з-над предлог с род., разг. (с места расположения над чем-л., по чему-л.) с;

з-над Пры́пяці — с При́пяти

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тро́гатьсяI несов.

1. (сдвигаться с места, направляться куда-л.) ру́шыцца, кра́тацца, крана́цца;

тро́гаться в путь ру́шыць у даро́гу;

по́езд всё ещё не тро́гается цягні́к усё яшчэ́ не кра́таецца (не крана́ецца);

не тро́гаться с ме́ста не кра́тацца з ме́сца;

2. страд. чапа́цца, кра́тацца, крана́цца; см. тро́гатьI 1.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перека́тыватьII несов. (к переката́ть)

1. (перемещать с одного места на другое всё, многое) перако́чваць;

2. (бельё и т. п.) перака́чваць, кача́ць на́нава.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ме́сто ср.

1. в разн. знач. ме́сца, -ца ср.;

уступи́ть ме́сто уступі́ць ме́сца;

ме́сто заключе́ния ме́сца зняво́лення;

де́тское ме́сто анат., разг. плацэ́нта;

ме́сто о́бщего по́льзования ме́сца агу́льнага карыста́ння;

населённое ме́сто офиц. насе́ленае ме́сца;

2. (должность) ме́сца, -ца ср., паса́да, -ды ж.;

3. (местность) мясці́на, -ны ж.;

на ме́сте преступле́ния на ме́сцы злачы́нства;

не к ме́сту недарэ́чы (не да ме́сца);

к ме́сту дарэ́чы;

о́бщее ме́сто агу́льнае ме́сца (разважа́нне);

больно́е ме́сто сла́бае (балю́чае, хво́рае) ме́сца;

ни с ме́ста ні з ме́сца;

име́ть ме́сто мець ме́сца;

у́зкое ме́сто ву́зкае ме́сца;

с ме́ста на ме́сто з ме́сца на ме́сца;

глаза́ на мо́кром ме́сте во́чы на мо́крым ме́сцы;

ме́ста (себе́) не находи́ть ме́сца (сабе́) не знахо́дзіць;

се́рдце (душа́) не на ме́сте (у кого) сэ́рца (душа́) не на ме́сцы (у каго);

знать своё ме́сто ве́даць сваё ме́сца;

с ме́ста в карье́р з ме́сца ў кар’е́р;

нет ме́ста, не должно́ быть ме́ста (чему) няма́ ме́сца, не паві́нна быць ме́сца (чаму).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

звальня́ць несов.

1. увольня́ть; (с занимаемого места, должности) смеща́ть; отстраня́ть; (от дела) устраня́ть;

2. (из учебного заведения) отчисля́ть;

1, 2 см. зво́льніць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

характары́стыка ж., в разн. знач. характери́стика;

х. эпо́хі — характери́стика эпо́хи;

х. з ме́сца рабо́ты — характери́стика с ме́ста рабо́ты;

х. турбі́ны — характери́стика турби́ны

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сдви́нуть сов.

1. (в место) ссу́нуць, мног. пассо́ўваць;

2. места) ссу́нуць, мног. пассо́ўваць, скрану́ць, зру́шыць;

3. перен. (дать ход, побудить к действию) зру́шыць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ratio contra vim parum valet

Розум перад/у параўнанні з сілай мала значыць.

Разум перед/в сравнении с силой мало значит.

бел. Сіла ёсць ‒ розуму не трэба. Дурню і Бог дарогу ўступае. Здаровы каню таварыш. Толькі дурань любіць, каб перад ім станавіліся на калені.

рус. Сила ‒ уму могила. Сила есть ‒ ума не надо. Сила ум ломает.

фр. Où force domine raison n’a pas lieu (Где преобладает сила, нет места уму).

англ.

нем. Bei großer Gewalt ist große Narrheit (При большой силе/насилии ‒ большая глупость).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

выго́дны

1. (вполне подходящий, приспособленный для чего-л.) удо́бный;

в. цягні́к — удо́бный по́езд;

~нае крэ́сла — удо́бное кре́сло;

2. приво́льный;

~ныя мясці́ны — приво́льные места́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Рале́йны ’прызначаны для ворыва’: ралейны хамут (Нас., Юрч.), рале́мый ’тс’ (гарад., Нар. лекс.), рале́йны ’галоўны ў парнай запрэжцы (пра валоў)’ (слуц., глыб., лід., лях., трак., Сл. ПЗБ), рале́нны (конь) ’карэнны, караннік’ (Ян.), ст.-бел. ролейный ’прызначаны для ворыва’: три места ролейная (XIV ст., Карскі, 1, 55), рус. дыял. роле́йный (хомут) ’тс’, стараж.-рус. ролейный ’тс’: а иже у господина ролейный закупъ будет (Руская Праўда). Параўн. балг. ра́лен хомо́т ’хамут для валоў, які дазваляў ім хадзіць па раллі’. Сюды ж раляны́ ’земляны’: раляныя чэрві (шчуч., Сл. ПЗБ), раллявы́ ’галоўны ў запрэжцы валоў’ (ст.-дар., Сл. ПЗБ). Ад ралля́ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)