тра́вень, ‑я, м.
Устарэлая назва месяца мая. Прайшло яшчэ некалькі летаў і зім. Быў травень. Асветлены кветкамі сад. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мая́чыць 1, ’выступаць на фоне чаго-небудзь, узвышацца над наваколлем’ (ТСБМ). Відавочна, з рус. мая́чить ’тс’, якое да маяк (гл.).
Мая́чыць 2 ’рабіць паволі, з гультайствам, абы-як’ (Нас.), рус. валаг., разан. мая́чить ’рабіць праз сілу, ледзь-ледзь’, усх. ’марудзіць’, ма́ять ’мучыць’, балг. ма́я ’забаўляць, затрымліваць’, мая се ’бадзяцца без мэты’, ’здзіўляцца’. Роднасныя з лац. mōlēs ’цяжкасць, вага’, ст.-грэч. μώλυς, ст.-в.-ням. muoen ’працаваць, старацца’, muodi, гоц. afmauiþs ’стомлены’, muohî ’праца’, с.-в.-ням. müen, muowen ’працаваць’, і.-е. *mō‑ (Шмідт, KZ, 26, 5; Бернекер, 2, 7; Фасмер, 2, 587; БЕР, 3, 701–702).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
но́чанька, ‑і, ДМ ‑ньцы; Р мн. ‑нек; ж.
Нар.-паэт. Ласк. да ноч. Ночанька мая ты, Водблеск глыбіні! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
treasure1 [ˈtreʒə] n.
1. скарб;
a treasure island во́страў ска́рбаў
2. кашто́ўнасць, скарб (пра чалавека);
My treasure! Мая знаходка!
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
firstly [ˈfɜ:stli] adv. па-пе́ршае;
There are two reasons for my refusal. Firstly,… Мая адмова мае дзве прычыны. Па-першае, …
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
рассе́яцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -се́ецца; зак.
1. Падаючы, сеючыся, рассыпацца ў розныя бакі, папасці ў розныя месцы.
2. Размеркавацца, размясціцца на вялікай прасторы, у розных месцах.
Байцы рассеяліся па лесе.
3. перан. Прайсці, знікнуць (пра якое-н. непрыемнае пачуццё).
Мая трывога не рассеялася.
|| незак. рассе́йвацца, -аецца і рассява́цца, -а́ецца.
|| наз. рассе́йванне, -я, н. і рассява́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
змага́нец, ‑нца, м.
Тое, што і змагар. Усе знішчала перашкоды Змаганцаў дужая сям’я — Сыноў савецкага народа Твой гонар — Партыя мая! Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прэферансі́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Той, хто гуляе ў прэферанс. [Аляксей Пятровіч:] — Мая стыхія — прэферанс. Толькі я нешта не бачу тут прэферансістаў. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрыміры́мы в разн. знач. непримири́мый;
~мыя супярэ́чнасці — непримири́мые противоре́чия;
~мая няна́вісць — непримири́мая не́нависть;
н. во́раг — непримири́мый враг
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Пра́сты ў песні: Пайду я на пра́сты глядзець, як мая мілая прадзець (міёр., Ант.). Значэнне, відавочна, ’папрадухі’. Ад прасці з суф. ‑т‑. Аб суфіксацыі гл. Карскі 2-3, 30; Слаўскі, SP, 2, 35 і наст. Суфікс праславянскі, непрадуктыўны, таму слова з’яўляецца архаізмам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)