Таўпі́ць ’звальваць у адно месца; запіхваць у натоўп’ (Нас.), то́ўпіць ’змяшчаць, месціць’ (Ласт.), таўпі́цца ’змяшчацца; пхацца ў натоўп’ (Нас.), ’ствараць натоўп’, то́ўпіцца ’змяшчацца, збірацца; ісці клубамі (пра дым)’ (Сл. ПЗБ), ’нацягваць (пра хмары)’ (Пятк. 2), тоўпі́цца ’змяшчацца; гуртавацца’ (ТС), товпі́тісе ’збірацца’ (Вруб.). Параўн. укр. дыял. то́впити ’націскаць, натоптваць, напіхваць’, товпи́тися ’ўціскацца, упіхвацца’, рус. толпи́ться ’ствараць натоўп’, польск. дыял. tłopić, tłupić ’тс’, балг. тълпя́ се ’збірацца ў натоўп, глуміцца’. Прасл. *tъlpiti (sę)/*tьlpiti (sę), роднаснае літ. tilpti ’даваць месца, змяшчаць’, лат. tìlpt ’змяшчацца’, ірл. tallaim ’знаходжу месца’. Меркаванне пра запазычанне то́ўпіцца (параўн. і стоўпіцца ’змясціцца’, утоўпіцца ’тс’) з літ. talpìnti(s) ’змяшчацца’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 73) без дадатковых аргументаў цяжка прыняць; параўн. талопіцца, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
узбудара́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.
Разм. Прыйсці ў стан непакою, трывогі; пачаць рухацца, дзейнічаць; устрывожыцца. Узбударажыўся натоўп. Узбударажыліся пчолы ў вуллі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзетвара́ ж. зборн. разм. Kínder pl; Kínderschar f -, -en (натоўп дзяцей)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
запалане́ць, -ланю́, -ло́ніш, -ло́ніць; -ло́нены; зак.
1. каго-што. Узяць у палон; скарыць, пазбавіць незалежнасці.
З. народ.
З. сэрца дзяўчыны (перан.).
2. што. Заняць, запоўніць сабой якую-н. прастору.
Натоўп запаланіў увесь двор.
Трывога запаланіла ўсё нутро (перан.).
|| незак. запаланя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Geménge
n -s, -
1) мешані́на
2) мітусня́; нато́ўп
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
zerspréngen
vt
1) разрыва́ць; узрыва́ць
2) разганя́ць (натоўп)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
flock1 [flɒk] n.
1. ста́так (авечак, коз); чарада́ (птушак)
2. нато́ўп
3. lit., eccl. парафія́не
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
shoal1 [ʃəʊl] n.
1. кася́к (рыбы)
2. ма́са, мно́ства; нато́ўп;
shoals of people мно́ства людзе́й
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
прашы́цца сов., разг. проле́зть, проти́снуться, пробра́ться;
п. ў нато́ўп — проле́зть (проти́снуться, пробра́ться) в толпу́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
полк, палка́, мн. палкі́, палко́ў, м.
1. Вайсковая адзінка, якая звычайна ўваходзіць у склад дывізіі або брыгады.
Гвардзейскі п.
Авіяцыйны п.
2. перан., каго (чаго). Мноства, натоўп (разм.).
П. памочнікаў.
◊
У нашым палку прыбыло (разм.) — нас стала больш.
|| прым. палкавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)