Нікс ’серна-кіслы цынк’ (Нас.). Запазычана праз польск. niks ’цынкавая-мазь’ з ням. Nichts, назвы, утворанай ад грэч.-лац. onychitis шляхам жартаўлівага збліжэння з nicht (s) ’нічога’ (Варш. сл., 391; Махэк₂, 399).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рэ́зкі1 ’рэзкі, востры; шурпаты, з вострымі гранямі; жорсткі; ядраны, халодны; дзёрзкі’ (ТСБМ, ТС), ’калючы; вельмі кіслы’ (воран., калінк., Сл. ПЗБ), ’прарэзлівы’ (Ян.). Укр. рі́зкий ’рэзкі’, рус. резкий ’тс’, польск. rześki ’жвавы, рэзкі’, чэш. дыял. rezký ’жвавы, бадзёры’, серб. і харв. ре̏зак ’востры, кіслы’, балг. рязък ’рэзкі’. Прасл. *rězъkъ < *rězati (гл. рэзаць). Параўн. яшчэ семантыку укр. рву́чкий, рву́чий ’рэзкі, хуткі’ ад рвати ’рваць’.

Рэ́зкі2 ’вілы для пераноскі саломы’ (Сл. Брэс.). Ад рэзаць (гл.), параўн. драпакі́ ’вілы для гною’ (Сл. Брэс.) ад драпаць. Але нельга выключыць уплыў рэзгіны (гл.) ’прылада для пераноскі саломы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аксі-

(гр. oksys = кіслы)

першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае прысутнасць кіслароду ў злучэннях або сумесях.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

то́нік

(англ. tonic, ад гр. tonikos = які напружвае, павышае)

1) танізавальны лекавы сродак;

2) горка-кіслы газіраваны напітак;

3) касметычны сродак для ачышчэння скуры.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

антацы́дны

(ад анты- + лац. acidus = кіслы)

які мае адносіны да лекавых рэчываў, што нейтралізуюць саляную кіслату страўнікавага соку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ацыдо́з

(ад лац. acidus = кіслы)

намнажэнне ў крыві і тканках арганізма адмоўна зараджаных часцінак (аніёнаў) кіслот (параўн. алкалоз).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сілаксі́д

(ад лац. silex = крэмень + гр. oksys = кіслы)

сорт кварцавага шкла, які выкарыстоўваецца пераважна для вырабу хімічнай пасуды.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ацыдафі́лія ацыдафілі́я

(ад лац. acidus = кіслы + -філія)

здольнасць клетак і тканак жывёлы або расліны афарбоўвацца кіслымі фарбавальнікамі (параўн. базафілія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

полісілакса́ны

(ад полі- + лац. silicium = крэмній + гр. oksys = кіслы)

высокамалекулярныя злучэнні, якія змяшчаюць ланцугі з атамаў крэмнію і кіслароду.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

аксафенамі́д

(ад гр. oksys = кіслы + phamo = свячу + амід)

лекавы прэпарат, жоўцегонны сродак, які выкарыстоўваецца пры хранічных халецыстытах, халангітах і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)