дэвія́цыя, -і, ж. (спец.).
1. Адхіленне стрэлкі компаса ад лініі магнітнага мерыдыяна пад уздзеяннем вялікіх мас жалеза.
2. Адхіленне цела, што рухаецца, ад зададзенага напрамку пад уплывам якіх-н. выпадковых прычын.
|| прым. дэвіяцы́йны, -ая, -ае і дэвія́нтны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зні́зу, прысл.
1. З ніжняга боку, унізе.
Хлеб падгарэў з.
З. даверху.
Глядзець з. ўверх на каго-н. (таксама перан.: адносіцца да каго-н. з глыбокай павагай).
2. перан. З боку шырокіх мас народа.
Рух пачаўся з.
Крытыка з.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Перарадава́ць ’пералічыць (усіх, многіх)’ (ст.-дар., Сл. ПЗБ). Да пера- і радаваць ’абходзіць усіх па чарзе; наведваць па парадку’ (Мас.), якое з польск. rzędować ’ставіць у рад’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
піры́т, ‑у, М ‑рыце, м.
Мінерал жоўтага колеру ў выглядзе зярністых мас з металічным бляскам; серны або жалезны калчадан.
[Ад грэч. pýr — агонь.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
reprezentować
незак. прадстаўляць;
reprezentować interesy mas — прадстаўляць інтарэсы мас
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
дварэ́ц, -рца́, мн. -рцы́, -рцо́ў, м.
Будынак, у якім пражывае манарх са сваёй сям’ёй, а таксама вялікі і прыгожы па архітэктуры будынак наогул; палац.
Мармуровыя дварцы Венецыі.
|| прым. дварцо́вы, -ая, -ае.
○
Дварцовы пераварот — змена манарха прыдворнай знаццю без удзелу народных грамадскіх мас.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Партыза́н ’удзельнік узброенай барацьбы, якая вядзецца атрадамі народных мас на акупіраванай тэрыторыі’ (ТСБМ). З рус. партиза́н ’тс’, якое праз ням. Partisan або франц. partisan ад італ. partigiano ’прыхільнік’ (гл. Фасмер, 3, 209).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
иде́йно-полити́ческий ідэ́йна-паліты́чны;
иде́йно-полити́ческое воспита́ние масс ідэ́йна-паліты́чнае выхава́нне мас.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
марксі́зм, ‑а, м.
Навука аб найбольш агульных законах развіцця прыроды і грамадства, аб рэвалюцыі прыгнечаных і эксплуатуемых мас, аб перамозе сацыялізма і будаўніцтве камуністычнага грамадства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)