аб’ядна́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Злучыцца, утварыць адно цэлае. Аб’яднацца ў кааператыў. □ Тут аб’ядналіся разам усе выгоды: і лес, і луг, і шырокая рака і зараснік. Маўр.
2. Згуртавацца. Аб’яднацца ў барацьбе за мір.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пага́рдлівы, ‑ая, ‑ае.
Які адносіцца з пагардай да каго‑, чаго‑н. [Паны] пагардлівыя да ніжэйшых за сябе. Навуменка. // Які выражае, утрымлівае ў сабе пагарду да каго‑, чаго‑н. Пагардлівыя словы. □ Амерыканец глядзеў з пагардлівай усмешкай. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палю́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Які ўсё спапяляе; спякотны, гарачы. Усё гіне пад палючым індыйскім сонцам. Маўр. // Які дае адчуванне апёку. У лесе буяла мноства злой, палючай лясной крапівы. Мележ.
2. перан. Нясцерпны, пякельны. Палючы боль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
слу́шны, ‑ая, ‑ае.
Разумны; абгрунтаваны; практычна карысны. Слушная парада. Слушная заўвага. Слушная ідэя. □ Але ж Сямён таксама хоча найлепшага. І прапанова яго слушная. Шыцік. Думка была слушная, і Віктар павінен быў з ёй згадзіцца. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тузе́мец, ‑мца, м.
Ураджэнец, карэнны жыхар якой‑н. краіны або мясцовасці (звычайна аддаленай ад цэнтраў цывілізацыі) у процілегласць прыезджаму або чужаземцу; абарыген. Праўда, даўно ўжо мінулі тыя часы, калі туземцы лічылі белых за багоў. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БЕРНАДЭ́ЛІ
(Bernadelli) Фартуната (?—5.12.1830),
італьянскі артыст балета, балетмайстар. Вучыўся ў С.Вігано. З 1812 працаваў у Парыжы, Амстэрдаме, Бруселі, Вене, Варшаве. З І818 у Расіі, у 1819—22 і з 1826 у Вял. тэатры (першы мім). Выконваў камедыйныя, гратэскавыя і пантамімічныя ролі: Кален («Жанета і Кален»), Атэла («Атэла, або Венецыянскі маўр», у абодвух і балетмайстар). Сярод пастановак: «Механічныя фігуры», «Садоўніца», «Каханне Марса і Венеры», «Рычард Ільвінае сэрца ў Палесціне» на зборную музыку. Прапагандаваў ідэі і традыцыі ЖЖ.Навера, творчасць Вігано. Яго дзейнасць мела вял. значэнне для знаёмства рус. артыстаў з асн. кірункамі зах.-еўрап. харэаграфіі, зрабіла ўплыў на развіццё акцёрскага майстэрства балетнай трупы Вял. Т-ра.
т. 3, с. 118
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГУРЭ́ВІЧ Эсфір Саламонаўна
(н. 22.11.1921, мяст. Татарск Манастыршчынскага р-на Смаленскай вобл., Расія),
бел. літ.-знавец і крытык. Д-р філал. н. (1973). Скончыла Маскоўскі пед. ін-т (1941). З 1950 у Ін-це л-ры АН Беларусі. Друкуецца з 1948. Даследуе гісторыю бел. л-ры (творчасць Я.Купалы, Я.Маўра, М.Лынькова, В.Віткі, Я.Брыля і інш.), праблемы бел. дзіцячай л-ры («Беларуская дзіцячая літаратура (1917—1967)», 1970; «Дзіцячая літаратура Беларусі», 1982; «Янка Маўр», 1983).
Тв.:
Творчая гісторыя раманаў Мікалая Астроўскага. Мн., 1957;
Пафас гераізму: Сучасная сав. проза аб Вялікай Айчыннай вайне. Мн., 1979;
Боль и тревога наши: Дети, война, литература. Мн., 1986.
т. 5, с. 540
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
жывёлка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
1. Памянш. да жывёла (у 1 знач.); невялічкая жывёла. Вада адышла ад берага і пакінула на дне шмат жывёлак. Маўр.
2. Ласк. да жывёла (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патро́шкі, прысл.
Тое, што і патрошку. [Віктар:] — Чаму было нам адразу так не зрабіць? А то цэлую гадзіну ўсё патрошкі выдумваем. Маўр. А ў руках — басаножкі: Незнарок іх зняла, Каб адчуць, як патрошкі Сцежка стыць пачала. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смажані́на, ‑ы, ж.
Страва, яда, звычайна з мяса, прыгатаваная смажаннем. — Не выкладай у міску гэтай смажаніны, — сказаў Верабей Сцепанідзе, — стаў з патэльняй. Пестрак. Што за смажаніна выйшла.. — невядома, бо з’едзена яна была ў адзін міг. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)