). Анісім доўга і пільна цэліўся і стрэліў дуплетам. Сачанка.

[Фр. doublet.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Перасцярога ’тое, што засцерагае ад небяспекі’ (ТСБМ, Гарэц., Шат.), перэсцеро́га ’тс’, пірасцярога ’тс’ (ТС), ’папярэджанне’ (Варл.), перасцерагчы́ ’папярэдзіць’ (Касп.; ашм., Сл. ПЗБ), ст.-бел. перестерегати ’захоўваць, пільнаваць; выконваць, падтрымліваць’; укр. зах.-валын. пиристирига́те ’прытрымлівацца пэўных нормаў’, ст.-рус. перестерегати ’пільна ахоўваць’. Узнікла ў выніку кантамінацыі польск. przestroga і ўсх.-слав. перестерегать. Гл. таксама перастрога.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

угле́дзецца

1. (у каго-н, у што-н) genáu ánsehen*, genáu betráchten; fixíeren vt;

пі́льна угле́дзецца scharf fixíeren, únverwandt ánsehen*;

2. (утаропіцца) ánstarren vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

уту́піцца разм (пільна, не адводзячы вачэй, глядзець) ánstarren vt, fixíeren vt;

по́тым ён зно́ў уту́піўся ў чарцёж dann stárrte er die Zéichnung wíeder an

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

наўкру́га, прысл. і прыназ.

Разм. Тое, што і наўкруг. Здавалася, што можа на дваццаць вёрст наўкруга цяпер не было і жывой душы. Лобан. [Вартавы] абышоў наўкруга астравок, пільна ўслухоўваўся ў кожны гук, у кожны трэск лясной галінкі. Лынькоў. Наўкруга стала чалавек пяць вяло ажыўленую гутарку. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)