Парашу́т ’прыстасаванне ў выглядзе вялікага парасона, прызначанае для спуску людзей, грузаў з лятальных апаратаў, для тармажэння пры пасадцы самалётаў і пад.’ (ТСБМ). З рус.парашю́т ’тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 80, 83) < франц.parachute, якое ўтворана ад італ.para ’абараняй’ і франц.chute, ’падзенне’ (Фасмер, 3, 205). З рус.парашюти́ст таксама бел.парашуты́ст.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
swoop1[swu:p]n.падзе́нне ўніз (драпежніка на здабычу); рапто́ўны налёт, нападзе́нне знячэ́ўку;
Influenza came down me with a swoop. Мяне зваліў грып.
♦
at one swoop адны́м (злачы́нным) уда́рам
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Úntergang
m -(e)s, -gänge
1) за́хад (сонца)
2) гі́бель
3) перан.падзе́нне, заняпа́д
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
spadek, ~ku
spad|ek
м.
1. спад; падзенне, зніжэнне;
~ek cen — зніжэнне цэн;
~ek dochodów — паніжэнне даходаў;
~ek produkcji — падзенне вытворчасці;
~ek wartości akcji — спад (падзенне) вартасці акцый;
~ek zysków — паніжэнне прыбыткаў;
2. пакатасць;
3. спадчына;
dostać co w ~ku po kim — атрымаць што ў спадчыну ад каго;
4. змяншэнне (вады); спад
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
spiral1[ˈspaɪərəl]n.
1. спіра́ль; прадме́т спіра́льнай фо́рмы
2. паступо́вае падзе́нне або́ павышэ́нне (цэн, зарплаты і да т.п.);
an inflationary spiral інфляцы́йная спіра́ль;
a wa ge-price spiral рост заро́бку і цэн
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
нараджа́льнасцьж. Gebúrtenzahl f -, Gebúrtenziffer f -;
рост нараджа́льнасці Gebúrtenzunahme f -, Gebúrtenzuwachs m -(e)s;
падзе́нне нараджа́льнасці Gebúrtenrückgang m -(e)s;
перавышэ́нне нараджа́льнасці над смяро́тнасцю Gebúrtenüberschuss m -es
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
◎ Мяк!1 ’тупы ўдар’, ’падзенне, шмяк аб зямлю’ (Нас.), ’глухі моцны ўдар тупым прадметам’ (полац., Нар. лекс.). Гукапераймальнае. Да шмяк! (гл.). Сюды ж мякаць ’валіць’, мяк- пуць ’паваліць’ (Юрч.), ’біць чым-небудзь тупым па мяккім’ (Нас.), мякнуцца ’ўпасці, ударыцца, шлёпнуцца ў гразь’ (Юрч., Нас.; усх.-гом., КЭС), а таксама мекшаны (гл.).
раптоўны адрыў і падзенневял. масаў горных парод са стромкіх схілаў гор, рачных далін, абразійных марскіх берагоў. Здараюцца ад страты счаплення ці часовай апоры горных парод у выніку іх выветрывання, падмывання ці размыву, сейсмічных штуршкоў. Абрынутыя масы акумулююць як завал. У выніку буйнейшага Усойскага абвалу на р. Мургаб (аб’ём пароды 2,2 млрд.м³) утварылася Сарэзскае возера на Паміры (1911).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
*Про́пад, про́падам у выразе прападзі ты пропадам! (ТСБМ). Параўн. рус.пропади ты про́падом, укр.про́па́д, про́падом ’тс’, польск.przepad ’страта залогу, закладу’, чэш.propad ’люк; правал’, серб.-харв.propȁd, славен.propàd ’заняпад, упадак’. Аддзеяслоўны дэрыват ад *propadǫ, *propasti. Гл. прапасці. Параўн. пропадзь, пропасць (гл.). Відаць, у спецыяльных значэннях незалежныя ўтварэнні ў розных славянскіх мовах (гл. Фасмер, 3, 376; ЕСУМ, 4, 599; Банькоўскі, 2, 883); Сной₂, 584 (рэканструюе *propadъ ’падзенне, ухіл’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГІ́БАН (Gibbon) Эдуард
(8.5.1737, Патні, цяпер у межах Лондана — 16.1.1794),
англійскі гісторык. Асн. праца — «Гісторыя заняпаду і разбурэння Рымскай імперыі» (Т. 1—6, 1776—88). Заснавана на дэталёвым вывучэнні крыніц, змяшчае паліт. гісторыю Рым. імперыі і Візантыі з канца 2 ст. да 1453 (падзенне Канстанцінопаля) з экскурсамі ў гісторыю зах.-еўрап. сярэдневякоўя і Расіі. У яго творах знайшлі адлюстраванне ідэі асветніцкай філасофіі 18 ст.