хаты́ль, ‑я, м.
Абл. Хатуль. Я закінуў за плечы свой дарожны хатыль і пабрыў на луг, абмінаючы кусты вербалозу. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сенажа́ць ‘травастой; месца, дзе расце трава на сена; луг’, ‘пара касьбы сена’ (ТСБМ, Нас., Ласт., Некр. і Байк., Касп., Бяльк., Сл. ПЗБ), санажа́ць ‘тс’ (Сл. ПЗБ), сено́жаць ‘месца сенакосу, луг’ (ТС), ст.-бел. сеножать ‘тс’ (Скарына). Укр. сіножа́ть ‘луг’, палес. синожа́ть ‘час касьбы’, ‘луг’, рус. старое сеножа́ть ‘луг’, стараж.-рус. (1150 г.) сѣножать ‘тс’, польск. sianożeć ‘тс’, харв. Senožet (тапонім), славен. senožȇt ‘тс’, ст.-слав. сеножѧть ‘лугавіна’ (ESJSt, 13, 805). Прасл. *senožętь ‘касьба сена; сенакос; луг, прызначаны для касьбы’. Паводле Слаўскага (SP, 2, 47), архаічнае складанае слова ад *seno ‘сена’ і žęti ‘жаць’. Гл. таксама Сной₁, 562.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спусці́цца сов., в разн. знач. спусти́ться; (переместиться в более низкое положение — ещё) опусти́ться;
с. ў лагчы́ну — спусти́ться в ложби́ну;
імгла́ ~ці́лася на луг — мгла опусти́лась на луг;
с. на зямлю́ — опусти́ться на зе́млю
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Лугоўка ’луг для адбельвання бялізны’ (добр., карм., Мат. Гом.). Да луг 3 (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 169–170).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
стагава́льшчык, ‑а, м.
Той, хто складае стагі. Часта .. [Дзямід Сыч] прыязджаў на луг пад вечар,.. спешным крокам падаваўся да стагавальшчыкаў альбо да касілак. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бло́нне ’адкрытае месца, поле’ (Нас.), ’роўная нізіна, заліўны луг’ (Яшкін). Запазычанне з польск. błonie ’луг, паша, выган’. Параўн. бало́на 2 (там і літ-ра).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паслу́га, -і, ДМ -лу́зе, мн. -і, -лу́г, ж.
1. Дзеянне, якое прыносіць карысць, дапамогу іншаму.
Сяброўская п.
Прапанаваць свае паслугі.
Мядзведжая п. (няўмелая дапамога, паслуга, якая прыносіць толькі шкоду).
2. мн. Бытавыя выгоды, якія даюцца каму-н.
Усе віды паслуг.
Бюро добрых паслуг.
Камунальныя паслугі (водаправод, асвятленне і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прырэ́чны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца, размяшчаецца каля ракі. Прырэчны луг. Прырэчная сенажаць. □ Голыя галіны прырэчных кустоў хіліліся да вады, гайдаліся на ветры. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лугаві́на ’невялікі луг, палоска лугу сярод ніў’, ’сенажаць’ (полац., Нар. лекс.; слаўг., Яшк.), гарад. луговіна ’тс’ (Сл. ПЗБ). Да луг 1 (гл.). Паводле Слаўскага (5, 301), усх.-слав. лугаві́на, луго́вина і лугови́на ўзыходзяць да прасл. lǫgovina < lǫgъ, а польск. ługowina ’балота, дрыгва’ — да прасл. lugovina < lugъ (гл. луг 2).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
трак, ‑а, м.
Звяно гусеніцы. Луг за ракою быў знявечаны тракамі гусеніц. Чыгрынаў. — А колькі дзірак у кожным траку? — пасыпаліся пытанні з бакоў. Ракітны.
[Англ. track.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)