на́нка

(ад кіт. Nankin = назва горада ў Кітаі)

грубая баваўняная тканіна, найчасцей жоўтага колеру.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ДААСІ́ЗМ,

1) адна з асн. плыней кіт. філасофіі. Заснавальнікам лічыцца стараж.-кіт. філосаф Лао-цзы (6—5 ст. да н.э.), асн. ідэі якога выкладзены ў кн. «Дао дэ цзін». Даасізм — разнавіднасць наіўнага матэрыялізму стараж. кітайцаў з элементамі прымітыўнай дыялектыкі. Пастуліруецца існаванне аб’ектыўнага, незалежнага ад волі нябеснага ўладыкі, прыроднага і адначасова сац.-маральнага пачатку — дао, які ўвасабляе законы неба, прыроды, грамадства і азначае вышэйшую дабрачыннасць і справядлівасць. Усе рэчы ўзнікаюць і развіваюцца па ўласным прыродным шляху. Чалавек павінен прытрымлівацца дао і не ствараць штучных перашкод. Усе грамадскія ўстановы, у т. л. дзяржава, недахопы грамадства (несправядлівасць, няроўнасць і інш.) лічацца адхіленнямі ад сапраўднага дао. Сац. ідэал даасізму — адмова ад цывілізацыі і культуры, вяртанне да першабытнай натуральнасці. Рэзка крытыкуюцца насілле і войны. Прыхільнікі даасізму і яго папулярызатары Чжуанцзы, Ян Чжу, Інь Вэнь (4—3 ст. да н.э.).

2) Адна з кіт. рэлігій. Узнікла ў 2 ст. да н.э. У пач. 5 ст. распрацавана тэалогія і рытуал, у эпоху дынастыі Тан (да 10 ст.) даасізм карыстаўся асаблівай апекай дзярж. улады. Захаваўся да сярэдзіны 20 ст. як сінкрэтычная нар. рэлігія, што спалучала элементы канфуцыянства і будызму. Асн. мэта паслядоўнікаў даасізму — дасягненне даўгалецця. Даоскія магі, лекары, якія шукалі эліксіры бяссмерця, садзейнічалі развіццю кіт. алхіміі.

В.І.Боўш.

т. 5, с. 556

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

whale

I [hweɪl]

1.

n.

кіт -а́ m.

2.

v.i.

палява́ць на кіто́ў; лаві́ць кіто́ў

II [hweɪl]

v.t., informal

біць, хваста́ць; сьцяба́ць, лупцава́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

гохуа́

(кіт. го-хуа)

традыцыйная школа кітайскага жывапісу вадзянымі фарбамі на шаўковых і каляровых скрутках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

жэнь

(кіт. žen = чалавек)

філас. асноўная кітайская канфуцыянская дабрачыннасць; любоў да чалавека, дабрата і справядлівасць.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

хунху́зы

(кіт. hung hu-cy = чырвоныя бароды)

удзельнікі грабежніцкіх банд у Кітаі пач. 20 ст.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Со́я ‘травяністая расліна сямейства бабовых’ (ТСБМ, Кіс., Сцяшк.). Новае запазычанне з рус. со́я ‘тс’ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 73, 88); у апошняй праз заходнееўрапейскія мовы, параўн. ням. Soja, англ. soya з япон. shōyū ‘соявы алей’ < кіт. či̯angyu ‘тс’; гл. SWO, 690; ЕСУМ, 5, 364.

Соя́ ‘сойка’ (Куч.). Гл. сойка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тайпі́ны

(кіт. tajpin)

удзельнікі сялянскай антыфеадальнай вайны ў Кітаі 1850—1864 гг. супраць маньчжурскай дынастыі Цін.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

чумі́за

(кіт. cumiza)

злакавая расліна, якая вырошчваецца ў Азіі і Афрыцы як зерневая і кармавая культура.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

зама́зка ж.

1. (действие) зама́званне, -ння ср.; (окон) закіто́ўванне, -ння ср., кітава́нне, -ння ср.;

2. (вещество для замазывания) зама́зка, -кі ж.; (оконная) кіт, род. кі́ту м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)