Касаву́рыць ’глядзець коса, убок, касіць вочы’ (Нас.). Слова, безумоўна, складанае. Яго першая частка ўзыходзіць да косы (гл.). Але другая частка застаецца няяснай (магчыма, кантамінаванай).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Ладна́ць ’рыхтаваць, напр., драбіны, косы’ (паўд.-усх., КЭС), укр. ладнати ’тс’, ’збіраць (у дарогу) © рус. ладнаць ’рыхтаваць, ладзіць, рамантаваць’. Запазычана з украінскай мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

то́псель

(гал. topzeil)

косы парус трохвугольнай формы, які падымаецца над іншым рэйкавым або косым парусам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

распусти́ться сов., в разн. знач. распусці́цца, мног. параспуска́цца; (ослабеть, развязаться — ещё) развяза́цца;

цветы́ распусти́лись кве́ткі распусці́ліся (параспуска́ліся);

по́яс распусти́лся по́яс распусці́ўся (развяза́ўся);

ко́сы распусти́лись ко́сы распусці́ліся;

са́хар в воде́ распусти́лся цу́кар у вадзе́ распусці́ўся;

учени́к распусти́лся ву́чань распусці́ўся.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перазво́ньвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да перазваніцца.

2. Званіць папераменна ці адначасова з кім‑н. // Папераменна ці адначасова звінець. Перазвоньваюцца косы на сенажацях.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

квет, ‑а, М квеце, м.

Паэт. Краска, кветка. Косы чорныя маўкліва Распусціла ноч па свеце, На лістку, на кожным квеце Волас звіс яе жычліва. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адвастры́ць, ‑вастру, ‑вострыш, ‑вострыць; зак., што.

Зрабіць вострым; навастрыць, завастрыць. Пара ўжо косы адвастрыць, Каб да касьбы ўжо недалёкай Змаглі мы выйсці да зары. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чарнако́сы, ‑ая, ‑ае.

У якога чорныя косы; з чорнымі косамі. Ён [Дзіега] паказваў мне здымак: Чарнакосая ў маністах. Ён шаптаў з тугою імя: Мар’яніта, Мар’яніта. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Касаго́р ’узвышша са спускам з аднаго боку’, укр. косогір, рус. косогор, ст.-рус. косогоръ. Усходнеславянская інавацыя. Складанае слова, якое ўзыходзіць да косы (гл.) і гара (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

туго́й

1. в разн. знач. тугі́;

туга́я пружи́на туга́я спружы́на;

туго́й мяч тугі́ мяч;

туги́е ко́сы тугі́я ко́сы;

туга́я струна́ туга́я струна́;

2. (неподатливый) нячу́лы, непамярко́ўны; (скупой) скупы́;

◊

туго́й на́ ухо тугі́ на ву́ха, недачува́е;

туго́й кошелёк тугі́ кашалёк.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)